krantijyoti savitribai phule balsangopan yojana : क्रांतिज्योती सावित्रीबाई फुले बालसंगोपन योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक अतिशय महत्त्वाची सामाजिक योजना आहे. या योजनेचा उद्देश अनाथ, निराधार, दुर्लक्षित व संकटग्रस्त बालकांचे संगोपन करून त्यांना सुरक्षित जीवन, शिक्षण आणि उज्वल भविष्य देणे हा आहे. महिला व बालविकास विभाग, महाराष्ट्र राज्य यांच्या मार्फत ही योजना राबवली जाते.
बालसंगोपन योजना म्हणजे काय?
ही योजना अशा बालकांसाठी आहे ज्यांचे आई-वडील नाहीत, किंवा पालक गंभीर आजारी, कोठडीत, अथवा कौटुंबिक संकटात आहेत. अशा परिस्थितीत बालकांचे संगोपन करण्यासाठी शासन दरमहा आर्थिक मदत देते, जेणेकरून कोणतेही मूल केवळ परिस्थितीमुळे शिक्षण आणि मूलभूत गरजांपासून वंचित राहू नये.
krantijyoti savitribai phule balsangopan yojana चा उद्देश
या योजनेचे मुख्य उद्देश पुढीलप्रमाणे आहेत:
- अनाथ व निराधार बालकांचे संगोपन करणे
- बालकांना शिक्षणाची संधी उपलब्ध करून देणे
- बालकांना सुरक्षित व सन्मानाने जगता येईल असे वातावरण निर्माण करणे
- बालमजुरी, भिक्षावृत्ती व शोषण रोखणे

कोणत्या बालकांना लाभ मिळतो? (पात्रता)
क्रांतिज्योती सावित्रीबाई फुले बालसंगोपन योजनेचा लाभ 0 ते 18 वर्षे वयोगटातील बालकांना दिला जातो. खालील बालकांसाठी ही योजना लागू आहे:
- अनाथ बालके
- निराश्रित व निराधार बालके
- बेघर बालके
- बालकगृहात राहणारी मुले
- आई-वडील मृत असलेली मुले
- पालक गंभीर आजारी, कोठडीत किंवा अपंग असलेली मुले
- कौटुंबिक हिंसाचार किंवा सामाजिक आपत्तीमुळे अडचणीत आलेली मुले

मिळणारे आर्थिक लाभ
Krantijyoti Savitribai Phule Balsangopan Yojana अंतर्गत पात्र बालकांना दरमहा आर्थिक मदत दिली जाते:
- प्रति बालक दरमहा ₹2,250/- इतके संगोपन अनुदान
- जर बालक स्वयंसेवी संस्थेमार्फत संगोपनाखाली असेल तर त्या संस्थेला दरमहा ₹250/- सहाय्यक अनुदान
ही रक्कम बालकाच्या अन्न, शिक्षण, कपडे, औषधोपचार व दैनंदिन गरजांसाठी वापरली जाते.
krantijyoti savitribai phule balsangopan yojana अर्ज कसा करायचा?
Step 1 : अर्ज फॉर्म मिळवा
सर्वप्रथम क्रांतिज्योती सावित्रीबाई फुले बालसंगोपन योजनेचा अधिकृत अर्ज फॉर्म मिळवा. हा फॉर्म आपल्या गावातील किंवा परिसरातील अंगणवाडी सेविका, बाल विकास प्रकल्प अधिकारी (CDPO) कार्यालय, जिल्हा महिला व बालविकास अधिकारी कार्यालय किंवा नोंदणीकृत स्वयंसेवी संस्था (NGO) यांच्याकडे उपलब्ध असतो.

Step 2 : अर्ज फॉर्म नीट व पूर्ण भरा
अर्ज फॉर्म मिळाल्यानंतर त्यामध्ये बालकाचे नाव, जन्मतारीख, वय, जात, पत्ता, पालकांची माहिती, कुटुंबाचे उत्पन्न, बालक कोणासोबत राहते, शिक्षणाची माहिती इत्यादी सर्व तपशील अचूक आणि स्पष्ट अक्षरात भरा. चुकीची किंवा अपूर्ण माहिती भरू नये.
Step 3 : आवश्यक कागदपत्रे जोडणे
अर्जासोबत आवश्यक सर्व कागदपत्रांच्या झेरॉक्स प्रती जोडाव्यात. उदा. उत्पन्न दाखला, आधार कार्ड, बालकाचा जन्म दाखला, रहिवासी दाखला, शाळेचे बोनाफाईड प्रमाणपत्र, बँक पासबुक झेरॉक्स, फोटो आणि पालकांचे मृत्यू प्रमाणपत्र (लागू असल्यास).
Step 4 : अर्ज सादर करा
भरलेला अर्ज व सर्व कागदपत्रे अंगणवाडी सेविका किंवा संबंधित बाल विकास प्रकल्प अधिकारी (CDPO) कार्यालयात सादर करा. काही ठिकाणी स्वयंसेवी संस्थेमार्फतही अर्ज स्वीकारले जातात.
Step 5 : अर्जाची नोंद व पावती घ्या
अर्ज सादर केल्यानंतर त्याची अधिकृत नोंद केली जाते. अर्ज दिल्याची पावती किंवा रिसिव्हिंग कॉपी घ्या आणि ती पुढील वापरासाठी जपून ठेवा.
Step 6 : चौकशी व पडताळणी प्रक्रिया
महिला व बालविकास विभागाकडून अर्जाची तपासणी केली जाते. कागदपत्रांची सत्यता, बालकाची पात्रता, कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती याची पडताळणी होते. आवश्यक असल्यास प्रत्यक्ष चौकशीही केली जाते.
Step 7 : अर्ज मंजुरी
सर्व अटी व शर्ती पूर्ण झाल्यास अर्ज मंजूर केला जातो. पात्र बालकाची निवड झाल्यानंतर त्याची अधिकृत यादी तयार केली जाते.
Step 8 : अनुदान मिळण्यास सुरुवात
अर्ज मंजूर झाल्यानंतर बालकाच्या नावाने किंवा संगोपन करणाऱ्या व्यक्तीच्या बँक खात्यात दरमहा ₹2,250/- इतके संगोपन अनुदान जमा होण्यास सुरुवात होते.
Krantijyoti Savitribai Phule Balsangopan Yojana आवश्यक कागदपत्रे
अर्जासोबत खालील कागदपत्रे जोडणे आवश्यक आहे:
- उत्पन्न दाखला
- पालकांचे आधार कार्ड
- बालकाचा जन्म दाखला
- बालकाचा पासपोर्ट साईज फोटो
- शाळेचे बोनाफाईड प्रमाणपत्र
- रहिवासी दाखला
- आई-वडील मृत असल्यास मृत्यू प्रमाणपत्र
- बँक पासबुक झेरॉक्स
अर्ज कुठे सादर करायचा?
भरलेला अर्ज खालील ठिकाणी सादर करता येतो:
- अंगणवाडी सेविका
- स्वयंसेवी संस्था
- बाल विकास प्रकल्प अधिकारी (CDPO)
- जिल्हा महिला व बालविकास अधिकारी
अर्जाची तपासणी झाल्यानंतर पात्र बालकांना या योजनेचा लाभ मंजूर केला जातो.

अर्ज करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी
- अर्जामध्ये चुकीची माहिती भरू नये
- सर्व कागदपत्रे पूर्ण व वैध असावीत
- अर्जाची पावती जपून ठेवावी
निष्कर्ष
krantijyoti savitribai phule balsangopan yojana ही अनाथ व गरजू बालकांसाठी शासनाकडून दिला जाणारा मोठा आधार आहे. या योजनेमुळे अनेक मुलांचे शिक्षण, आरोग्य आणि भविष्य सुरक्षित होत आहे. तुमच्या परिसरात गरजू बालके असतील तर ही माहिती त्यांच्यापर्यंत नक्की पोहोचवा.
मित्रांनो, तुम्हाला krantijyoti savitribai phule balsangopan yojana 2025-26 बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. krantijyoti savitribai phule balsangopan yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
❓ वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
क्रांतिज्योती सावित्रीबाई फुले बालसंगोपन योजना म्हणजे काय?
उ. ही महाराष्ट्र शासनाच्या महिला व बालविकास विभागामार्फत राबवली जाणारी योजना आहे. अनाथ, निराधार, दुर्लक्षित व संकटग्रस्त बालकांचे संगोपन, शिक्षण व सुरक्षित भवितव्य सुनिश्चित करणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे.
krantijyoti savitribai phule balsangopan yojana चा लाभ कोणाला मिळतो?
उ. 0 ते 18 वयोगटातील अनाथ, निराधार, बेघर, आई-वडील मृत असलेली, कौटुंबिक संकटात असलेली, गंभीर आजार किंवा हिंसाचारामुळे अडचणीत आलेली मुले या योजनेसाठी पात्र आहेत.
या योजनेअंतर्गत किती आर्थिक मदत मिळते?
उ. पात्र बालकाला दरमहा ₹2,250/- इतके संगोपन अनुदान दिले जाते. जर बालक स्वयंसेवी संस्थेमार्फत संगोपनाखाली असेल तर त्या संस्थेला दरमहा ₹250/- सहाय्य दिले जाते.
हे अनुदान किती काळ दिले जाते?
उ. बालक 18 वर्षांचे होईपर्यंत किंवा शासनाने ठरवलेल्या अटींपर्यंत हे अनुदान दिले जाते.
अर्ज करताना कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
उ. उत्पन्न दाखला, आधार कार्ड, बालकाचा जन्म दाखला, रहिवासी दाखला, शाळेचे बोनाफाईड प्रमाणपत्र, बँक पासबुक झेरॉक्स, फोटो व पालकांचे मृत्यू प्रमाणपत्र (लागू असल्यास) आवश्यक असतात.
अधिक माहितीसाठी कुठे संपर्क साधावा?
उ. अंगणवाडी सेविका, बाल विकास प्रकल्प अधिकारी (CDPO) कार्यालय, जिल्हा महिला व बालविकास अधिकारी कार्यालय किंवा महिला व बालविकास विभाग, महाराष्ट्र राज्य येथे संपर्क साधता येतो.
एकाच कुटुंबातील एकापेक्षा जास्त बालकांना लाभ मिळू शकतो का?
उ. पात्रता पूर्ण असल्यास एकापेक्षा जास्त बालकांना लाभ मिळू शकतो.
