mahadbt scholarship : विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शैक्षणिक उद्दिष्टांना आर्थिकदृष्ट्या साध्य करण्यास मदत करण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारच्या प्रमुख कार्यक्रमांपैकी एक म्हणजे mahadbt scholarship २०२५, जी महाराष्ट्र डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (महाडीबीटी) पोर्टलद्वारे प्रशासित केली जाते. सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभागाद्वारे चालवला जाणारा हा उपक्रम पात्र विद्यार्थ्यांची सामाजिक-आर्थिक स्थिती सुधारतो आणि शिक्षणात न्याय्य प्रवेशास प्रोत्साहन देतो. २०२५ शैक्षणिक वर्षासाठी, महाडीबीटी, ज्याला पूर्वी आपले सरकार डीबीटी पोर्टल म्हणून ओळखले जात असे, शिष्यवृत्ती, अनुदाने आणि इतर आर्थिक प्रोत्साहनांचे वितरण सुव्यवस्थित करून मोकळेपणा, कार्यक्षमता आणि सुलभता सुनिश्चित करते.
पात्र लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात अनुदान, पेन्शन आणि शिष्यवृत्ती यासारख्या लाभांचे थेट हस्तांतरण करण्यासाठी महाडीबीटी नावाची एक अत्याधुनिक डिजिटल पायाभूत सुविधा तयार करण्यात आली. पोर्टलमध्ये समाविष्ट असलेल्या विभागांमध्ये अल्पसंख्याक विकास, आदिवासी विकास आणि सामाजिक न्याय यांचा समावेश आहे. महाडीबीटी फसवणूक रोखते, मध्यस्थांपासून मुक्तता मिळवते आणि प्रक्रियेचे केंद्रीकरण आणि डिजिटलीकरण करून योग्य लोकांना वेळेवर लाभ मिळतील याची खात्री करते. महाडीबीटी पोर्टलद्वारे, महाराष्ट्रात राहणारे विद्यार्थी विविध शिष्यवृत्तींसाठी अर्ज करू शकतात.
mahadbt scholarship काय आहे ?
महाडीबीटी हा एक अत्याधुनिक ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आहे जो लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात थेट अनुदान, पेन्शन आणि mahadbt scholarship 2025 प्रदान करण्यासाठी तयार केला गेला आहे. हे वेळेवर लाभ वितरण सुनिश्चित करते, मध्यस्थांना कमी करते आणि फसवणूक कमी करते, ज्यामध्ये सामाजिक न्याय, आदिवासी विकास आणि अल्पसंख्याक विकास सारख्या संस्थांचा समावेश आहे.
विभाग आणि योजना
१२ विभागांसह, महाडीबीटी अर्जदारांच्या जात, धर्म आणि आर्थिक स्थितीवर आधारित ५३ शिष्यवृत्ती देते. प्रमुख mahadbt scholarship 2025 खाली सूचीबद्ध आहेत:
सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग
व्यावसायिक प्रशिक्षण शुल्क परतफेड (अनुसूचित जाती)
पात्रता:
- पीपीपी फ्रेमवर्क अंतर्गत सरकारी किंवा खाजगी कौशल्य विकास संस्थांमध्ये केंद्रीय ऑनलाइन प्रवेशाद्वारे प्रवेश.
- अनुसूचित जाती (एससी) चा सदस्य असणे आणि सध्याचे जात प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे.
- कुटुंबासाठी उत्पन्न: ₹८ लाख.
- अधिवासानुसार महाराष्ट्राचा रहिवासी.
- राज्य/केंद्रीय प्रशिक्षण कार्यक्रम किंवा खाजगी/सरकारी आयटीआय कडून कोणतेही मागील फायदे नाहीत.
- उपस्थिती आणि शैक्षणिक कामगिरीचे मानके.
फायदे:
- कौटुंबिक उत्पन्न ≤ ₹८ लाख असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी पूर्ण अभ्यासक्रम शुल्क परतफेड.
- ≤ ₹२.५ लाख असलेल्या दहावी उत्तीर्ण विद्यार्थ्यांसाठी, भारत सरकारच्या नियमांनुसार फायदे.
आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड, रेशन कार्ड, दहावी/बाह्य बारावी गुणपत्रिका, अधिवास प्रमाणपत्र, उत्पन्न प्रमाणपत्र, जातीचे प्रमाणपत्र.
भारत सरकारची मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती
पात्रता:
- कौटुंबिक उत्पन्न ≤ ₹२.५ लाख.
- अनुसूचित जाती किंवा नव-बौद्ध वर्ग, महाराष्ट्र अधिवास.
- दहावी किंवा समतुल्य उत्तीर्ण.
- दोन व्यावसायिक अभ्यासक्रमांपुरते मर्यादित.
फायदे:
- देखभाल भत्ता (जास्तीत जास्त १० महिने):
- दिवसीय शिष्यवृत्ती: ₹२३०–₹५५०/महिना (गटावर आधारित).
- वसतिगृहे: ₹३८०–₹१२००/महिना.
- अपंग असलेल्या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांसाठी अतिरिक्त भत्ते (उदा., अंधत्व, वाहतूक इत्यादींसाठी ₹१००–₹१५०/महिना).
- अनिवार्य शुल्क (शिक्षण, परीक्षा इ.) समाविष्ट आहे.
आवश्यक कागदपत्रे:
- उत्पन्नाचा दाखला, जातीचा दाखला, गुणपत्रिका, अधिवास प्रमाणपत्र, वसतिगृह निवास प्रमाणपत्र (लागू असल्यास).
मॅट्रिकनंतरचे शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क (फ्रीशिप)
पात्रता:
- अनुसूचित जाती किंवा नव-बौद्ध, महाराष्ट्र अधिवास.
- कुटुंब उत्पन्न > ₹२.५ लाख (उच्च मर्यादा नाही).
- व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी CAP द्वारे प्रवेश.
फायदे:
- शिकवण, परीक्षा आणि अनिवार्य शुल्क समाविष्ट आहे.
आवश्यक कागदपत्रे:
- उत्पन्न प्रमाणपत्र, जात प्रमाणपत्र, जात वैधता प्रमाणपत्र, गुणपत्रिका, CAP वाटप पत्र.
राजर्षी छत्रपती शाहू महाराज गुणवत्ता शिष्यवृत्ती
पात्रता:
- अनुसूचित जाती प्रवर्ग, महाराष्ट्र अधिवास.
- १० वी मध्ये ७५%+, ११/१२ मध्ये प्रवेश घेतला आहे.
- उत्पन्नाची मर्यादा नाही.
फायदे:
- १० महिने (२ वर्षे) साठी ₹३००/महिना.
- आवश्यक कागदपत्रे:
- जातीचा दाखला, १० वी ची गुणपत्रिका, ११ वी प्रवेश पावती.
अपंग व्यक्तींसाठी मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती
पात्रता:
- अपंगत्व ≥ ४०%, महाराष्ट्र अधिवास.
- मान्यताप्राप्त संस्थांमध्ये नोंदणीकृत.
- पुनरावृत्ती अभ्यासक्रम स्तर किंवा दूरस्थ शिक्षणासाठी लागू नाही (पुस्तकांसाठी ₹५००/वर्ष वगळता).
फायदे:
- देखभाल भत्ता:
- दिवसीय शिष्यवृत्ती: ₹२३०–₹५५०/महिना.
- वसतिगृहे: ₹३८०–₹१२००/महिना.
- अंध विद्यार्थ्यांसाठी अतिरिक्त भत्ते (₹५०–₹१००/महिना).
- अनिवार्य शुल्क समाविष्ट आहे; सराव दौऱ्यांसाठी ₹५००/वर्षापर्यंत, प्रकल्प छपाईसाठी ₹६००/वर्ष.
आवश्यक कागदपत्रे:
- गुणपत्रके, अधिवास प्रमाणपत्र, अपंगत्व प्रमाणपत्र.
आदिवासी विकास विभाग
मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती योजना
पात्रता:
- अनुसूचित जमाती प्रवर्ग, कुटुंबाचे उत्पन्न ≤ ₹२.५ लाख.
- किमान १० वी उत्तीर्ण, २ वर्षांचे शैक्षणिक अंतर नाही.
फायदे:
- देखभाल भत्ता: ₹२३०–₹१२००/महिना.
- अतिरिक्त भत्ते: वाचक, रक्षकांसाठी ₹१६०–₹२४०/महिना; पुस्तके, अभ्यास दौऱ्यांसाठी ₹१२००–₹१६००/वर्ष.
आवश्यक कागदपत्रे:
- जात प्रमाणपत्र, उत्पन्न प्रमाणपत्र, गुणपत्रिका, जात वैधता प्रमाणपत्र (व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी).
उच्च शिक्षण संचालनालय
राजर्षी छत्रपती शाहू महाराज शिक्षण शुल्क शिष्यवृत्ती योजना (EBC)
पात्रता:
- महाराष्ट्र अधिवास, कुटुंब उत्पन्न ≤ ₹8 लाख.
- सामान्य किंवा SEBC श्रेणी, CAP द्वारे प्रवेश.
- इतर शिष्यवृत्ती नाही; 2 वर्षांचे अंतर नाही.
फायदे:
- शिक्षण शुल्क:
- उत्पन्न ≤ ₹2.5 लाख: 100% (सरकारी अनुदानित), 50% (अंशतः/अनुदानित).
- उत्पन्न ₹2.5–₹8 लाख: सर्व संस्थांमध्ये 50%.
- परीक्षा शुल्क: अभ्यासक्रमाच्या प्रकारानुसार 50%–100%.
आवश्यक कागदपत्रे:
- अधिवास प्रमाणपत्र, उत्पन्न प्रमाणपत्र, CAP कागदपत्रे, उपस्थिती प्रमाणपत्र.
तंत्रशिक्षण संचालनालय
डॉ. पंजाबराव देशमुख वसतिगृह निर्वाह भत्ता योजना
पात्रता:
- महाराष्ट्र अधिवास, कुटुंबाचे उत्पन्न ≤ ₹८ लाख.
- कॅपद्वारे व्यावसायिक/तांत्रिक अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश घेतला.
- सामान्य/SEBC श्रेणी, २ वर्षांचे अंतर नाही.
फायदे:
- नोंदणीकृत कामगार/किरकोळ जमीनदारांच्या मुलांसाठी:
- १० महिन्यांसाठी ₹२०,०००–₹३०,००० (स्थान-आधारित).
- इतरांसाठी: १० महिन्यांसाठी ₹८,०००–₹१०,०००.
आवश्यक कागदपत्रे:
- गुणपत्रके, अधिवास प्रमाणपत्र, उत्पन्न/कामगार प्रमाणपत्र, CAP कागदपत्रे.
शालेय शिक्षण आणि क्रीडा विभाग
आर्थिकदृष्ट्या मागास वर्गातील विद्यार्थ्यांसाठी गुणवत्ता शिष्यवृत्ती
पात्रता:
- पहिल्या प्रयत्नात एसएससीमध्ये ५०%+.
फायदे:
- मुले: ₹८०–₹१४०/महिना; मुली: ₹१००–₹१६०/महिना (१० महिने).
आवश्यक कागदपत्रे:
- उत्पन्न प्रमाणपत्र, एसएससी गुणपत्रिका.
ज्युनियर कॉलेजमध्ये ओपन मेरिट शिष्यवृत्ती
पात्रता:
- पहिल्या प्रयत्नात एसएससीमध्ये ६०%+, इयत्ता ११/१२ मध्ये प्रवेश घेतला.
फायदे:
- १० महिन्यांसाठी ₹५०/महिना (₹५००/वर्ष).
आवश्यक कागदपत्रे:
- एसएससी गुणपत्रिका, इयत्ता ११ ची गुणपत्रिका (नूतनीकरणासाठी).
OBC, SEBC, VJNT आणि SBC कल्याण विभाग
VJNT विद्यार्थ्यांना मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती
पात्रता:
- कौटुंबिक उत्पन्न ≤ ₹१.५ लाख, VJNT श्रेणी.
- महाराष्ट्र अधिवास, ७५% उपस्थिती.
- व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी CAP प्रवेश.
फायदे:
- देखभाल भत्ता: ₹९०–₹४२५/महिना.
- शिक्षण शुल्क, परीक्षा शुल्काचे संपूर्ण कव्हर.
आवश्यक कागदपत्रे:
- जात प्रमाणपत्र, उत्पन्न प्रमाणपत्र, गुणपत्रिका, रेशन कार्ड.
अल्पसंख्याक विकास विभाग
अल्पसंख्याक समुदायांसाठी शिष्यवृत्ती (DTE)
पात्रता:
- महाराष्ट्र अधिवास, कुटुंब उत्पन्न ≤ ₹८ लाख.
- CAP द्वारे व्यावसायिक/तांत्रिक अभ्यासक्रमांमध्ये नोंदणी.
फायदे:
- शिक्षण/परीक्षा शुल्कासाठी ₹५०,०००/वर्षापर्यंत.
आवश्यक कागदपत्रे:
- शैक्षणिक प्रमाणपत्रे, उत्पन्न/अल्पसंख्याक घोषणापत्र, अधिवास प्रमाणपत्र.
mahadbt scholarship अर्ज प्रक्रिया
MahaDBT पोर्टलला भेट द्या: https://mahadbt.maharashtra.gov.in/Login/Login वर जा.

नवीन अर्जदार नोंदणी:
- “नवीन अर्जदार नोंदणी” वर क्लिक करा.
- नाव, वापरकर्तानाव, पासवर्ड, ईमेल, मोबाइल नंबर प्रविष्ट करा.
- ईमेल आणि मोबाइलसाठी OTP सह पडताळणी करा.
- कॅप्चा पूर्ण करा आणि नोंदणी करा.

आधार-आधारित नोंदणी:
- आधारसाठी “होय” निवडा, OTP किंवा बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण निवडा.
- आधार क्रमांक प्रविष्ट करा, OTP सत्यापित करा किंवा बायोमेट्रिक किट वापरा.
- वापरकर्तानाव/पासवर्ड तयार करा आणि सेव्ह करा.

आधार नसलेली नोंदणी:
- आधार आणि नोंदणी आयडीसाठी “नाही” निवडा.
- वैयक्तिक तपशील, मोबाइल नंबर प्रविष्ट करा आणि OTP सत्यापित करा.
- ओळख, पत्ता, जन्म आणि नातेसंबंध पुरावे अपलोड करा (PDF < 256KB, JPEG 5–20KB).
- विशिष्टतेनुसार फोटो/स्वाक्षरी अपलोड करा.
- कॅप्चा पूर्ण करा आणि सेव्ह करा.

mahadbt scholarship आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- निवास प्रमाणपत्र
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- एचएससी/एसएससी प्रमाणपत्रे
- जातीचा दाखला (लागू असल्यास)
- फी पावती
- कॉलेज बोनाफाईड प्रमाणपत्र
- कॅप वाटप पत्र
- वसतिगृह निवास प्रमाणपत्र
- स्कॅन केलेला फोटो/स्वाक्षरी (जेपीईजी, १०-२० केबी)
mahadbt scholarship last date
MahaDBT Scholarшíp साठी अर्जाची शेवटची तारीख 30 जून 2025 आहे — हे महाराष्ट्र सरकारच्या अधिकृत पोर्टलवर स्पष्टपणे नमूद आहे
🔚 mahadbt scholarship निष्कर्ष (Conclusion)
mahadbt scholarship 2025 ही महाराष्ट्र शासनाची विद्यार्थ्यांना शिक्षणासाठी थेट आर्थिक मदत करणारी महत्वाची योजना आहे. या पोर्टलवरून तुम्ही एकाच ठिकाणी विविध शिष्यवृत्ती योजनेसाठी अर्ज करू शकता. विशेषतः SC, ST, OBC, EWS, अपंग, अल्पसंख्यांक आणि ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांसाठी ही योजना खूप फायदेशीर ठरते.
✅ जर तुम्ही पात्र असाल, तर वेळ न घालवता ऑनलाइन अर्ज करा आणि शिक्षणाचा आर्थिक बोजा हलका करा.
🎓 शिक्षण हीच खरी संपत्ती आहे, आणि mahadbt scholarship 2025 तुमचं स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी एक उत्तम संधी आहे.
मित्रांनो, तुम्हाला mahadbt scholarship 2025 बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता.mahadbt scholarship 2025 लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो,अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
Frequently Asked Questions (FAQs):
मला कोणती शिष्यवृत्ती लागू होईल हे कसे समजेल?
उत्तर: MahaDBT पोर्टलवरील “Find Eligible Schemes” या पर्यायावर क्लिक केल्यावर तुमच्या जाती, उत्पन्न, अभ्यासक्रम इत्यादी नुसार तुमच्यासाठी योग्य योजना दाखवल्या जातात.
जर माझा अर्ज रिजेक्ट झाला तर?
उत्तर: जर अर्ज रिजेक्ट झाला तर कारण समजून घेऊन आवश्यक दुरुस्त्या करून पुन्हा अर्ज सबमिट करता येतो, किंवा पुढील वर्षासाठी पुन्हा प्रयत्न करू शकता.
अर्ज करताना काही अडचण आली तर?
उत्तर: MahaDBT हेल्पलाईन क्रमांकावर (022-49150800) संपर्क साधा किंवा contact.mahadbt@maharashtra.gov.in या ईमेलवर मेल करा.