शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र सरकार शेतकऱ्यांच्या उत्कर्षासाठी अनेक महत्वपूर्ण योजना राबवत आहे. या योजनांचे उद्दिष्ट शेतकरी समाजाचे जीवनमान उंचावणे, त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारणे आणि शेती क्षेत्रात आधुनिकीकरणाचा प्रसार करणे हे आहे. या योजनांचा लाभ घेऊन शेतकरी आपली उत्पन्न वाढवू शकतात, जोखीम कमी करू शकतात आणि शेती व्यवसायात अधिक यशस्वी होऊ शकतात.
भूमिका
महाराष्ट्र सरकार शेतकऱ्यांसाठी अनेक योजना चालवते. शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र योजनांचा उद्देश शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि त्यांना आर्थिक मदत करणे आहे. सरकार विविध प्रकारच्या मदतीसाठी योजना आणते. यात आर्थिक मदत, अनुदान, पीक विमा, सिंचन सुविधा आणि कर्जमाफी यांचा समावेश आहे. या लेखात आपण महाराष्ट्रातील शेतकरी योजनांची सविस्तर माहिती पाहू.
1. महात्मा जोतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजना
शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र सरकार राज्यातील शेतकऱ्यांचे 2 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज माफ करणार आहे. राज्यातील अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी तसेच फळे, ऊस आणि इतर पारंपारिक पिके घेणारे शेतकरी महात्मा ज्योतिराव फुले कर्जमाफी योजनेचा लाभ घेऊ शकतील. अनेक शेतकऱ्यांचे बँकांचे कर्ज असल्याने त्यांची पिके वाया गेल्याने ते फेडण्यास असमर्थ असल्याने हा उपक्रम सरकारने सुरू केला आहे. कर्जाची परतफेड करण्यासाठी, शेतकऱ्यांना काही वेळा स्वतःच्या जमिनी विकावी लागतात, ज्यामुळे अनेक समस्या निर्माण होतात. या बाबी लक्षात घेऊन सरकारने सर्व शेतकऱ्यांची कर्जे माफ करण्याचा निर्णय घेतला.

मुख्य वैशिष्ट्ये:
- फक्त महाराष्ट्रातील पात्र शेतकऱ्यांसाठी.
- 1 एप्रिल 2015 ते 31 मार्च 2019 दरम्यान घेतलेले पीक कर्ज माफ होते.
- राष्ट्रीयकृत आणि सहकारी बँकांमधील कर्जदार पात्र ठरतात.
- थकबाकीदार आणि नियमित कर्जफेड करणारे दोघेही लाभार्थी असू शकतात.
- महिलांसाठी आणि लहान शेतकऱ्यांसाठी विशेष प्रोत्साहन दिले जाते.
अर्ज करण्याची प्रक्रिया:
- जवळच्या बँकेत जाऊन अर्ज करावा लागेल.
- आवश्यक कागदपत्रे जमा करावी लागतील.
- शेतकऱ्यांना यादीत नाव असल्याची खात्री करून घ्यावी लागेल.
- कर्ज माफीचा लाभ घेण्यासाठी आधार कार्ड आणि बँक खाते आवश्यक आहे.
ह्या योजनेची संपूर्ण माहिती येथे पहा 👉 महात्मा फुले कर्ज माफी योजना ( शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र )
2. प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना (PM-KISAN)
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना हा भारत सरकारने आजवर सुरू केलेला सर्वात मोठा सामाजिक उपक्रम आहे. हा कार्यक्रम आपल्या देशातील शेतकऱ्यांसाठी आहे. पीएम किसान सरकारी योजना पात्र शेतकऱ्यांना प्रति वर्ष ६००० रुपये देते. या कार्यक्रमाचा लाभ घेण्यासाठी दहा कोटी शेतकऱ्यांनीही नोंदणी केली आहे. हा कार्यक्रम सरकारने 2019 मध्ये पहिल्यांदा सुरू केला होता. प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याला रु. मदत म्हणून 2000, जे ताबडतोब त्याच्या बँक खात्यात वर्षातून तीन वेळा टाकले जाते.

मुख्य वैशिष्ट्ये:
- 2000 रुपयांचे हप्ते तीन टप्प्यात मिळतात.
- पैसे थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होतात.
- लहान आणि मध्यम शेतकऱ्यांना प्राधान्य दिले जाते.
- महाराष्ट्रातील सर्व पात्र शेतकरी यासाठी अर्ज करू शकतात.
- या योजनेंतर्गत दरवर्षी 75,000 कोटी रुपये वितरित केले जातात.
अर्ज प्रक्रिया:
- PM-KISAN च्या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन अर्ज करावा लागतो.
- आधार कार्ड, बँक खाते तपशील आणि शेतजमिनीची माहिती द्यावी लागते.
- स्थानिक कृषी विभागाच्या कार्यालयातून देखील अर्ज करता येतो.
- अर्ज करण्यासाठी CSC केंद्रांची मदत घेता येते.
ह्या योजनेची संपूर्ण माहिती येथे पहा👉 पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना (शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र)
3. शिवाजी महाराज शेतकरी सन्मान योजना
ही योजना महाराष्ट्र सरकारने 2017 मध्ये सुरू केली होती. या योजनेचा मुख्य उद्देश कर्जबाजारी शेतकऱ्यांना दिलासा देणे आणि त्यांना नव्याने आर्थिक मदत करणे हा आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीसाठी आवश्यक गुंतवणूक करण्यास मदत मिळते.
मुख्य वैशिष्ट्ये:
- 1 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज माफ केले जाते.
- 2012-2016 या कालावधीत घेतलेले पीक कर्ज पात्र ठरते.
- नियमित कर्जफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहनपर 25,000 रुपये मिळतात.
- महिला शेतकऱ्यांसाठी विशेष योजना आहे.
- महाराष्ट्र सरकार शेतकऱ्यांसाठी डिजिटल सेवा केंद्रामार्फत अर्ज प्रक्रिया सोपी केली आहे.
- कर्ज माफीमुळे शेतकऱ्यांना नव्याने कर्ज घेण्यासाठी पात्र ठरता येते.
- बँक व सहकारी संस्थांमध्ये थेट लाभ मिळवता येतो.
- आर्थिक भार कमी करण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्राधान्य दिले जाते.
पात्रता अटी:
- अर्जदार हा महाराष्ट्रातील रहिवासी असावा.
- ज्यांनी 2012 ते 2016 दरम्यान पीक कर्ज घेतले आहे ते पात्र ठरतात.
- शेतकरी नियमित कर्जफेड करणारे किंवा थकबाकीदार असले तरी अर्ज करू शकतात.
- शेतकऱ्यांकडे शेतीसंबंधित आवश्यक कागदपत्रे असणे आवश्यक आहे.
- महिला आणि लहान शेतकऱ्यांना विशेष सवलत दिली जाते.
अर्ज प्रक्रिया:
- जवळच्या बँकेत किंवा ऑनलाईन अर्ज करावा लागतो.
- कर्जाचे तपशील, 7/12 उतारा, आधार कार्ड आणि बँक खाते तपशील आवश्यक असतात.
- अर्ज करण्यासाठी स्थानिक पंचायत समिती किंवा जिल्हा बँकेशी संपर्क साधावा.
- लाभार्थी यादी ऑनलाईन तपासू शकतात.
- अर्जदारांना अधिकृत वेबसाईट किंवा CSC केंद्रातून अर्ज करणे शक्य आहे.
4. मुख्यमंत्री सौर कृषी पंप योजना
मुख्यमंत्री सौर कृषी पंप योजनेचा एक भाग म्हणून, महाराष्ट्र राज्य सरकारने शेतकऱ्यांना दहा लाख सौर जलपंप देण्याचे वचन दिले आहे. मुख्यमंत्री सौर पंप योजनेचा एक भाग म्हणून, महाराष्ट्र सरकार हे ऑफ-ग्रीड सौर उर्जेवर चालणारे कृषी पंप हळूहळू सुरू करण्याचा मानस आहे. जानेवारी 2024 पासून, पुढील दोन वर्षांमध्ये शेतकऱ्यांना 1 लाख सौर जलपंप दिले जातील. राज्य सरकार लवकरच मुख्यमंत्री सौर पंप योजना पुरस्कार विजेत्यांची घोषणा करणार आहे.

मुख्य वैशिष्ट्ये:
- शेतकऱ्यांना अनुदानावर सौर पंप दिले जातात.
- वीज बिल कमी होते आणि प्रदूषण होत नाही.
- महाराष्ट्रातील लहान व मध्यम शेतकऱ्यांना प्राधान्य दिले जाते.
- 3 HP ते 7.5 HP पर्यंतचे सौर पंप उपलब्ध आहेत.
अर्ज प्रक्रिया:
- महाऊर्जाच्या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन अर्ज करावा लागतो.
- आधार कार्ड, 7/12 उतारा आणि बँक तपशील आवश्यक असतात.
- तालुका कृषी अधिकारी यांच्याकडे अधिक माहिती मिळवता येते.
ह्या योजनेची संपूर्ण माहिती येथे पहा 👉 मुख्यमंत्री सौर कृषी पंप योजना ( शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र )
5. एकत्रित पीक विमा योजना (PMFBY)
आपले राष्ट्र लाखो शेतकऱ्यांचे घर आहे जे रात्रंदिवस आपली पिके लावण्यासाठी कष्ट करतात, तरीही कधीकधी नैसर्गिक आपत्तींमुळे संपूर्ण पीक वाया जाते. शेतकऱ्यांना त्यांच्या श्रमाचे फळ अशा प्रकारे मिळत नाही. त्यामुळे ते कर्जात बुडून शेती करू शकत नाहीत. प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) ची निर्मिती शेतकऱ्यांना संकटकाळी मदत करण्यासाठी आणि पीक नुकसान भरून काढण्यासाठी करण्यात आली आहे.
प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना आतापर्यंत १.८ लाख अब्ज रुपयांचे विम्याचे पेमेंट मिळाले आहे. शेतकऱ्यांच्या वाढत्या संख्येला मदत करणे हे या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट आहे. नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणारे नुकसान भरून काढण्यासाठी. अधिकाधिक शेतकरी या कार्यक्रमाचा सहज लाभ घेऊ शकतील याची खात्री करण्यासाठी, सरकार लवकरच शेतकऱ्यांना पीक विमा संरक्षण देण्यासाठी घरोघरी जाऊन मोहीम सुरू करणार आहे.
मुख्य वैशिष्ट्ये:
- नैसर्गिक आपत्तीमुळे नुकसान झाल्यास विमा संरक्षण मिळते.
- शेतकऱ्यांना कमी प्रीमियममध्ये विमा मिळतो.
- नुकसान झाल्यास भरपाई थेट बँक खात्यात जमा होते.
- अवकाळी पाऊस, वादळ, गारपीट, पूर यांसाठी संरक्षण दिले जाते.
- कर्जदार शेतकऱ्यांसाठी ही योजना अनिवार्य आहे.
अर्ज प्रक्रिया:
- स्थानिक कृषी कार्यालयात किंवा ऑनलाईन अर्ज करता येतो.
- 7/12 उतारा, आधार कार्ड आणि बँक खाते तपशील आवश्यक असतात.
- विमा कंपन्यांच्या अधिकृत प्रतिनिधींमार्फतही अर्ज करता येतो.
ह्या योजनेची संपूर्ण माहिती येथे पहा 👉 पिक विमा योजना ( शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र )
6. नानाजी देशमुख कृषि संजीवनी योजना
ही योजना 2018 मध्ये सुरू झाली. शेतकऱ्यांना पाणी बचतीसाठी मदत करणे हा मुख्य उद्देश आहे.

मुख्य वैशिष्ट्ये:
- ठिबक सिंचन आणि जलसंधारण यावर भर दिला जातो.
- जल व्यवस्थापनासाठी आर्थिक मदत मिळते.
- महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना प्राधान्य दिले जाते.
- हवामान अनुकूल शेतीसाठी मदत केली जाते.
अर्ज प्रक्रिया:
- कृषी विभागाच्या वेबसाईटवर जाऊन अर्ज करावा लागतो.
- आवश्यक कागदपत्रे जमा करावी लागतात.
- अर्ज प्रक्रिया ऑनलाईन तसेच ऑफलाईन उपलब्ध आहे.
ह्या योजनेची संपूर्ण माहिती येथे पहा 👉 नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी योजना (शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र)
शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र निष्कर्ष
महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी विविध सरकारी योजना आहेत. शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र मुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळते. कर्जमाफी, अनुदान, पीक विमा, सिंचन सुविधा यांसाठी शेतकऱ्यांनी या योजनांचा लाभ घ्यावा. योग्य माहिती घेऊन अर्ज करणे गरजेचे आहे. महाराष्ट्र सरकार वेळोवेळी नवीन योजना आणत असते. शेतकऱ्यांनी अधिकृत वेबसाईटवर अद्ययावत माहिती घेतली पाहिजे. योजनेचा अधिकाधिक लाभ मिळवण्यासाठी योग्य कागदपत्रे आणि प्रक्रिया पूर्ण करणे महत्त्वाचे आहे.
मित्रांनो, तुम्हाला शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. शेतकरी सरकारी योजना महाराष्ट्र या लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.