CMEGP Maharashtra Yojana : सध्याच्या काळात बेरोजगारी ही एक मोठी समस्या आहे, विशेषतः ग्रामीण व निमशहरी भागात. सरकार विविध योजना राबवत असले तरी लोकांपर्यंत याची माहिती पोहोचत नाही. अशाच एका प्रभावी योजनेंतर्गत CMEGP म्हणजेच Chief Minister Employment Generation Programme महाराष्ट्र शासनाने सुरू केला आहे.
CMEGP Maharashtra Yojana विशेषतः नवीन व्यवसाय सुरू करणाऱ्या युवक व महिलांसाठी आहे. CMEGP Maharashtra Yojana अंतर्गत ५० लाखांपर्यंत कर्ज आणि अनुदान मिळते आणि त्यातून तुम्ही स्वतःचा उद्योग सुरू करू शकता.
📌 CMEGP योजना म्हणजे काय?
CMEGP (Chief Minister Employment Generation Programme) ही महाराष्ट्र शासनाची आणि सूक्ष्म, लघु व मध्यम उद्योग विभागाची संयुक्त योजना आहे. ही योजना PMEGP (प्रधानमंत्री रोजगार योजना) प्रमाणेच रचना असलेली असून, महाराष्ट्रातील उद्योजकता वाढवणे हाच मुख्य उद्देश आहे.
CMEGP Maharashtra Yojana चे उद्दिष्ट:
- राज्यातील बेरोजगारांना उद्योजक बनवणे
- उद्योग आणि सेवा क्षेत्रात स्वयंरोजगार निर्माण करणे
- ग्रामीण आणि शहरी भागातील आर्थिक विकासाला चालना देणे
🧾 CMEGP Maharashtra Yojana चे मुख्य वैशिष्ट्ये
मुद्दा | माहिती |
---|---|
योजना नाव | CMEGP – मुख्यमंत्री रोजगार निर्मिती कार्यक्रम |
कर्ज मर्यादा | ₹10 लाख ते ₹50 लाख |
अनुदान | 15% ते 25% प्रकल्पावर अवलंबून |
व्याजदर | PMEGP प्रमाणे कमी व्याज |
लागू क्षेत्र | संपूर्ण महाराष्ट्र |
विभाग | महाराष्ट्र सूक्ष्म, लघु व मध्यम उद्योग विभाग |
अधिकृत संकेतस्थळ | https://maha-cmegp.gov.in |
💰 अनुदान आणि आर्थिक फायदे
CMEGP Maharashtra Yojana अंतर्गत प्रकल्प खर्चानुसार अनुदानाची रचना खालील प्रमाणे आहे:
श्रेणी | ग्रामीण भाग | शहरी भाग |
---|---|---|
सामान्य प्रवर्ग | 25% | 20% |
अनुसूचित जाती / जमाती, महिला, दिव्यांग, इ. | 35% | 25% |
उदाहरणार्थ, जर एखाद्या अनुसूचित जातीतील अर्जदाराने 10 लाखांचा प्रकल्प सादर केला, तर त्याला ₹3.5 लाख पर्यंतचे अनुदान मिळू शकते.
👤 पात्रता (Eligibility Criteria)
CMEGP Maharashtra Yojana साठी अर्ज करण्यासाठी खालील अटी असाव्यात:
- अर्जदार हा महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.
- वय १८ वर्षे पूर्ण असणे आवश्यक.
- कमीत कमी 8वी पास असणे बंधनकारक आहे.
- अर्जदाराने पूर्वी PMEGP किंवा CMEGP अंतर्गत कोणताही लाभ घेतलेला नसावा.
- व्यवसायासाठी नवीन प्रकल्प असावा (पूर्वी सुरू केलेला व्यवसाय मान्य नाही).
- उद्योजकतेविषयी तयारी आणि प्रशिक्षण आवश्यक असल्यास मिळवावे लागेल.
🧾 आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- शैक्षणिक प्रमाणपत्र (किमान 8वी पास)
- जात व रहिवासी प्रमाणपत्र
- Udyam नोंदणी प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट साईज फोटो
- बँक पासबुक / चेक
- व्यवसायाचा प्रकल्प अहवाल (Project Report)
- इतर कोणतेही वैयक्तिक ओळख व पत्त्याचे पुरावे
🏗️ कोणते व्यवसाय सुरू करता येतील?
CMEGP Maharashtra Yojana अंतर्गत तुम्ही उत्पादन, सेवा आणि व्यापार क्षेत्रातील कोणताही व्यवसाय सुरू करू शकता:
🧵 उत्पादन उद्योग:
- अन्नप्रक्रिया युनिट
- फर्निचर बनवण्याचे यंत्र
- प्लास्टिक वस्तू निर्मिती
- बेकरी युनिट
- वस्त्रोद्योग युनिट
🛠️ सेवा व्यवसाय:
- मोबाईल रिपेअरिंग
- इलेक्ट्रॉनिक सर्विसिंग
- टेलरिंग युनिट
- ब्युटी पार्लर
- टूरिझम / ट्रॅव्हल एजन्सी
🛒 व्यापार व्यवसाय:
- किराणा दुकान
- मेडिकल स्टोअर
- स्टेशनरी दुकान
- हार्डवेअर स्टोअर
- ई-कॉमर्स संबंधित स्टोअर
📝 CMEGP Maharashtra Yojana अंतर्गत अर्ज प्रक्रिया
CMEGP Maharashtra Yojana Step-by-Step अर्ज करण्याची प्रक्रिया:
🖥️ वेबसाइटवर नोंदणी:
- अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या: 👉 https://maha-cmegp.gov.in

- “CMEGP Online Application for Individual Applicant” या पर्यायावर क्लिक करा
- नाव, आधार क्रमांक, मोबाईल, ईमेल व पासवर्ड भरा
🧾 अर्ज भरणे:
- आधार कार्ड क्रमांक: अर्जदाराचा १२ अंकी आधार क्रमांक भरावा.
- अर्जदाराचे नाव: (i) यादीतून नावाचा उपसर्ग निवडा, (ii) अर्जदाराने त्याचे/तिचे नाव आधार कार्डमध्ये जसे दिसते तसेच भरावे. प्रविष्ट केलेल्या नावात काही विसंगती आढळल्यास, अर्जदार फॉर्ममध्ये पुढे संपादन करू शकणार नाही.
- प्रायोजक एजन्सी: तुम्हाला ज्या एजन्सीमध्ये अर्ज भरायचा आहे ती एजन्सी (DIC, KVIB) निवडा.
- जिल्हा: यादीतून जिल्हा निवडा.
- अर्जदाराचा प्रकार: हा फॉर्म वैयक्तिक अर्जदाराशी संबंधित आहे.
- लिंग : लिंग निवडा (म्हणजे पुरुष, महिला, ट्रान्सजेंडर)
- श्रेणी: यादीतून अर्जदाराचा सामाजिक वर्ग निवडा (म्हणजेच सामान्य, अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, ओबीसी, व्हीजेएनटी, अल्पसंख्याक)
- विशेष श्रेणी: यादीतून विशेष श्रेणी निवडा (म्हणजे माजी सैनिक, शारीरिकदृष्ट्या अपंग)
- जन्मतारीख: (i) जन्मतारीख (महिना-दिवस-वर्ष) या स्वरूपात भरावी लागेल उदा. १२-१५-१९९१. (ii) वय: वय १८ वर्षांपेक्षा कमी आणि ४५ वर्षांपेक्षा जास्त नसावे (अनुसूचित जाती/जमाती/महिला/विशेष श्रेणीसाठी ५ वर्षे सूट).
- पात्रता: यादीतून पात्रता निवडा (म्हणजेच ८ वी उत्तीर्ण, ८ वी उत्तीर्ण, १० वी उत्तीर्ण, डिप्लोमा, १२ वी उत्तीर्ण, पदवीधर, पदव्युत्तर, पीएचडी)
- संपर्कासाठी पत्ता: अर्जदाराने तालुका, जिल्हा, पिन कोड, मोबाईल क्रमांक, ईमेल आणि पॅन क्रमांकासह अर्जदाराचा संपूर्ण पोस्टल पत्ता भरावा.

- युनिट स्थान: युनिट स्थान निवडा (म्हणजे ग्रामीण किंवा शहरी)
- प्रस्तावित युनिटचा पत्ता: अर्जदाराने तालुका, जिल्हा, पिन कोडसह युनिटचा संपूर्ण युनिट पत्ता भरावा (कृपया चेक बॉक्सवर क्लिक करा. प्रस्तावित युनिटचा पत्ता आणि संपर्क पत्ता एकच असल्यास संपर्क पत्ता सारखाच आहे )
- क्रियाकलापाचा प्रकार: क्रियाकलाप सूचीमधून निवडा (म्हणजे सेवा किंवा उत्पादन)
- उद्योग/क्रियाकलापाचे नाव: (i) उद्योग: उद्योगांच्या यादीतून उद्योग निवडा (ii) उत्पादन वर्णन: विशिष्ट उत्पादन वर्णन टाइप करा.
- EDP प्रशिक्षण पूर्ण झाले: यादीतून होय किंवा नाही निवडा.
- प्रशिक्षण संस्थेचे नाव: जर EDP प्रशिक्षण पूर्ण झाले असेल, तर प्रशिक्षण संस्थेचे नाव (MCED किंवा इतर) निवडा.
- आवश्यक कर्ज: (i) भांडवली खर्च (CE): तपशीलवार प्रकल्प अहवालात प्रस्तावित केल्याप्रमाणे CE कर्ज रुपयांमध्ये प्रविष्ट करा. (ii) खेळते भांडवल (WC): तपशीलवार प्रकल्प अहवालात प्रस्तावित केल्याप्रमाणे WC कर्ज रुपयांमध्ये प्रविष्ट करा.

- पसंतीची बँक: (i) पसंतीची बँक निवडा (ii) निवडलेल्या बँकेची शाखा निवडा, बँकेचा IFSC कोड आणि इतर तपशील अर्जावर दर्शविले जातील.
- पर्यायी बँक: (i) पर्यायी बँक निवडा (ii) निवडलेल्या बँकेची शाखा निवडा, अर्जावर बँकेचा IFSC कोड दिसेल.
- योग्य क्षेत्रात सर्व आवश्यक माहिती प्रविष्ट केल्यानंतर तपशील जतन करण्यासाठी “जतन करा” बटणावर क्लिक करा..
- दस्तऐवज अपलोड करण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे
- फोटो अपलोड करा: कृपया फोटो अपलोड करा हा एक अनिवार्य दस्तऐवज आहे. जास्तीत जास्त परवानगी असलेली फाइल आकार ३०० केबी आहे.

- आधार कार्ड: कृपया आधार कार्ड अपलोड करा, हे एक अनिवार्य दस्तऐवज आहे. जास्तीत जास्त परवानगी असलेली फाइल आकार ३०० केबी आहे.
- जातीचा दाखला: जर तुम्ही श्रेणी अंतर्गत अर्ज करत असाल तर कृपया जातीचा दाखला अपलोड करा. जास्तीत जास्त परवानगी असलेली फाइल आकार ३०० केबी.
- पॅन कार्ड: कृपया पॅन कार्ड अपलोड करा, जास्तीत जास्त परवानगी असलेली फाइल आकार ३०० केबी आहे.
- गुणपत्रिका/शैक्षणिक प्रमाणपत्र: कृपया गुणपत्रिका अपलोड करा, ही एक अनिवार्य कागदपत्र आहे. जास्तीत जास्त परवानगी असलेली फाइल आकार ३०० केबी.
- जन्म प्रमाणपत्र/ अधिवास प्रमाणपत्र: कृपया जन्म प्रमाणपत्र अपलोड करा हा एक अनिवार्य दस्तऐवज आहे. जास्तीत जास्त फाइल आकार ३०० केबी.
- विशेष श्रेणी प्रमाणपत्र: विशेष श्रेणी अंतर्गत अर्ज करत असल्यास कृपया संबंधित प्रमाणपत्र अपलोड करा. कमाल परवानगी असलेली फाइल आकार ३०० केबी.
- अंडरटेकिंग फॉर्म: कृपया अंडरटेकिंग फॉर्म अपलोड करा हा एक अनिवार्य दस्तऐवज आहे कमाल परवानगी असलेली फाइल आकार १ एमबी
- प्रकल्प अहवाल: कृपया प्रकल्प अहवाल अपलोड करा हा एक अनिवार्य दस्तऐवज आहे. जास्तीत जास्त परवानगी असलेली फाइल आकार १ MB आहे.
- लोकसंख्या प्रमाणपत्र: जर युनिटचे स्थान ग्रामीण असेल तर कृपया लोकसंख्या प्रमाणपत्र अपलोड करा. कमाल फाइल आकार ३०० केबी.
- विवाह शपथपत्र/प्रमाणपत्र: जर अर्जदाराचे नाव लग्नानंतर बदलले असेल तर कृपया विवाहाचा पुरावा अपलोड करा. जास्तीत जास्त फाइल आकार ३०० केबी.
- इतर कागदपत्रे: कृपया प्रकल्प दस्तऐवजाशी संबंधित सहाय्यक कागदपत्रे, तांत्रिक, अनुभवी, परवाना अपलोड करा – जास्तीत जास्त परवानगी असलेली फाइल आकार ३०० केबी.
✅ अर्ज सबमिट करा:
- एकदा सर्व माहिती भरली की “Final Submit” करा
⏳ अर्जाची छाननी:
- उद्योग केंद्र किंवा संबंधित प्राधिकरणाकडून छाननी केली जाईल
- कर्ज मंजुरीसाठी संबंधित बँकेकडे शिफारस केली जाईल
🏦 CMEGP Maharashtra Yojana कर्ज मंजुरी प्रक्रिया
- बँकेकडून प्रकल्प मूल्यांकन
- कर्ज मंजुरीचे पत्र (Sanction Letter)
- अनुदान मंजुरीसाठी MSME विभागाकडे प्रेषण
- कर्ज वितरण
- योजनेअंतर्गत व्यवसाय सुरू
🎯 CMEGP 2025 चे उद्दिष्ट
उद्दिष्ट | संख्या |
---|---|
नवीन उद्योग सुरू करणे | 1,00,000+ |
महिला उद्योजकांना संधी | 40% पेक्षा अधिक |
ग्रामीण भागाचा विकास | 60% व्यवसाय |
आर्थिक सक्षमीकरण | ₹5000 कोटींपर्यंतची गुंतवणूक |
📞 संपर्क माहिती (Helpline)
- CMEGP पोर्टल: https://maha-cmegp.gov.in
- ईमेल: helpdesk.cmegp@mahaonline.gov.in
- MSME Helpline: 1800-233-3945
- राज्य MSME कार्यालये: सर्व जिल्ह्यांमध्ये उपलब्ध
🔚 निष्कर्ष
CMEGP Maharashtra Yojana ही महाराष्ट्रातील तरुणांसाठी एक सुवर्णसंधी आहे. जर तुम्हाला स्वतःचा व्यवसाय सुरू करायचा असेल, तर ही योजना निव्वळ बेरोजगार नव्हे तर उद्योजक बनवते. व्यवसायाची कल्पना तयार ठेवा, आवश्यक कागदपत्रे संकलित करा आणि अर्ज करा!
मित्रांनो, तुम्हाला CMEGP Maharashtra Yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. CMEGP Maharashtra Yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न – CMEGP योजना महाराष्ट्र 2025 (FAQ)
CMEGP योजना म्हणजे काय?
उत्तर: CMEGP म्हणजे Chief Minister Employment Generation Programme. ही योजना महाराष्ट्र शासनाच्या उद्योग विभागामार्फत राबवली जाते. यामध्ये युवकांना ५० लाखांपर्यंत कर्ज व अनुदान मिळते, जेणेकरून ते स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू शकतील.
CMEGP आणि PMEGP यामध्ये काय फरक आहे?
उत्तर:
PMEGP ही केंद्र शासनाची योजना आहे, तर CMEGP ही महाराष्ट्र शासनाची स्वतंत्र योजना आहे.
PMEGP साठी national portal असतो, तर CMEGP साठी https://maha-cmegp.gov.in या वेबसाइटवर अर्ज करावा लागतो.
दोन्ही योजनांत काही प्रमाणात अनुदान/सब्सिडी मिळते.
मी आधीपासून व्यवसाय चालवतो, तरी अर्ज करू शकतो का?
उत्तर: नाही. ही योजना फक्त नवीन व्यवसाय सुरू करणाऱ्या अर्जदारांसाठी आहे. अस्तित्वात असलेला व्यवसाय मंजूर होत नाही.
CMEGP Maharashtra Yojana अंतर्गत कर्ज किती मिळते?
उत्तर: तुमच्या व्यवसायाच्या प्रकारावर आणि प्रकल्पाच्या खर्चावर आधारित ₹10 लाख ते ₹50 लाखांपर्यंत कर्ज मिळू शकते.
प्रकल्प अहवाल कोण तयार करतो?
उत्तर: तुम्ही स्वतः प्रकल्प अहवाल तयार करू शकता किंवा CA/उद्योजक सल्लागारांची मदत घेऊ शकता. अहवालात व्यवसाय, यंत्रसामग्री, खर्च, लाभ, अंदाजपत्रक आदी माहिती असते.
अर्ज करण्यासाठी Udyam नोंदणी आवश्यक आहे का?
उत्तर: होय. अर्जदाराने Udyam (MSME) पोर्टलवर उद्योगाची नोंदणी करून Udyam प्रमाणपत्र मिळवलेले असावे.
अर्ज करण्याची अंतिम तारीख काय आहे?
उत्तर:CMEGP Maharashtra Yojana साठी अर्ज वर्षभर खुले असतात, मात्र निधी संपल्यानंतर पोर्टल बंद होऊ शकते. त्यामुळे लवकर अर्ज करणे फायदेशीर आहे.
महाराष्ट्र शासनाच्या इतर योजना
Post Office FD Yojana 2025 | टोकन यंत्र अनुदान योजना |
फ्री सिलाई मशीन योजना | इमारत बांधकाम कामगार योजना |
मुख्यमंत्री वयोश्री योजना | अण्णासाहेब पाटील योजना |