Coconut Palm Insurance Scheme – नमस्कार मित्रांनो,आज आपण ह्या लेखात Coconut Palm Insurance Scheme बद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत .ह्या लेखात तुम्हालाi Coconut Palm Insurance Scheme काय आहे, तिचे फायदे काय आहेत,कोण ह्या योजनेचा लाभ घेऊ शकतो तसेच Coconut Palm Insurance Scheme साठी लागणाऱ्या आवश्यक कागद पत्रांबद्दल संपूर्ण माहिती वाचायला मिळेल Coconut Palm Insurance Scheme बद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेण्यासाठी लेख संपूर्ण वाचा.
नैसर्गिक आपत्ती, हवामानातील धोके, कीटक, रोग आणि इतर धोक्यांपासून नारळाच्या झाडांचे संरक्षण करण्याच्या उद्देशाने, नारळ विकास मंडळ, कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय, भारत सरकार, “कोकोनट पाम इन्शुरन्स स्कीम (CPIS)” सुरू केली . या योजनेंतर्गत, 4 वर्षे ते 60 वर्षे वयोगटातील सर्व निरोगी नट असलेल्या नारळाच्या खजुरांचा लगतच्या भागात (मोनो/मिश्र) नैसर्गिक संकटांमुळे ज्यामुळे पाम मरणे/तोटा होणे/अनुत्पादक होते अशा झाडांचा विमा काढला जातो . ही योजना सर्व नारळ उत्पादक राज्यांमध्ये कृषी विमा कंपनी आणि राज्य सरकारांमार्फत राबविण्यात येत आहे.
Coconut Palm Insurance Scheme काय आहे ?
नारळ वाढवण्याच्या वार्षिक सरावामध्ये हवामानातील चढउतार, नैसर्गिक आपत्ती आणि बग आणि कीटकांचा प्रादुर्भाव यांसह अनेक धोके असतात. कधीकधी, यामुळे प्रभावित क्षेत्रातील शेती पूर्णपणे नष्ट होऊ शकते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होऊ शकते. भारत सरकारच्या कृषी मंत्रालयाने एक वैधानिक संस्था म्हणून नारळ विकास मंडळाची स्थापना केली आणि ते लहान आणि मध्यम आकाराच्या नारळ उत्पादकांना नुकसानीतून सावरण्यासाठी विमा योजना विकसित केली . या पोस्टमध्ये कोकोनट पाम इन्शुरन्स स्कीम (CPIS) चे फायदे पाहू या.
Coconut Palm Insurance Scheme चे उद्दिष्ट
Coconut Palm Insurance योजनेचे उद्दिष्ट खालील प्रमाणे आहेत :
- नारळ उत्पादकांना आर्थिक मदत देणे जेणेकरून ते त्यांच्या नारळाच्या झाडांचा हवामान आणि नैसर्गिक आपत्तींपासून विमा काढू शकतील.
- विशेषतः भयंकर वर्षांमध्ये, नारळ उत्पादकांच्या कमाईला स्थिर करण्यास मदत करणे.
- धोके कमी करण्याची खात्री करणे.
- नारळाच्या पामांची पुनर्लागवड करण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रोत्साहित करणे.
- नारळ उत्पादकांना त्यांच्या नारळाच्या झाडांचे पर्यावरणीय धोके आणि इतर जोखमींपासून संरक्षण करण्यास मदत करणे.
- शेतकऱ्यांच्या ताडाच्या झाडांच्या आकस्मिक निधनामुळे त्यांचा महसूल बुडाला तर त्यांना त्वरित मदत देणे.
- धोके कमी करा आणि नारळाची लागवड फायदेशीर करण्यासाठी पुनर्जन्म आणि पुनर्लावणीला प्रोत्साहन देणे.
Coconut Palm Insurance Scheme ची लागूक्षमता :
Coconut Palm Insurance Scheme नारळाच्या सर्व प्रजातींना लागू होईल, ज्यात उंच, बटू आणि संकरित आहेत, तसेच नारळाचे उत्पादन देणाऱ्या कोणत्याही निरोगी झाडाला लागू होईल जे मोनोकल्चर म्हणून तयार केले जातात किंवा घराच्या किंवा बांधाच्या शेतात आंतरपीक करतात. उंच नारळाच्या झाडाच्या जाती 7 ते 60 वयोगटातील कव्हरेजसाठी पात्र असतील, परंतु बटू आणि संकरित नारळाची झाडे, जी लागवडीनंतर चौथ्या वर्षी फळ देण्यास सुरुवात करतात, त्यांना योजनेत समाविष्ट केले जाणार नाही. अस्वास्थ्यकर किंवा वृद्धत्व असलेले झाडे पात्र नाहीत.
कव्हर केलेले धोके:
: या योजनेत खालील धोके समाविष्ट आहेत ज्यामुळे पाम किंवा पाम अ-उत्पादक होऊ शकत.
- तुफान, चक्रीवादळ, वादळ, गारपीट आणि तीव्र पाऊस.
- पूर मोठ्या प्रकारचे कीटक आणि रोग नारळाच्या झाडांना अपरिवर्तनीयपणे नुकसान करतात.
- विजेमुळे अपघाती आग लागू शकते, जसे की बुशफायर आणि जंगलात आग.
- भूकंप, भूस्खलन आणि त्सुनामी आणि कधीही परिणामी संपूर्ण नुकसान.
समाविष्ट नाही:
- विमा उतरवलेला जोखीम “फ्रँचायझी” तरतुदीमध्ये येत असल्यामुळे पाम हरवल्यास, योजनेअंतर्गत कोणतेही दावे दिले जाणार नाहीत. या पॉलिसी अंतर्गत, कव्हर केलेल्या धोक्यांमुळे होणाऱ्या नुकसानीव्यतिरिक्त, विमाधारकाने नुकसानीच्या संदर्भात भरलेल्या कोणत्याही खर्चासाठी विमाकर्ता जबाबदार राहणार नाही. विमा संरक्षणाच्या व्याप्तीचा विचार करताना, खालील घटना पॉलिसीमध्ये समाविष्ट नाहीत:
- चोरी, युद्ध, आक्रमण, गृहयुद्ध यामुळे होणारे नुकसान. बंड, क्रांती, बंड, विद्रोह, लॉक आउट, दुर्भावनापूर्ण नुकसान, षड्यंत्र, लष्करी/हडपलेली शक्ती, नागरी गोंधळ, जप्ती, मागणी/विनाश/नुकसान कोणत्याही सार्वजनिक/महानगरपालिकेच्या आदेशानुसार पॉवर ट्रान्समिशनमुळे झालेल्या नुकसानीसह स्थानिक प्राधिकरण.
- अणु अभिक्रिया, अणु विकिरण किंवा किरणोत्सर्गी दूषितता. विमान किंवा इतर घसरणाऱ्या वस्तूंमुळे होणारे नुकसान
- विमाधारकाची जाणीवपूर्वक निष्काळजीपणा आणि कोणीही त्याच्या वतीने कार्य करत आहे. मानव, पक्षी किंवा कोणत्याही प्राण्यांच्या कृतीमुळे होणारे नुकसान. तळहातांची अयोग्य देखभाल. तळहाता अस्वास्थ्यकर आणि वृद्ध होणे. तळहाताची नैसर्गिक नैतिकता, तळहाताची मुळे उपटणे शक्य आहे.
Coconut Palm Insurance Scheme चे फायदे
विम्याची रक्कम आणि प्रीमियम: या योजनेअंतर्गत, बोर्ड प्रीमियमच्या 50% भरते, उर्वरित 25% राज्य सरकार आणि शेतकऱ्यांकडे जाते, खालीलप्रमाणे:
| Age group of Palms | Premium per plant/year | Board’s Share (50%) | State Govt. Share (25%) | Farmer’s Share (25%) | Sum insured per palm |
| 4-15 years | ₹9 | ₹4.50 | ₹2.25 | ₹2.25 | ₹900/- |
| 16-60 years | ₹14 | ₹7 | ₹3.50 | ₹3.50 | ₹1750/- |
प्रीमियम सबसिडी :
- वर नमूद केलेल्या रकमेपैकी, नारळ विकास मंडळ (CDB) 50%, संबंधित राज्य सरकार 25% आणि उर्वरित 25% शेतकरी/उत्पादक भरेल.
- जर शेतकरी किंवा उत्पादकांना विमा योजनेत रस असेल, तर राज्य सरकार 25% हिस्सा देण्यास सहमत नसेल तर त्यांना प्रीमियमच्या 50% भरावे लागतील. जर एखाद्या बागायतदार किंवा उत्पादकांच्या संस्थेला “विमा करण्यायोग्य व्याज” असेल तर ते असोसिएशनच्या सदस्यांच्या वतीने प्रीमियम भरणे निवडू शकते.
- कोणत्याही परिस्थितीत, लागवड करणाऱ्या आणि उत्पादकांनी किमान 10% प्रीमियम भरावा. विमा कंपनीला प्रीमियम सबसिडीची रक्कम आगाऊ प्राप्त होईल, जी तिमाही किंवा वार्षिक आधारावर पुन्हा भरली जाईल किंवा बदलली जाईल. ही रक्कम CDB द्वारे 50% आणि सहभागी राज्यांद्वारे 25% विभाजित केली जाईल.
विम्याची मुदत :
- विमा पॉलिसीद्वारे जास्तीत जास्त तीन वर्षे कव्हर केले जाऊ शकतात, या कालावधीत लागवड करणाऱ्यांना आणि उत्पादकांना दोन वर्षांच्या पॉलिसीसाठी 7.5% आणि तीन वर्षांच्या पॉलिसीसाठी 12.5% प्रीमियम परतावा मिळेल.
- प्रत्येक वर्षी 31 मार्चपर्यंत, सर्व पात्र शेतकरी आणि उत्पादकांनी कार्यक्रमासाठी साइन अप करावे हे सुनिश्चित करण्यासाठी आम्ही काम करू. जे शेतकरी आणि उत्पादक 31 मार्चपर्यंत कार्यक्रमासाठी साइन अप करणार नाहीत, ते नंतर करू शकतात; त्या बाबतीत, पुढील महिन्याच्या पहिल्या दिवसापासून जोखीम कव्हर केली जाईल.
आकस्मिक विमा:
- ही विमा पॉलिसी विमा उतरवलेल्या धोक्यांमुळे विमा उतरवलेल्या पामच्या मृत्यूमुळे किंवा ते अनुत्पादक होत असल्याच्या कारणास्तव पामच्या एकूण नुकसानाची भरपाई करते. जर, पामचा मृत्यू तात्काळ झाला नाही तर, नारळ विकास मंडळ (CDB)/कृषी/उत्पादन विभागाकडून पाम अनुत्पादक घोषित करण्याचे कारण दाखवून प्रमाणपत्राच्या निर्मितीवर विम्याची रक्कम देय असेल. पाम फक्त तेव्हाच ‘अनुत्पादक’ म्हणून घोषित केला जाऊ शकतो जेव्हा पामची पुढील वाढ / पुनरुत्थान काढून टाकले जाते / विमा उतरवलेल्या धोक्यांमुळे नुकसान झाल्यानंतर शक्य असते, जर विमाधारकाने पाम काढून टाकला असेल / तोडला असेल.जर शेतकरी/उत्पादक अनुत्पादक पाम जसा आहे तसाच ठेवू इच्छित असल्यास (काडल्याशिवाय), विम्याच्या रकमेच्या 50% बचत मूल्य दाव्यातून वजा केले जाईल. कोणत्याही परिस्थितीत, विमा उतरवलेल्या धोक्याच्या घटनेसाठी तळहाताचे नुकसान निश्चित केले पाहिजे.
Coconut Palm Insurance Scheme अर्ज प्रक्रिया
जर एखाद्या शेतकऱ्याला किंवा बागायतदारांना विमा हवा असेल तर ते प्रतिनिधी किंवा अधिकृत एजंटद्वारे थेट विमा कंपनीशी संपर्क साधू शकतात किंवा ते कृषी/उद्यान विभागाच्या जवळच्या कार्यालयाशी संपर्क साधू शकतात. शेतकरी किंवा उत्पादकाने विमा कंपनीला विमा कंपनीला देय असलेल्या रोख, धनादेश किंवा बँक ड्राफ्टद्वारे प्रीमियम, प्रीमियम सबसिडीची निव्वळ रक्कम भरावी लागेल.
दाव्याचे मूल्यमापन आणि पेआउट प्रक्रिया:
- विमाधारक शेतकऱ्यांनी विमा कंपनीला धोक्याच्या घटनेनंतर पंधरा (15) दिवसांच्या आत विमा कंपनीला कोणत्याही समर्पक माहितीसह सूचित केले पाहिजे.
- जोपर्यंत अंमलबजावणी करणारी एजन्सी—विमा कंपनी—स्वतःचे संपर्क केंद्र उघडत नाही, तोपर्यंत संबंधित राज्य सरकारच्या कॉल सेंटरद्वारे दावे नोंदवले जाऊ शकतात. नुकसानीची सूचना दिल्यानंतर १५ दिवसांच्या आत, नारळ विकास मंडळ (CDB), कृषी, फलोत्पादन आणि राज्य कृषी विद्यापीठ (SAU) विभागांनी प्रत्येक जिल्ह्यासाठी विमा कंपनीने मंजूर केल्यानुसार, कारण स्पष्ट करून नुकसान मूल्यांकन प्रमाणपत्र प्रदान करणे आवश्यक आहे. नारळाच्या झाडाच्या नुकसानासाठी.
- विमा कंपनी, तिच्या विवेकबुद्धीनुसार, तोटा प्रमाणित करण्यासाठी नियुक्त केलेल्या एजन्सीसह संयुक्तपणे नुकसानाचे मूल्यांकन करण्यासाठी तिचा प्रतिनिधी पाठवू शकते.
- विमा कंपनी विमाधारक शेतकरी/उत्पादकांना तारखेपासून एक महिन्याच्या आत दावा जारी करेल, दाव्याचे सर्व संबंधित प्रमाणित तपशील त्यांच्या कार्यालयात प्राप्त होतील. दाव्याची रक्कम जारी करणे, तथापि, सीडीबी आणि संबंधित राज्य या दोघांकडून प्रीमियम सबसिडी प्राप्त करण्याच्या अधीन आहे.
- एकदा पूर्ण दावा भरल्यानंतर विमा कार्य करणे थांबवते.
Coconut Palm Insurance Scheme आवश्यक कागदपत्रे
ज्या शेतकरी/उत्पादकांना त्यांच्या झाडाचा विमा काढण्याची गरज आहे त्यांनी खालील कागदपत्रे सादर करावीत :
- शेतकऱ्याचा ओळखीचा पुरावा
- प्रीमियम रकमेसह प्रस्ताव फॉर्म (शक्यतो DD)
- जमिनीच्या नोंदीचा पुरावा / वृक्षारोपण किंवा महसूल अधिकाऱ्यांनी कृषीला जारी केलेले प्रमाणपत्र. विभाग / सीडीबी / फलोत्पादन विभाग, एखाद्या राज्यातील प्रथेवर अवलंबून
- एका शेतकऱ्याची घोषणा की फक्त निरोगी पामांचा विमा आहे.
- प्रत्येक प्लॉटचा जमीन ओळख क्रमांक आणि त्यामधील झाडांची संख्या असलेले वृक्षारोपणाचे ढोबळ आराखडे, शक्यतो नारळाची झाडे क्रमांकित केले पाहिजेत.
- बँक खाते तपशील
- मंडळाला आवश्यक असलेली इतर कागदपत्रे
नित्कर्ष :
नारळ पाम विमा योजना सरकार, विमा कंपन्या आणि शेतकऱ्यांच्या नारळाच्या लागवडीसमोरील अनोख्या आव्हानांना तोंड देण्यासाठी केलेल्या सहकार्याचा पुरावा आहे. आर्थिक सुरक्षा प्रदान करून आणि लवचिकता वाढवून, CPIS या क्षेत्राच्या वाढीसाठी आणि टिकाऊपणामध्ये योगदान देते, लाखो लोकांचे जीवनमान सुरक्षित करते आणि आपल्या देशाच्या “हिरव्या सोन्याचे” रक्षण करते.
मित्रांनो, तुम्हाला Coconut Palm Insurance Scheme बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता.Coconut Palm Insurance Scheme लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो,अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
Frequently Asked Questions (FAQs):
नारळ पाम विमा योजनेसाठी कोण पात्र आहे?
भारतातील सर्व नारळ उत्पादक 4 ते 60 वर्षे वयोगटातील नारळाच्या पामांची वैयक्तिक किंवा सामूहिक मालकी असलेले.
योजनेंतर्गत कोणत्या प्रकारचे नुकसान कव्हर केले जाते?
नैसर्गिक आपत्ती जसे की चक्रीवादळ, पूर, दुष्काळ, विजेचा कडकडाट इ. तसेच कीड आणि रोगांचा प्रादुर्भाव.
विम्याच्या प्रीमियमची किंमत किती आहे?
विमा हप्ते परवडणारे आहेत आणि सरकारद्वारे अनुदानित आहेत, पाम वय, प्रकार आणि विम्याच्या रकमेनुसार बदलतात.
Coconut Palm Insurance Scheme बद्दल मला अधिक माहिती कुठे मिळेल?
नारळ विकास मंडळाच्या वेबसाइटला भेट द्या https://coconutboard.gov.in/Scheme.aspx#Insurance, तुमच्या स्थानिक कृषी विभागाशी संपर्क साधा किंवा ॲग्रिकल्चर इन्शुरन्स कंपनी ऑफ इंडिया लिमिटेड (AIC) शी संपर्क साधा.