Dharti aaba yojana : आपल्या देशातील अनेक आदिवासी भाग अजूनही मूलभूत सुविधांपासून वंचित आहेत. आरोग्य, शिक्षण, घर, पिण्याचे पाणी, वीज या बाबतीत त्यांच्या समस्या मोठ्या प्रमाणात आहेत.
या गरजा लक्षात घेऊन केंद्र सरकारने धरती आबा जनजातीय ग्राम उत्कर्ष अभियान म्हणजेच Dharti aaba yojana सुरू केली आहे.
ही योजना केवळ कागदोपत्री न राहता घरपोच सेवा देण्यावर भर देत आहे.
चला तर जाणून घेऊया —
Dharti aaba yojana काय आहे? कोणाला लाभ मिळतो? अर्ज कसा करायचा? आणि महत्वाचे फायदे काय आहेत?
🔸 धरती आबा योजना म्हणजे काय?
- धरती आबा योजना ही केंद्र सरकारची विशेष मोहीम आहे.
- आदिवासी भागातील लोकांना मूलभूत सुविधा घरपोच देण्याचा यामागे उद्देश आहे.
- प्रधानमंत्री जनजातीय न्यायमंत्रालय (Ministry of Tribal Affairs) या योजनेची अंमलबजावणी करते.
- यामध्ये २५ प्रकारच्या सेवा मिळतात.
- १७ मंत्रालये या योजनेसाठी एकत्र काम करत आहेत.
🔸 मुख्य उद्दिष्टे
✅ आदिवासी बांधवांना घरपोच सेवा
✅ आरोग्य सुधारणा
✅ शिक्षणाची उपलब्धता
✅ आर्थिक स्वावलंबन
✅ महिला सशक्तीकरण
✅ शेतीला चालना
✅ डिजीटल समावेश
✅ सुरक्षित व स्वच्छ पाणी
✅ कुटुंबासाठी आरोग्य विमा
✅ पर्यावरणपूरक विकास
🔸 Dharti aaba yojana कोणी सुरू केली?
✅ योजना सुरू केली – भारत सरकार
✅ सुरुवात – २ ऑक्टोबर २०२४
✅ प्रमुख देखरेख – प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली
✅ विभाग – Tribal Affairs Ministry
🔸 कोण कोण पात्र आहे?
✅ सर्व अनुसूचित जमाती (ST)
✅ PVTG (Particularly Vulnerable Tribal Groups)
✅ आदिवासी बहुल जिल्ह्यांतील रहिवासी
✅ आदिवासी गावे
✅ आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल आदिवासी
🔸 लाभ मिळणाऱ्या २५ सेवा
| सेवा प्रकार | तपशील |
|---|---|
| 1 | प्रधानमंत्री आवास योजना (घरकुल) |
| 2 | स्वच्छ पिण्याचे पाणी |
| 3 | वीज कनेक्शन |
| 4 | आयुष्मान भारत आरोग्य विमा |
| 5 | जनधन खाते |
| 6 | मुद्रा कर्ज योजना |
| 7 | वण उत्पादने प्रक्रिया सुविधा |
| 8 | फॉरेस्ट अधिकार प्रमाणपत्रे |
| 9 | सिंचन सुविधा |
| 10 | Sickle Cell रोग तपासणी |
| 11 | कौशल्य प्रशिक्षण |
| 12 | डिजिटल साक्षरता |
| 13 | शिक्षण शिष्यवृत्ती |
| 14 | शाळा व शिक्षण सुविधा |
| 15 | सौर उर्जा यंत्रणा |
| 16 | वनीकरण उपक्रम |
| 17 | रस्ते व वाहतूक सुविधा |
| 18 | महिला स्वयं-सहायता गट मदत |
| 19 | कृषी आधुनिक साधने |
| 20 | पशुपालन योजना |
| 21 | SHG आधारित उद्योग मदत |
| 22 | बाजारपेठ सुलभता |
| 23 | अनुदान आधारित लघुउद्योजक मदत |
| 24 | आरोग्य चाचण्या व औषधोपचार |
| 25 | ई-गव्हर्नन्स सेवा |
🔸Dharti aaba yojana अर्ज कसा करायचा?
✅ ऑनलाइन अर्ज करण्याची गरज नाही.
✅ सरकारी अधिकारी व कर्मचारी घरोघरी भेट देतील.
✅ जिल्हा प्रशासनाकडून शिबिर आयोजित केले जातील.
✅ संपर्क करा – आपल्या पंचायत कार्यालयाशी, ग्रामसेवक, तहसील कार्यालय.
🔸 योजना कुठे लागू आहे?
✅ ५४९ जिल्हे
✅ २०७ PVTG जिल्हे
✅ १००००० हून अधिक गावे
✅ झारखंड, छत्तीसगड, ओडिशा, मध्यप्रदेश, महाराष्ट्र, आसाम, गुजरात, राजस्थान, उत्तराखंड, त्रिपुरा, नागालँड, मिझोरम इत्यादी राज्ये.
🔸 २०२५ च्या यशोगाथा
👉 ११.४५ लाख घरे मंजूर
👉 १.८४ लाख घरे वीज जोडणी झाली
👉 २५ हजाराहून अधिक गावांमध्ये शुद्ध पाणी
👉 ६२ हजार गावांमध्ये आरोग्य शिबिरे
👉 ४०००+ वणधन केंद्रे
👉 १२ लाख आदिवासींना आर्थिक मदत
👉 सिकलसेल निदान मोहीम यशस्वी
🔸 आरोग्य सेवा
✅ सिकलसेल स्क्रीनिंग
✅ HbP, शुगर चाचणी
✅ मोफत आरोग्य तपासणी
✅ आयुष्मान कार्ड वाटप
✅ महिला- बालकांसाठी विशेष उपक्रम
✅ ३६ मोबाईल मेडिकल युनिटस्
✅ आरोग्य व आरोग्य शिक्षण केंद्र
🔸 शिक्षणाची प्रगती
✅ ७२८ एकलव्य शाळांचे लक्ष्य
✅ ३५४ EMRS शाळा कार्यरत
✅ ३० लाख विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती
✅ डिजिटल लर्निंग सुरू
✅ कौशल्य आधारित शिक्षण
🔸 आर्थिक सक्षमीकरण
✅ वनीकरण उपक्रमांतून उत्पन्न
✅ लघुउद्योग व प्रशिक्षण
✅ महिला स्वयं-सहायता गट
✅ कृषी आधारित व्यवसाय
✅ बाजारपेठ जोडणी
✅ अन्न प्रक्रिया उद्योग
🔸 राज्यनिहाय यश
👉 झारखंड – २७५ शिबिरे
👉 आसाम – १५ दिवसांचे अभियान
👉 छत्तीसगड – सर्व जिल्ह्यांमध्ये उपक्रम
👉 महाराष्ट्र – नक्षलग्रस्त भागात विशेष भर
👉 ओडिशा – वन अधिकार प्रकल्प जोरात
🔸 धरती आबा योजना फायदे
🎯 घरकुल
🎯 वीज
🎯 शुद्ध पाणी
🎯 आरोग्य विमा
🎯 शिक्षण
🎯 आर्थिक मदत
🎯 SHG
🎯 सौर उर्जा
🎯 शेती व पशुपालन
🎯 डिजिटल साक्षरता
🎯 रस्ते विकास
🔸 अडथळे व आव्हाने
🔹 दुर्गम भूगोल
🔹 लोकांची माहिती अभाव
🔹 कागदपत्रांची कमतरता
🔹 FRA संमती प्रक्रिया
🔹 पुरेशी यंत्रणा तैनात नाही
🔸 पुढील योजना
✅ सर्व घरांना वीज कनेक्शन
✅ १००% सिकलसेल तपासणी
✅ सर्व गावांत आरोग्य सेवा
✅ मुलींना शिष्यवृत्ती
✅ महिला बचत गटांना उद्योग मदत
✅ डिजिटल ई-गव्हर्नन्स
✅ सर्व गावांत इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी
✅ कृषी नवकल्पना
✅ MSME सुलभता
📞 धरती आबा योजना संपर्क माहिती
👉 Ministry of Tribal Affairs – Government of India
🔸 निष्कर्ष
Dharti aaba yojana केवळ एक सरकारी योजना नाही, तर आदिवासी बांधवांसाठी समाजिक क्रांती आहे.
ही योजना घरपोच सेवा, अधिकाऱ्यांचे सक्रिय योगदान, आणि जनतेच्या सहभागातून आकार घेत आहे.
जर हीच गती पुढील वर्षभर चालू राहिली तर आदिवासी समाजात खूप मोठा बदल होईल.
मित्रांनो, तुम्हाला Dharti aaba yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. Dharti aaba yojana 2025 लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
FAQ
Q1. धरती आबा योजना म्हणजे काय?
उत्तर: धरती आबा योजना ही केंद्र सरकारची विशेष मोहीम आहे, जी आदिवासी भागातील नागरिकांना घरपोच सेवा देण्यासाठी राबवली जात आहे. यात २५ प्रकारच्या सरकारी योजना आणि सेवा एकत्रितपणे पोहोचवल्या जातात.
Q2. Dharti aaba yojana चे मुख्य उद्दिष्ट काय आहे?
उत्तर: आदिवासी बांधवांना शिक्षण, आरोग्य, घरकुल, वीज, पाणी, महिला सशक्तीकरण, आर्थिक स्वावलंबन, डिजिटल सेवा अशा मूलभूत सुविधा पुरवणे हे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
Q3. धरती आबा योजनेसाठी कोण पात्र आहे?
उत्तर: अनुसूचित जमाती (ST), PVTG गटातील नागरिक, आदिवासी बहुल भागात राहणारे आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल आदिवासी पात्र आहेत.
Q4. या योजनेसाठी अर्ज कसा करायचा?
उत्तर: अर्ज करण्यासाठी स्वतःहून अर्ज भरण्याची गरज नाही. सरकारकडून अधिकारी थेट गावी येऊन सेवा देतात किंवा जिल्हा प्रशासनाकडून शिबिर आयोजित केले जाते.
Q5. Dharti aaba yojana अंतर्गत कोणकोणत्या सेवा मिळतात?
उत्तर: घरकुल, वीज, शुद्ध पाणी, आरोग्य विमा, सौर उर्जा, मुद्रा कर्ज, शिक्षण शिष्यवृत्ती, रोजगार, महिलांसाठी उद्योग सहाय्य, डिजिटल सेवा इत्यादी.