nikshay poshan yojana – नमस्कार मित्रांनो,आज आपण ह्या लेखात nikshay poshan yojana बद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत .ह्या लेखात तुम्हालाi nikshay poshan yojana काय आहे, तिचे फायदे काय आहेत,कोण ह्या योजनेचा लाभ घेऊ शकतो तसेच nikshay poshan yojana साठी लागणाऱ्या आवश्यक कागद पत्रांबद्दल संपूर्ण माहिती वाचायला मिळेल nikshay poshan yojana बद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेण्यासाठी लेख संपूर्ण वाचा.
भारत सरकारच्या आरोग्य मंत्रालयाने एप्रिल 2018 मध्ये Nikshay Poshan Yojana सुरू केली. प्रत्येक क्षयरोगी रुग्णाला या व्यवस्थेअंतर्गत 500 रुपये मासिक आर्थिक प्रोत्साहन मिळेल. त्याच्या पौष्टिक गरजा पूर्ण करण्यात त्याला मदत करण्यासाठी, ही रक्कम डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफरद्वारे हस्तांतरित केली जाईल. त्याच्या क्षयरोगावरील उपचारांच्या संपूर्ण कोर्ससाठी त्याला बक्षीस दिले जाईल. नॅशनल हेल्थ मिशन (NHM) अंतर्गत, हा क्षयरोग रूग्णांसाठी एक सरकारी योजना आहे ज्याला केंद्राकडून वित्तपुरवठा केला जातो.
Nikshay Poshan Yojana काय आहे ?
या योजने अंतर्गत , देशभरातील जवळपास 13 लाख क्षयरुग्णांचा समावेश केला जाईल. क्षयरोगाच्या रुग्णांना त्यांच्या डॉक्टरांकडून पौष्टिक जेवण आणि औषधे न मिळाल्यास ते जगणार नाहीत.पौष्टिक आहार हा रुग्णासाठी औषधांइतकाच महत्त्वाचा आहे. केंद्र सरकारची निक्षय पोषण योजना 2023 हा एक उत्कृष्ट योजना आहे जो क्षयरोगाशी संबंधित मृत्यूंची संख्या कमी करेल.
NHM (नॅशनल हेल्थ मिशन) अंतर्गत एक राष्ट्रीय अर्थसहाय्यित कार्यक्रम निक्षय पोशन योजना आहे. ते एप्रिल २०१८ मध्ये भारतीय पंतप्रधानांनी सादर केले होते. प्रत्येक टीबी रुग्णाला त्याअंतर्गत 500 मासिक आर्थिक साहाय्य मिळेल . 1 एप्रिल, 2018 नंतर NIKSHAY पोर्टलद्वारे नावनोंदणी केलेल्या किंवा माहिती दिलेल्या सर्व क्षयरुग्णांना योजनेअंतर्गत लाभ मिळतील.
निक्षय पोशन योजनेची उद्दिष्टे
- क्षयरोगावरील उपचारांसाठी व्यासपीठ स्थापन करणे, रुग्णांवर लक्ष ठेवणे आणि त्यांच्या आहाराच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी त्यांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे.
- केंद्र सरकारच्या संबंधित विभागांद्वारे अधिसूचित रुग्णांचा डेटा रेकॉर्ड करणे.
- रूग्णांना त्यांच्या उपचारादरम्यान चांगले, पौष्टिक आहार मिळू शकेल.
- क्षयरोग उपचारांच्या यशाचा दर सुधारणे आणि मृत्यूचे प्रमाण मोठ्या फरकाने कमी करणे.
- जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार, भारतासह आठ देशांमध्ये क्षयरोगाच्या एकूण ओझ्यांपैकी दोन तृतीयांश पेक्षा जास्त रुग्ण आहेत.
- 2021 मध्ये जगभरातील 28% पेक्षा जास्त क्षय प्रकरणे भारतामध्ये होती. क्षयरोग हा बरा होणारा आजार असल्याने, संसर्गाची अशी मोठी प्रकरणे योग्य पोषणाच्या अभावामुळे होतात. पौष्टिक आधाराची कमतरता असल्यास उपचाराची औषधे देखील त्यांची शक्ती गमावतात.
निक्षय पोशन योजनेचे प्रमुख तपशील
- Nikshay Poshan Yojana अंतर्गत जवळपास 13 लाख टीबी रुग्णांवर उपचार केले जाणार आहेत.
- या योजनेसाठी साइन अप करणाऱ्या प्रत्येक रुग्णाची माहिती नोंदवण्यासाठी संबंधित केंद्र सरकारच्या एजन्सी आवश्यक कृती करतील.
- Nikshay Poshan Yojana अंतर्गत एकूण 13 लाख रुग्णांची नोंदणी झाली आहे.
- केंद्र सरकार या कार्यक्रमांतर्गत एक डेटाबेस तयार करते, जिथे ते त्या प्रत्येक रुग्णासाठी वेळोवेळी आवश्यक नोंदी तयार करतात.
- राष्ट्रीय आरोग्य अभियानाचा एक भाग म्हणून या योजने अंतर्गत क्षयरोगाच्या रुग्णांना मदत मिळेल.
- एखाद्या रुग्णाच्या नावावर बँक खाते नसल्यास, तो दुसऱ्या व्यक्तीचा खाते क्रमांक वापरून निधी मिळवू शकतो. तथापि, असे करण्यासाठी प्राप्तकर्त्याने स्वयं-प्रमाणित संमती पत्र देखील प्रदान करणे आवश्यक आहे.
- जर नवीन रुग्ण असेल किंवा रुग्णावर औपचारिक उपचार केले जात असतील तर प्रत्येकाला अतिरिक्त 2 महिने दिले जातील.
- उपचार आणि थेरपीसाठी 1000 रुपये दिले जातील. म्हणजेच त्यांना उपचारासाठी दरमहा ५०० रुपये मिळतील.
निक्षय पोशन योजनेचे फायदे
- अधिसूचित झालेल्या प्रत्येक टीबी रुग्णाला दरमहा ५०० रुपये आर्थिक मदत दिली जाते. जोपर्यंत रुग्ण टीबी विरोधी औषध घेत आहे तोपर्यंत मदत दिली जाते.
- आंशिक महिने प्रोत्साहनासाठी पात्र नसतील; फक्त पूर्ण महिने होतील.
- डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT) प्रणाली कार्यक्रमाचे संचालन करते. राज्यांना प्रकारची किंवा रोख स्वरूपात मदत देण्याचा पर्याय देण्यात आला आहे.
- जी राज्ये अत्यावश्यक मदत देत आहेत ते असेच करत राहतील, परंतु त्यांनी दर महिन्याला वितरित केलेल्या अन्न बास्केटची एकूण किंमत किमान 500 रुपये असावी.
- याव्यतिरिक्त, अन्न बास्केटमध्ये योगदान देणाऱ्या राज्यांना भारत सरकारच्या केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाची पूर्व मान्यता आवश्यक आहे.
- डीटीओने युजर आयडेंटिफाइड एस युनिक स्टेटस अपलोड केल्यावरच या योजनेतील लाभ लाभार्थ्यांना दिले जातील.
- सूचनेच्या क्षणी, प्राप्तकर्त्याला ₹1,000 मिळतील.
- 56 दिवसांच्या टीव्ही थेरपीनंतर, पहिल्या ₹ 1000 नंतर प्रत्येक महिन्याला ₹ 500 ची रक्कम दिली जाईल.
- 167 दिवसांनंतर, लाभाची रक्कम यापुढे वितरित केली जाणार नाही.
- लाभार्थीचे उपचार 167 दिवसांहून अधिक चालू राहिल्यास, विभागाला संबंधित माहिती देणे आवश्यक असेल.
- याव्यतिरिक्त, आदिवासी भागातील रहिवाशांना ₹750 वाहतूक सहाय्य म्हणून दिले जातील.
- या उपक्रमांतर्गत उपचार करणाऱ्याला ₹ 1000 ते ₹ 5000 ची रक्कम देखील दिली जाईल.
निक्षय मित्रांबाबत माहिती
- 2025 पर्यंत भारतातून क्षयरोगाचे उच्चाटन करण्याच्या प्रयत्नात, भारताच्या राष्ट्रपतींनी नि-क्षय 2.0 व्यासपीठ आणि प्रधानमंत्री टीबी मुक्त भारत अभियानाचे उद्घाटन केले.
- या अभियानांतर्गत निक्षय मित्र कार्यक्रमाच्या माध्यमातून समाजाला सहभागी होता येईल.
- क्षयरोगाचा समाजात असलेला कलंक दूर करणे हे या कार्यक्रमाचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे.
- व्यक्ती, बचत गट, औद्योगिक संस्था, सहकारी संस्था आणि राजकीय पक्षांसह सार्वजनिक सदस्यांना या कार्यक्रमांतर्गत टीबी रुग्णांना दत्तक घेण्याची परवानगी आहे. या रुग्णांना योग्य काळजी मिळेल याची खात्री करण्यासाठी ते समर्थन करतील.
- निक्षय प्लॅटफॉर्मवर साइन अप करून, हे समुदाय सदस्य “निक्षय मित्र” बनू शकतात.
- निक्षय मित्र होण्याचा किमान कालावधी एक वर्ष आणि कमाल कालावधी तीन वर्षांचा आहे.
- याव्यतिरिक्त, हा प्रकल्प CSR (कॉर्पोरेट सोशल रिस्पॉन्सिबिलिटी) क्षमतेच्या वापरास समर्थन देईल.
- रुग्णांना या कार्यक्रमातून तीन वेगवेगळ्या पातळ्यांवर मदत मिळेल: आहारातील आधार, पुढील निदान चाचणी आणि नोकरीसाठी मदत.
वैद्यकीय कर्मचाऱ्यांची जबाबदारी
- नवीन रुग्णांची नोंद करणे .
- रुग्ण उपचार डेटासह पोर्टलचे वेळेवर अपडेट करणे.
- जर रुग्णाकडे आधार नसेल तर आधार नोंदणी सुलभ करणे.
- रुग्णाचे बँक खाते नसल्यास बँक खाते उघडणे सुलभ करणे.
- योजनेबद्दल इतरांना शिक्षित करणे.
- रुग्णाचे बँक खाते आणि आधार कार्डची माहिती गोळा करणे.
- रुग्णाला वेगळ्या जिल्ह्यात हलवले असल्यास त्याच्या संपर्क माहितीचे पुनरावलोकन करणे.
निक्षय पोशन योजनेसाठी पात्रता
- हि योजना फक्त देशातील क्षयरोग रुग्णांसाठी उपलब्ध आहे.
- अधिकृत निक्षय साइटवर नोंदणी केलेल्या रुग्णांसाठी हि योजना उपलब्ध असेल.
- जे सध्या टीबी उपचार घेत आहेत ते पात्र असतील.
लाभार्थी नाकारण्याची कारणे
- एकाच योजनेत दोन लाभार्थ्यांची नावे आणि बँक खाते क्रमांक असल्यास किंवा PFMS मध्ये लाभार्थी प्रकार उपस्थित नसल्यास.
- बँक खाते क्रमांक चुकीचा असावा.
- आधार क्रमांक नसल्यास.
- चुकीचा पत्ता जनगणना कोड प्रदान केला असल्यास.
- बँक खात्याचे तपशील चुकीचे असल्यास.
- चुकीचा बॅच आयडी असल्यास इ.
निक्षय पोर्टलबाबत माहिती
- प्रत्येक क्षयरोग रुग्ण, आरोग्य सेवा प्रदाता आणि संबंधित वैद्यकीय रेकॉर्डचा मागोवा घेण्यासाठी भारत केंद्रीकृत, एकात्मिक निक्षय पोर्टलचा वापर करतो.
- सार्वजनिक आणि खाजगी क्षेत्रातील आरोग्य सेवा प्रदाते हे पोर्टल एकाच इंटरफेसद्वारे वापरू शकतात.
- या प्लॅटफॉर्मवर सर्व रुग्णांच्या नोंदी अद्ययावत ठेवल्या जातात.
- कर्मचाऱ्यांनाही या प्लॅटफॉर्मवर थेट प्रवेश मिळेल.
- निक्षय साइट मोबाईल उपकरणांवर काम करते.
निक्षय पोशन योजनेसाठी नोंदणीबाबत महत्त्वपूर्ण तपशील
- प्राप्तकर्त्याने सुरुवातीला आवश्यक असलेल्या फॉरमॅटमध्ये अर्ज सबमिट करणे आवश्यक आहे.
- लाभार्थींना लाभाची रक्कम त्यांच्या खात्यात त्वरित मिळेल.
- प्राप्तकर्त्याकडे स्वतःचे खाते नसल्यास, लाभाची रक्कम त्याच्या कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याच्या खात्यात हस्तांतरित केली जाऊ शकते.
- लाभाची रक्कम एकाच खात्यातील दोन लाभार्थ्यांमध्ये विभागली जाऊ शकत नाही. प्रत्येक लाभार्थ्याचे स्वतःचे खाते असणे आवश्यक आहे.
- प्राप्तकर्त्याने त्याने सबमिट केलेला डेटा अचूक असल्याची खात्री करणे आवश्यक आहे.
- विभाग बँक खात्यावरील माहितीची पडताळणी करेल.
- सर्व प्राप्तकर्त्यांच्या बँक खात्याची माहिती DTO द्वारे अधिकृत केली जाईल.
मी निक्षय पोषण योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
- अर्जदाराने प्रथम आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय, भारत सरकारच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट दिली पाहिजे. अधिकृत वेबसाइटवर प्रवेश केल्यानंतर आपल्याला मुख्य पृष्ठा समोर दिसेल .
- या मुख्य पृष्ठावर लॉगिन फॉर्म आहे. जर तुम्ही यापूर्वी नोंदणी केली असेल तर तुम्हाला लगेच लॉग इन करावे लागेल. तुम्ही आधीच नोंदणीकृत नसल्यास लॉगिन फॉर्मच्या खाली असलेला नवीन आरोग्य सुविधा नोंदणी पर्याय निवडणे आवश्यक आहे.
- निवडीवर क्लिक केल्यावर पुढील पृष्ठ तुमच्या समोर उघडेल. हे पृष्ठ नोंदणी फॉर्मसह उघडेल. तुम्ही राज्य, जिल्हा प्रोफाइल, ऑफर केलेल्या सेवा इत्यादींसह सर्व विनंती केलेल्या माहितीसह हा नोंदणी फॉर्म पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
- एकदा सर्व माहिती प्रविष्ट केल्यावर, तुम्ही Continue पर्याय निवडणे आवश्यक आहे. त्यानंतर, तुमच्या स्क्रीनवर एक विशेष आयडी कोड दिसेल; ते लक्षात ठेवा.
- तुमची नोंदणी मंजूर झाल्यानंतर तुम्हाला लॉग इन करावे लागेल. लॉग इन करण्यासाठी तुम्हाला मुख्यपृष्ठाला भेट द्यावी लागेल. लॉगिन फॉर्ममध्ये तुमचे वापरकर्तानाव, पासवर्ड आणि इतर तपशील प्रविष्ट केल्यानंतर तुम्ही लॉगिन बटणावर क्लिक केले पाहिजे.
- हे तुमच्या आरोग्य सेवा केंद्राच्या निक्षय पोषण योजनेसाठी नावनोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करेल.
निक्षय पोर्टलवर साइन इन कसे करावे ?
- सुरुवातीला, तुम्हाला Nikshay Poshan Yojana च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देण्याची आवश्यकता आहे.
- मुख्य स्क्रीन आता तुमच्या समोर येईल.
- तुम्ही मुख्य पृष्ठावरील लॉगिन पर्याय निवडणे आवश्यक आहे.
- त्यानंतर तुम्हाला दिसत असलेल्या लॉगिन पेजवर तुमचे वापरकर्ता नाव आणि पासवर्ड टाकण्यास सांगितले जाईल.
- लॉग इन करण्यासाठी तुम्हाला आता चिन्हावर क्लिक करणे आवश्यक आहे.
- तुम्ही या पद्धतीने निक्षय साइटवर प्रवेश करू शकाल.
हेल्पलाइन क्रमांक
या लेखाद्वारे, आम्ही Nikshay Poshan Yojana शी संबंधित सर्व महत्त्वाची माहिती दिली आहे. तरीही तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची समस्या येत असल्यास, तुम्ही टोल फ्री क्रमांकावर संपर्क साधून तुमची समस्या सोडवू शकता. 1800116666 हा टोल फ्री क्रमांक आहे.
नित्कर्ष :
Nikshay Poshan Yojana पोषण आणि उपचार यांच्यातील अत्यावश्यक संबंध ओळखून निरोगी भविष्यासाठी पाया तयार करते—केवळ क्षयरोगाचा अनुभव घेतलेल्यांसाठीच नाही, तर संपूर्ण देशासाठी. पौष्टिक तूट कमी करणे, उपचार सोडून देणे कमी करणे आणि संसर्गाच्या प्रसारावर नियंत्रण याद्वारे Nikshay Poshan Yojana भारताला 2025 पर्यंत क्षयरोगापासून मुक्त होण्याचे त्याचे महत्त्वाकांक्षी लक्ष्य साध्य करण्यात मदत करते.
क्षयरोगाचे (टीबी) निदान झालेल्या प्रत्येक व्यक्तीला तंदुरुस्त होण्यासाठी, नव्याने सुरुवात करण्यासाठी आणि समाजात सकारात्मक योगदान देण्यासाठी आवश्यक असलेले पोषण आणि काळजी मिळेल याची खात्री करून या महत्त्वाच्या कार्यक्रमाला आपण सर्व मिळून पाठिंबा देऊ या. लक्षात ठेवा की लहान कृती, सामूहिक प्रयत्न आणि अटूट समर्पण भविष्यात क्षयरोगाचे निर्मूलन करण्यात आणि प्रत्येकाला उत्कृष्ट आरोग्य आणि आरोग्याचा अधिकार प्रदान करण्यात मोठा फरक करू शकतात.
मित्रांनो, तुम्हालाNikshay Poshan Yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. Nikshay Poshan Yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो,अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
Frequently Asked Questions (FAQs):
प्रश्न: निक्षय पोषण योजनेसाठी कोण पात्र आहे?
उत्तर: वय, लिंग किंवा सामाजिक आर्थिक पार्श्वभूमी विचारात न घेता भारतातील सर्व अधिसूचित टीबी रुग्ण.
प्रश्न: Nikshay Poshan Yojana अंतर्गत दिलेली आर्थिक मदत किती आहे?
उत्तर: रुग्णांना दरमहा ₹500 थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा होतात.
प्रश्न: मी Nikshay Poshan Yojana चे फायदे कसे मिळवू शकतो?
उत्तर: नियुक्त टीबी उपचार केंद्रात (डीटीसी) निदान आणि उपचार करा आणि निक्षय प्रणालीमध्ये नोंदणी करा.
प्रश्न: निक्षय मित्र स्वयंसेवक काय भूमिका बजावतात?
उत्तर: ते जागरुकता वाढवतात, नावनोंदणी सुलभ करतात आणि रुग्णांना त्यांच्या उपचार प्रवासात मदत करतात.
प्रश्न: Nikshay Poshan Yojana च्या यशात मी कसे योगदान देऊ शकतो?
उत्तर: जागरूकता पसरवा, निधीसाठी वकिली करा, निरोगी खाण्याच्या सवयींना प्रोत्साहन द्या आणि टीबी रुग्णांना मदत करणाऱ्या संस्थांसोबत स्वयंसेवक बना .