Agnipath Yojana – नमस्कार मित्रांनो,आज आपण ह्या लेखात Agnipath Yojana बद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत .ह्या लेखात तुम्हालाi Agnipath Yojana काय आहे, तिचे फायदे काय आहेत,कोण ह्या योजनेचा लाभ घेऊ शकतो तसेच Agnipath Yojana साठी लागणाऱ्या आवश्यक कागद पत्रांबद्दल संपूर्ण माहिती वाचायला मिळेल Agnipath Yojana बद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेण्यासाठी लेख संपूर्ण वाचा.
आपल्या देशातील अनेक लोक सैन्यात भरती होण्याची आकांक्षा बाळगतात. हे लक्षात घेऊनच देशाचे संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी अग्निपथ योजना सुरु केली . तीन वर्षे चालणाऱ्या या कार्यक्रमांतर्गत देशातील नागरिकांची सैन्यात भरती केली जाईल.14 जून 2022 रोजी केंद्रीय मंत्रिमंडळाने AGNIPATH या सशस्त्र दलात सामील होण्यास इच्छुक तरुण भारतीयांसाठी स्पर्धात्मक भरती कार्यक्रम अधिकृत केला. या कार्यक्रमातून निवडलेल्या तरुणांना अग्निवीर म्हणून संबोधले जाईल. प्रेरीत आणि देशभक्ती असलेले तरुण अग्निपथच्या माध्यमातून चार वर्षे सशस्त्र दलात सेवा देऊ शकतात. अग्निपथ कार्यक्रमामुळे सशस्त्र दलातील एक तरुण व्यक्तिचित्रण शक्य झाले आहे.
Agnipath Yojana काय आहे ?
भारत सरकारने अग्निपथ योजना सुरु केली आहे. भारतीय सैन्यात भरती होऊ इच्छिणाऱ्या देशातील सर्व तरुणांना या योजनेमुळे त्यांचे उद्दिष्ट कळू शकेल. अग्निपथ योजनेद्वारे आर्मी, नेव्ही आणि एअर फोर्स—भारतीय सैन्याच्या तीन शाखांमध्ये मोठ्या प्रमाणात भरती केली जाईल. या भरतीसाठी अग्निवीर भारतीचा वापर केला जाणार आहे.या योजनेअंतर्गत चार वर्षांच्या कालावधीसाठी सैनिकांची भरती केली जाईल. लष्कराच्या तिन्ही शाखांचे प्रमुख आणि संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी या योजनेची घोषणा केली. या योजने अंतर्गत नियुक्त केलेल्या तरुणांना अग्निवीर म्हणून संबोधले जाईल.
मंत्रिमंडळाच्या सूक्ष्म व्यवहार समितीच्या बैठकीत Agnipath Yojana अधिकृत करण्यात आली. हा कार्यक्रम राबविण्याचा निर्णय सरकारने 14 जून 2022 रोजी घेतला. याव्यतिरिक्त, ही योजना अधिक रोजगाराच्या संधी निर्माण करण्यासाठी कार्य करेल. या व्यतिरिक्त, या योजनेच्या अंमलबजावणीमुळे राष्ट्रीय सुरक्षा बळकट होईल. हा उपक्रम सुरू करण्याआधी तिन्ही लष्कराच्या कमांडर्सनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदींना त्याचे प्रक्षेपणही दिले.
भारतीय वायुसेनेमध्ये त्यांच्या नोंदणीनंतर, हे अग्निवीर चार वर्षांच्या कालावधीसाठी हवाई दल कायदा 1950 च्या अधीन असतील. आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून (ऑनलाइन STAR परीक्षा आणि संबंधित चाचणी तंत्रे), विशेष रॅली, आणि औद्योगिक प्रशिक्षण महाविद्यालये, NSQF इत्यादी नामांकित तांत्रिक महाविद्यालयांमध्ये कॅम्पस मुलाखती, देशाच्या सर्व क्षेत्रांतील अर्जदारांची अग्निवीर म्हणून नोंदणी करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले जातील. . IAF मध्ये, संलग्नक एक अद्वितीय रँक तयार करतील जी इतर कोणत्याही रँकशी अतुलनीय असेल.
अग्निपथ योजनेचे प्राथमिक उद्दिष्ट
Agnipath Yojana चे प्राथमिक उद्दिष्ट राज्य तरुणांना सैन्यात चार वर्षांच्या कालावधीसाठी भरती करणे आहे. … सैन्यात भरती होऊ इच्छिणाऱ्या देशातील प्रत्येक तरुणाच्या आकांक्षा पूर्ण करण्याचा आदेश. याशिवाय, या कार्यक्रमाच्या अंमलबजावणीमुळे राष्ट्रीय सुरक्षा बळकट होईल. अग्निपथ योजनेंतर्गत युवकांची नियुक्ती केली जाईल आणि त्यांना चार वर्षांचे उच्च कौशल्य सैन्य प्रशिक्षण मिळेल.यातून त्याला शिस्त आणि प्रशिक्षण शिकता येईल. ही योजना देशाचा बेरोजगारीचा दर कमी करण्यासाठी देखील चांगले काम करेल. शिवाय, ही योजना कार्यान्वित करून, देशाचे नागरिक मजबूत आणि स्वतंत्र होण्यास सक्षम होतील. एकदा ही योजना कार्यान्वित झाल्यानंतर, सैन्याचे सरासरी वय 26 वर्षांपर्यंत खाली येईल. या व्यतिरिक्त, या सर्व तरुणांपैकी 25% लोकांना कार्यबलामध्ये कायम ठेवले जाईल.
अग्निपथ योजनेअंतर्गत वेतन
अग्निवीरला पहिल्या वर्षी 4.76 लाख रुपयांचे वार्षिक पॅकेज दिले जाईल. हे पॅकेज 4 वर्षात 6.92 लाख रुपयांचे होईल. अग्निवीरला पहिल्या वर्षी दरमहा 30,000 रुपये दिले जातील. ज्यामध्ये 30% ची कपात केली जाईल म्हणजेच ₹ 9000 PF आणि त्याच रकमेचे PF योगदान देखील सरकार प्रदान करेल.त्यानंतर, ₹21,000 ची मासिक भरपाई दिली जाईल. एका वर्षात सरकार दहा टक्क्यांनी पगार वाढवणार आहे. चौथ्या वर्षी, अग्निवीरला दरमहा ₹ 40,000 पगार मिळेल.
याव्यतिरिक्त, अग्निवीरला 4 वर्षांनंतर 11.71 लाख रुपयांचे एकरकमी सेवा पेमेंट मिळेल. त्यावर कर आकारणी होणार नाही. याशिवाय, आव्हानात्मक ठिकाणी तैनात केलेल्या लष्करी कर्मचाऱ्यांना सामान्य सैनिकांप्रमाणेच उच्चपदस्थ भत्ता मिळेल. याशिवाय अग्निवीरला रु. 48 लाखांचे विमा संरक्षण, आणि चार वर्षांच्या नोकरीदरम्यान अग्निवीरचे निधन झाल्यास त्याच्या कुटुंबाला ₹10000000 नुकसानभरपाई मिळेल. अग्निशमन कर्मचाऱ्यांना बँक कर्ज घेण्याची सुविधा देखील उपलब्ध असेल.
Agneepath Yojana साठी पात्रता
अग्निवीर (General Duty) (All Arms)
- उमेदवार 17.5 ते 23 वयोगटातील असावा.
- इयत्ता दहावीमध्ये, अर्जदाराला एकूण 45% आणि प्रत्येक विषयात 33% गुण मिळालेले असावेत.
- ग्रेडिंग स्कीम वापरणाऱ्या बोर्डांवर अग्निवीरला एकूण C2 आणि प्रत्येक विषयात किमान D मिळालेला असावा.
अग्निवीर (technical) (all arms) आणि अग्निवीर (technical) (aviation and ammunition examiner)
- उमेदवार 17.5 ते 23 वयोगटातील असावा.
- अग्निवीरला 12 व्या इयत्तेत पुढील चार विषयांमध्ये किमान 40% आणि 50% संभाव्य गुण मिळालेले असावेत: इंग्रजी, गणित, रसायनशास्त्र आणि भौतिकशास्त्र.
- ज्या अर्जदारांनी ITI किंवा Nios अभ्यासक्रम पूर्ण केला आहे ते देखील या कार्यक्रमासाठी अर्ज करण्यास पात्र आहेत. त्यांनी NSQF स्तर 4 किंवा त्यावरील आवश्यक क्षेत्रात किमान वर्षभराचा कार्यक्रम पूर्ण केलेला असावा.
तांत्रिक अग्निवीर लिपिक/स्टोअर कीपर (All Arms)
- उमेदवार 17.5 ते 23 वयोगटातील असावा.
- अग्निवीर हा बारावीतला पदवीधर असावा. प्रत्येक विषयात किमान ५०% मिळवणे आवश्यक आहे.
- या योजनेअंतर्गत एकूण स्कोअर 60% वर सेट केला आहे.
- अग्निवीरच्या म्हणण्यानुसार, इयत्ता 12 मधील विद्यार्थ्यांना त्यांच्या गणित, लेखा आणि बुककीपिंगमध्ये 50% गुण मिळाले पाहिजेत.
अग्निवीर ट्रेड्समन (दहावी पास) (All Arms)
- उमेदवार 17.5 ते 23 वयोगटातील असावा.
- अग्निवीर हा दहावीचा पदवीधर असावा.
- उमेदवाराची ग्रेड पॉइंट सरासरी किमान 33% असणे आवश्यक आहे.
अग्निवीर ट्रेड्समन, आठवी पास (All Arms)
- उमेदवार 17.5 ते 23 वयोगटातील असावा.
- उमेदवाराने आठवी इयत्ता पूर्ण केलेली असावी.
- उमेदवाराची ग्रेड पॉइंट सरासरी किमान 33% असणे आवश्यक आहे.
अग्निविरांची निवड
हवाई दलात सामील झालेल्या अग्निवीर जवानांना उच्च कौशल्य प्रशिक्षण दिले जाईल, त्यांना सेवा करण्याची संधी दिली जाईल. याशिवाय, पुढील सहा वर्षांत सैन्याचे सरासरी वय 32 वरून 26 वर्षांपर्यंत खाली येईल, 6 ते 7 वर्षांचा फरक. अग्निवीर विमाने, पाणबुड्या आणि नौदलाच्या जहाजांवर तैनात असणार आहेत. याशिवाय, महिलांना विक्रेते म्हणून कामावर ठेवले जाईल. या योजनेंतर्गत भरतीच्या मानकांशी तडजोड केली जाणार नाही, असे लष्करप्रमुखांनी स्पष्ट केले.
याव्यतिरिक्त, अग्निवीरची निवड खुल्या अपॉइंटमेंट प्रक्रियेद्वारे केली जाईल. अग्निवीरला वैद्यकीय पात्रतेसाठी सर्व आवश्यकता पूर्ण करणे आवश्यक आहे. प्रत्येक बॅचच्या 25% अग्निवीरांची नोंदणी शास्त्र बालोमध्ये केली जाईल. Agnipath Yojana अंतर्गत युवकांना कोणत्याही रेजिमेंट, युनिट किंवा आस्थापनेवर नियुक्त केले जाऊ शकते. याशिवाय, अग्निवीर सन्मान सारखी बक्षिसे सध्याच्या नियमांनुसार दिली जातील.
अग्निपथ योजनेची वैशिष्ट्ये आणि फायदे
- भारत सरकारने अग्निपथ उपक्रम सुरू केला आहे.
- भारतीय सैन्यात भरती होऊ इच्छिणाऱ्या देशातील सर्व तरुणांना या कार्यक्रमामुळे त्यांचे उद्दिष्ट कळू शकेल.
- या कार्यक्रमाद्वारे भारतीय लष्कराच्या तीन शाखांमध्ये – आर्मी, नेव्ही आणि एअर फोर्ससाठी मोठ्या प्रमाणात भरती केली जाईल.
- या भरतीसाठी अग्निपथ योजनेचा वापर केला जाईल.
- Agnipath Yojana अंतर्गत चार वर्षांच्या कालावधीसाठी सैनिकांची भरती केली जाईल.
- लष्कराच्या तिन्ही शाखांचे नेते आणि संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी या कार्यक्रमाची घोषणा केली.
- या कार्यक्रमांतर्गत नियुक्त केलेल्या तरुणांना अग्निवीर म्हणून संबोधले जाईल.
- मंत्रिमंडळाच्या सूक्ष्म व्यवहार समितीच्या बैठकीत अग्निपथ योजना अधिकृत करण्यात आली.
- हा कार्यक्रम राबविण्याचा निर्णय सरकारने 14 जून 2022 रोजी घेतला.
- याव्यतिरिक्त, ही योजना अधिक रोजगाराच्या संधी निर्माण करण्यासाठी कार्य करेल. या व्यतिरिक्त, या योजनेच्या अंमलबजावणीमुळे राष्ट्रीय सुरक्षा बळकट होईल.
- हा उपक्रम सुरू करण्याआधी तिन्ही लष्कराच्या कमांडर्सनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदींना त्याचे प्रक्षेपणही दिले.
- Agnipath Yojana अंमलात आणल्यास, राज्यातील तरुण मजबूत आणि स्वतंत्र होतील.
- या व्यतिरिक्त त्यांचे जीवनमानही उंचावेल.
अग्निपथ योजनेअंतर्गत पॅकेजमध्ये समाविष्ट असलेले इतर फायदे
- एकूण वार्षिक पॅकेज – पहिल्या वर्षी 4.76 लाख रुपये आणि चौथ्या वर्षी 6.92 लाख रुपये.
- भत्ते – अग्निवीरला सैन्याला दिले जाणारे सर्व भत्ते दिले जातील.
- सेवा निधी – प्रत्येक अग्निवीरला त्याच्या मासिक पगाराच्या 30% योगदान द्यावे लागेल. तितकीच रक्कम सरकारकडूनही दिली जाणार आहे. 4 वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर, अग्निवीरला 11.71 लाख रुपयांची रक्कम दिली जाईल जी आयकरमुक्त असेल.
- मृत्यूवर भरपाई – अग्निशमन दलाला 44 लाख रुपयांचे विना-सहयोगी जीवन विमा संरक्षण प्रदान केले जाईल. जर अग्निवीरचा सेवेदरम्यान मृत्यू झाला, तर अशा परिस्थितीत 44 लाख रुपयांची अतिरिक्त सानुग्रह रक्कम दिली जाईल. याशिवाय 4 वर्षांपर्यंत सेवा निधीच्या घटकाचा वापर न झालेला भाग दिला जाईल.
- अपंगत्वाच्या बाबतीत भरपाई – वैद्यकीय अधिकाऱ्यांनी ठरवलेल्या अपंगत्वाच्या टक्केवारीच्या आधारे भरपाई दिली जाईल. अपंगत्वासाठी 44/25/15 लाख रुपयांची एकरकमी अनुग्रह रक्कम दिली जाईल. कार्यकाळ पूर्ण झाल्यावर – कार्यकाळ पूर्ण झाल्यानंतर उमेदवारांना सेवा निधी मिळू शकतो. याशिवाय आत्मसात केलेल्या कौशल्याचे प्रमाणपत्र आणि उच्च शिक्षणासाठी कर्जाची तरतूदही करण्यात येणार आहे.
Agnipath Yojana निवडीची प्रक्रिया
- अग्निपथ योजनेअंतर्गत उमेदवारांची निवड लष्कराच्या प्रकाशित गुणवत्ता यादीच्या आधारे केली जाईल.
- साक्षरता, शारीरिक चाचणी आणि लेखी परीक्षा यासह घटकांवर आधारित गुणवत्ता यादी तयार केली जाईल.
Agnipath Yojana महत्वाची कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- पत्त्याचा पुरावा
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- वयाचा पुरावा
- दहावी किंवा बारावीची गुणपत्रिका
- वैद्यकीय प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र
- मोबाईल नंबर
- ईमेल आयडी इ.
अग्निपथ योजनेबद्दल काही महत्त्वाचे तपशील
- एका वर्षात, अग्निशमन जवानांना वैद्यकीय शिफारशीवर आधारित आजारी रजेव्यतिरिक्त तीस वार्षिक अनुपस्थिती प्राप्त होईल.
- याशिवाय, अग्निवीरला सेवा रुग्णालयाद्वारे वैद्यकीय सेवा मिळेल.
- प्रतिबद्धता वेळ संपण्यापूर्वी अग्निवीरला सोडण्याची परवानगी नाही.
- केवळ विशिष्ट विलक्षण परिस्थितीत आणि योग्य प्राधिकरणांच्या कराराने, या अधिकृततेला परवानगी दिली जाईल.
- या प्रकरणात, सेवा निधीच्या रकमेत केवळ अग्निवीरचे योगदान दिले जाईल. त्यात जमा झालेल्या व्याजाचा समावेश असेल.
- सरकार अग्निवीर कॉर्पस फंड स्थापन करणार आहे.
- ज्यात अग्निवीर आणि सरकार योगदान देईल.
- चार वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर अग्निवीरला ही रक्कम मिळेल.
- अग्निवीरला कोणत्याही सार्वजनिक पेन्शन फंडात पैसे भरण्यापासून सूट आहे.
- अग्निवीरला ग्रॅच्युइटी म्हणून पेन्शनसह इतर कोणतेही फायदे मिळणार नाहीत.
अग्निपथ योजनेअंतर्गत सेवानिवृत्ती
- चार वर्षे पूर्ण झाल्यावर अग्निवीर निवृत्त होणार आहे.
- सेवानिवृत्तीनंतर अग्निवीरला सेवा निधीची रक्कम मिळेल.
- अग्निवीरला कोणत्याही प्रकारची पेन्शन किंवा ग्रॅच्युइटी मिळणार नाही.
- अग्निवीर हा माजी सैनिक अंशदायी आरोग्य योजना, कॅन्टीन स्टोअर डिपार्टमेंट सुविधा, माजी सैनिक दर्जा किंवा लष्कराला दिल्या जाणाऱ्या इतर कोणत्याही लाभांसाठी पात्र असणार नाही.
- जर अग्निवीरने लष्कराची गुप्त माहिती सार्वजनिक केली असेल किंवा ती कोणाशीही शेअर केली असेल, तर अग्निवीरवर अधिकृत गुप्तता कायदा, 1923 अंतर्गत कारवाई करण्यात यावी.
सेवा निधी पॅकेजशी संबंधित काही महत्त्वाची माहिती
- 4 वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर अग्निशमन दलाला 10.04 लाख रुपयांचे सेवा निधी पॅकेज दिले जाईल.
- जर अग्निवीरची कायमस्वरूपी भरती झाली, तर अशावेळी त्याच्या योगदानाची रक्कम अग्निवीरला दिली जाईल.
- कालावधी पूर्ण होण्याआधी अग्निवीरने राजीनामा दिल्यास, या परिस्थितीत केवळ त्याच्याद्वारे जमा केलेले योगदान दिले जाईल.
- सेवा निधी पॅकेज आयकर मुक्त आहे.
- अग्निवीरला लष्करी सेवा वेतन किंवा महागाई भत्ता मिळणार नाही.
- अग्निवीरला फक्त जोखीम आणि कष्ट, रेशन, कपडे आणि प्रवासाची परतफेड मिळेल.
- अग्निवीरने सैन्यात भरती झाल्यास आणि चार वर्षे सेवा केल्यास 12वी उत्तीर्ण झाल्याचे सिद्ध करणारा डिप्लोमा मिळेल.
अग्निवीर ची भरती
- या योजनेअंतर्गत निवडीसाठी कोणतेही वेगळे मॉडेल पाळले जाणार नाही.
- आत्तापर्यंत सैन्यात जशी निवड होते तशीच फायर वॉरियर्सची निवड केली जाईल.
- लष्कराची निवड केंद्रे देशभरात आहेत.
- या केंद्रांद्वारे अग्निशमन सैनिकांची निवड केली जाईल.
Agnipath Yojana च्या अटी
- अग्निपथ योजना चार वर्षांच्या कालावधीसाठी नागरिकांना नियुक्त करेल.
- नियुक्त केलेल्या नागरिकांना एक वेगळा दर्जा दिला जाईल.
- अग्निवीर चार वर्षे पूर्ण झाल्यावर कायमस्वरूपी नोंदणीसाठी पात्र आहे.
- अग्निवीरांपैकी, सुमारे 25% नियुक्त केले जातील.
- कायमस्वरूपी नावनोंदणीचा प्रश्न येतो तेव्हा, अग्निवीरच्या पात्रतेचे मूल्यांकन लष्कराच्या सध्याच्या नियमांनुसार केले जाईल.
- यावर्षी 46,000 अग्निवीर जवानांची नियुक्ती करण्यात येणार आहे.
- या कार्यक्रमांतर्गत नावनोंदणीसाठी कॅम्पस मुलाखत, रॅली आणि ऑनलाइन केंद्रीकृत प्रणाली वापरली जाईल.
- नावनोंदणी प्रक्रिया भारतातील सर्व वर्गांवर आधारित असेल.
- या योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी किमान वय 17.5 वर्षे आणि कमाल वय 21 वर्षे आवश्यक आहे. या कार्यक्रमांतर्गत किमान शैक्षणिक आवश्यकता दहावी इयत्तेवर सेट केली आहे.
नित्कर्ष :
Agnipath Yojana भारतीय संरक्षण भरतीमध्ये परिवर्तन घडवण्याचा एक धाडसी प्रयत्न दर्शवते. चिंता अस्तित्त्वात असताना, तरुण, अधिक जुळवून घेणारी शक्ती आणि कुशल नागरी कार्यबल यांचे संभाव्य फायदे निर्विवाद आहेत. काळजीपूर्वक अंमलबजावणी, नोकरीची सुरक्षा आणि सामाजिक एकात्मता याविषयीच्या चिंता दूर करणे, त्याच्या यशासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. अग्निपथ खरोखरच लष्करी कार्यक्षमतेचे आणि तरुणांच्या सक्षमीकरणाचे नवे पर्व भारतात प्रज्वलित करते की नाही हे येणारा काळच सांगेल.
मित्रांनो, तुम्हाला Agnipath Yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता.Agnipath Yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो,अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
Frequently Asked Questions (FAQs):
अग्निपथमध्ये सामील होण्यासाठी पात्रतेचे निकष काय आहेत?
वय: १७.५-२१ वर्षे, शारीरिक तंदुरुस्ती, शैक्षणिक पात्रता (सेवांमध्ये बदलते).
Agnipath Yojana ची निवड प्रक्रिया काय आहे?
ऑनलाइन नोंदणी, शारीरिक चाचण्या, वैद्यकीय तपासणी, लेखी परीक्षा (सेवा-विशिष्ट).
Agnipath Yojana मध्ये आर्थिक फायदे काय आहेत?
मासिक पगार, भत्ते, एकरकमी विभक्त रक्कम, कौशल्य विकास निधी.
Agnipath Yojana नंतर करिअरचे पर्याय काय आहेत?
नागरी नोकऱ्या (केंद्र/राज्य सरकार, खाजगी क्षेत्र), पुढील शिक्षण, कौशल्यावर आधारित उद्योजकता.