Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana : फलोत्पादनाला चालना देण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्याच्या उद्देशाने, महाराष्ट्र सरकारने Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana सुरू केली. या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य आणि तांत्रिक मार्गदर्शन देऊन फळबागांची लागवड करण्यास प्रोत्साहित करणे आहे. फळबागांना प्रोत्साहन देऊन, शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि पारंपारिक पिकांवरील अवलंबित्व कमी करणे हे सरकारचे उद्दिष्ट आहे.
भाऊसाहेब फंडकर फळबाग लागवड योजना काय आहे?
भाऊसाहेब फंडकर फलबाग लागवड योजना हा राज्य सरकारचा एक उपक्रम आहे जो शेतकऱ्यांना फळबागांच्या उभारणीत मदत करण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे. ही योजना फळांच्या लागवडीला प्रोत्साहन देण्यासाठी आर्थिक प्रोत्साहन आणि तांत्रिक कौशल्य प्रदान करते. फलोत्पादनाला चालना देऊन, शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाच्या स्त्रोतांमध्ये विविधता आणणे आणि राज्याची कृषी अर्थव्यवस्था वाढवणे हे सरकारचे उद्दिष्ट आहे.
कृषी, पशुसंवर्धन, दुग्धविकास आणि मत्स्यव्यवसाय विकास या विभागांतर्गत असलेल्या महाराष्ट्र सरकारच्या वेबसाइटवर या विषयाशी संबंधित माहिती आहे. या प्रणालीअंतर्गत प्रत्येक जिल्ह्यासाठी विशिष्ट लाभार्थ्यांची संख्या निश्चित करण्यात आली आहे. कृषी महिलांसाठी, कार्यक्रम प्रत्येक श्रेणीतील 30% लाभार्थ्यांना बाजूला ठेवतो. हा कार्यक्रम बारमाही फळबागांच्या स्थापनेसाठी निधी प्रदान करतो. दरवर्षी मे ते नोव्हेंबर या काळात पिके घेतली जातात.
कृषी आयुक्त कार्यालय दरवर्षी एप्रिलच्या पहिल्या आठवड्यात वृत्तपत्रांमध्ये जाहिरात देऊन इच्छुक शेतकऱ्यांना फळबाग लागवडीसाठी ऑनलाइन अर्ज करण्यास आमंत्रित करते. यासाठी कृषी विभागाने ऑनलाइन प्रणाली तयार केली आहे. अर्ज पोस्टिंगनंतर 21 दिवसांच्या आत पूर्ण करणे आवश्यक आहे. अपेक्षेपेक्षा जास्त अर्ज आल्यास, तालुक्याच्या लॉटरीद्वारे प्राप्तकर्त्यांची निवड केली जाते.
लाभार्थ्याने 75 दिवसांच्या आत सर्व आवश्यक तपशिलांसह बागेची लागवड सुरू करणे आवश्यक आहे. या कार्यक्रमात पहिल्या, दुसऱ्या आणि तिसऱ्या वर्षांसाठी पन्नास टक्के, तीस टक्के आणि वीस टक्के असे तीन वर्षांचे वृक्षबाग लागवड अनुदान दिले जाते. योजनेनुसार, दुसऱ्या वर्षी लागवड केलेल्या फळझाडांपैकी किमान 90% आणि पहिल्या वर्षी लावलेली 80% झाडे जगली पाहिजेत. यात असे नमूद केले आहे की झाडे मरल्यास लाभार्थी दुसऱ्या आणि तिसऱ्या वर्षी लाभ मिळवू शकत नाही.
भाऊसाहेब फंडकर फलबाग लागवड योजनेची उद्दिष्टे
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana चे उद्दिष्ट महाराष्ट्रातील फलोत्पादन क्षेत्राच्या विकासासाठी अनेक प्रमुख उद्दिष्टे साध्य करणे आहे:
- वाढलेले शेती उत्पन्न: फळांच्या लागवडीला प्रोत्साहन देऊन, शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि त्यांचे जीवनमान सुधारणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
- शेतीचे वैविध्यीकरण: फळांच्या लागवडीला प्रोत्साहन दिल्याने शेतीच्या पद्धतींमध्ये वैविध्य येते, पारंपारिक पिकांवरील अवलंबित्व कमी होते.
- मातीचे आरोग्य सुधारते: फळबाग लागवडीमुळे जमिनीचे आरोग्य चांगले राहते आणि मातीची धूप थांबते.
- जलसंधारण: बऱ्याच फळपिकांना जलसंधारणाला चालना देणाऱ्या कार्यक्षम पाणी व्यवस्थापन पद्धतींची आवश्यकता असते.
- रोजगार निर्मिती: फळबागांच्या विकासामुळे लागवड, कापणी आणि काढणीनंतरच्या क्रियाकलापांच्या विविध टप्प्यांमध्ये रोजगाराच्या संधी निर्माण होतात.
- ग्रामीण विकास: फळबागांना प्रोत्साहन दिल्याने शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारून सर्वांगीण ग्रामीण विकासाला हातभार लागू शकतो.
- निर्यातीची शक्यता: उच्च-मूल्य असलेल्या फळपिकांच्या लागवडीला प्रोत्साहन दिल्यास निर्यातीला चालना मिळू शकते आणि राज्याला परकीय चलन मिळू शकते.
- पोषण आणि अन्न सुरक्षा: फळांचे उत्पादन वाढल्याने लोकसंख्येची पोषण सुरक्षा वाढू शकते.
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana अंतर्गत मिळणारे अनुदान
या कार्यक्रमातील सहभागींना ठिबक सिंचन प्रणाली बसवण्यासाठी 100% अनुदान मिळेल.फळपिकांच्या वर्गवारी नुसार मिळणारे अनुदान खालील तखत्यात दिलेले आहे.
भाऊसाहेब फंडकर फलबाग लागवड योजनेचे फायदे
भाऊसाहेब फंडकर फलबाग लागवड योजना शेतकऱ्यांना आणि महाराष्ट्रातील एकूण कृषी क्षेत्राला अनेक फायदे देते:
- शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढले: उच्च मूल्याच्या फळ पिकांना प्रोत्साहन देऊन, शेतकरी पारंपारिक पिकांच्या तुलनेत लक्षणीयरीत्या जास्त उत्पन्न मिळवू शकतात.
- उत्पन्नाच्या स्त्रोतांचे वैविध्यीकरण: फळांच्या लागवडीमुळे एका पिकावरील अवलंबित्व कमी होऊन अतिरिक्त उत्पन्नाचा स्रोत मिळतो.
- सुधारित मृदा आरोग्य: फळबाग लागवडीमुळे मातीचे आरोग्य सुधारते आणि मातीची धूप रोखते, ज्यामुळे शाश्वत शेती होते.
- जलसंधारण: बऱ्याच फळपिकांना जलसंधारणाला चालना देणाऱ्या कार्यक्षम पाणी व्यवस्थापन पद्धतींची आवश्यकता असते.
- रोजगार निर्मिती: फळबागांच्या विकासामुळे लागवडीपासून काढणीपर्यंत आणि काढणीनंतरच्या क्रियाकलापांपर्यंत विविध टप्प्यांत रोजगाराच्या संधी निर्माण होतात.
- ग्रामीण विकास: Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारून सर्वांगीण ग्रामीण विकासाला हातभार लावते.
- निर्यातीची शक्यता: उच्च मूल्याच्या फळांच्या लागवडीमुळे राज्यासाठी परकीय चलन निर्माण होऊन निर्यातीच्या संधी मिळू शकतात.
- पौष्टिक सुरक्षा: फळांचे उत्पादन वाढल्याने लोकसंख्येची पोषण सुरक्षा वाढते.
- पर्यावरणीय फायदे: फळांच्या बागा जैवविविधता आणि पर्यावरणीय संतुलनासाठी योगदान देतात.
भाऊसाहेब फंडकर फलबाग लागवड योजनेअंतर्गत समाविष्ट कामे
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana साठी पात्रता निकष
- अनुदान घेणाऱ्याने फळबागांची लागवड करण्यासाठी ठिबक सिंचन प्रणाली तयार केली पाहिजे.
- ज्या शेतकऱ्यांच्या कुटुंबाचा प्राथमिक उत्पन्नाचा स्रोत शेती आहे त्यांना सर्व श्रेणींमध्ये इतर शेतकऱ्यांपेक्षा प्राधान्य दिले जाईल, त्यानंतर त्यांना विचारात घेतले जाईल. (कुटुंब म्हणजे पती, पत्नी आणि कोणतीही अनोळखी मुले अशी व्याख्या केली जाते.)
- हा बोनस मिळण्यासाठी प्रत्येक शेतकरी पात्र आहे. संस्थांकडून मिळणारे लाभ परत करण्या योग्य नाहीत.
- 7/12 वर शेतकऱ्याचे स्वतःचे नाव असणे आवश्यक आहे. संयुक्त मालकी असल्यास, शेतकरी इतर खातेदारांच्या परवानगीने त्याच्या स्वत: च्या हिश्श्याच्या रकमेपर्यंत नफा मिळवू शकतो.
- 7/12 वर कुळाचे नाव असल्यास कुळ करार आवश्यक आहे.
- पारंपारिक वन कार्यकाळ (वन हक्कांची मान्यता) अधिनियम, 2006 अंतर्गत वनपट्टे असलेले शेतकरी लाभ घेण्यास पात्र आहेत.
- इतर शासकीय कार्यक्रमांद्वारे त्या क्षेत्राच्या बाहेर फळबागांची लागवड केल्यास, शेतकरी अद्याप वरील विभागाच्या कमाल क्षेत्रापर्यंत लाभासाठी पात्र आहे.
आवश्यक कागदपत्र
- ७/१२ व 8-अ उतारा
- हमीपत्र
- संयुक्त खातेदार असल्यास सर्व खातेदारांचे संमतीपत्र
- जातीचे प्रमाणपत्र (अनु.जाती/अनु.जमातीशेतकऱ्यांसाठी)
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana त समाविष्ट पिके
- आंबा, डाळींब, काजू, पेरू, सीताफळ आवळा, चिंच, जांभूळ, कोकम, फणस, कागदी लिंबू, नारळ, चिकू, संत्रा, मोसंबी, अंजीर.
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana साठी अर्ज कसा कराल ?
अर्ज प्रक्रिया:
- 1. https://mahadbt.maharashtra.gov.in/ वर आपल सरकार DBT पोर्टलवर जा.
- 2. त्यामध्ये शेतकरी योजनेवर जा
- 3. “नवीन अर्जदार नोंदणी” बटणावर क्लिक करा.
- 4. तुमचे नाव, आधार क्रमांक, मोबाइल क्रमांक आणि ईमेल पत्त्यासह तुमची मूलभूत वैयक्तिक माहिती भरा .
- 5. वापरकर्तानाव आणि पासवर्ड तयार करा.
- 6. नोंदणी पूर्ण झाल्यानंतर, तुमच्या खात्यात लॉग इन करा आणि प्रोफाइल 100% पूर्ण करण्यासाठी वैयक्तिक तपशील, पत्ता तपशील आणि जमीन माहिती तपशील प्रविष्ट करून फॉर्म पूर्ण करा.
- 7. प्रोफाइल पूर्ण केल्यानंतर, अवजारे, अंमलबजावणीचे तपशील आणि त्याची वैशिष्ट्ये इत्यादींसाठी अर्ज करा आणि अर्ज भरण्यासाठी शुल्क भरा.
नित्कर्ष :
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana ही महाराष्ट्राच्या कृषी क्षेत्राला कलाटणी देणारा एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे. शेतकऱ्यांना आर्थिक प्रोत्साहन, तांत्रिक मार्गदर्शन आणि बाजारपेठेतील संबंधांसह सर्वसमावेशक सहाय्य प्रदान करून, ही योजना फळांच्या लागवडीला चालना देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरली आहे. यामुळे केवळ शेतकऱ्यांचे उत्पन्नच वाढले नाही तर सर्वांगीण ग्रामीण विकासाला हातभार लागला आणि राज्याची पोषण सुरक्षा सुधारली. शाश्वत पद्धतींवर या योजनेचा भर शेतकरी आणि पर्यावरण या दोघांसाठी दीर्घकालीन फायदे सुनिश्चित करतो.
मित्रांनो, तुम्हाला Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ) :
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana साठी कोण पात्र आहे?
साधारणपणे, महाराष्ट्रातील शेतजमीन असलेले शेतकरी अर्ज करू शकतात. विशिष्ट पात्रता निकष, जसे की जमीनधारणा आकार किंवा उत्पन्न मर्यादा, भिन्न असू शकतात.
योजनेंतर्गत कोणत्या प्रकारच्या फळांना प्रोत्साहन दिले जाते?
ही योजना आंबा, केळी, द्राक्षे, लिंबूवर्गीय फळांसह विविध प्रकारच्या फळांना आणि काही प्रदेशांमध्ये सफरचंद आणि नाशपाती यांसारख्या समशीतोष्ण फळांना प्रोत्साहन देते.
Bhausaheb Fundkar Phalbaag Lagvad Yojana अंतर्गत कोणत्या प्रकारची आर्थिक मदत दिली जाते?
ही योजना लागवड साहित्य, खते, सिंचन उपकरणे आणि कर्जावरील व्याज अनुदानावर सबसिडी देते.
अर्जावर प्रक्रिया करण्यासाठी किती वेळ लागतो?
प्रक्रियेचा कालावधी बदलू शकतो, परंतु अर्ज मंजूर होण्यासाठी सहसा काही आठवडे लागतात.