Janshree Bima Yojana : खादी कारीगर जनश्री विमा योजना हा खादी आणि ग्रामोद्योग आयोग (KVIC), भारत सरकार आणि भारतीय आयुर्विमा महामंडळ (LIC) यांनी विशेषतः खादी कारागिरांसाठी स्थापन केलेला एक सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रम आहे. हे ब्लॉग पोस्ट या फायदेशीर प्रोग्रामच्या वैशिष्ट्यांमध्ये, त्याची वैशिष्ट्ये, पात्रतेसाठी आवश्यकता, फायदे आणि अर्ज कसा करावा याबद्दल तपशीलवार माहिती देते.
जनश्री विमा योजना काय आहे ?
2003 मध्ये सुरू करण्यात आलेली, खादी कारीगर Janshree Bima Yojana एक गट विमा योजना म्हणून कार्य करते, जी खादी कारागीरांना (कातक आणि विणकर) मृत्यू किंवा अपंगत्व यासारख्या दुर्दैवी परिस्थितीत आर्थिक संरक्षण देते. ही योजना या कारागिरांचे आणि त्यांच्या कुटुंबीयांचे कल्याण सुनिश्चित करून एक महत्त्वपूर्ण सुरक्षा जाळी म्हणून काम करते.
खादी कारीगर जनश्री विमा योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
Janshree Bima Yojana च्या मुख्य वैशिष्ट्यांचा येथे ब्रेकडाउन आहे:
- विमा संरक्षण: योजना तीन प्राथमिक परिस्थितींमध्ये विमा संरक्षण प्रदान करते:
- सामान्य मृत्यू: विमाधारक कारागिराचा नैसर्गिक मृत्यू झाल्यास, लाभार्थीला आर्थिक लाभ मिळतो.
- अपघाती मृत्यू: जर विमाधारक कारागीर अपघातामुळे मरण पावला, तर लाभार्थीला नैसर्गिक मृत्यूच्या तुलनेत जास्त आर्थिक लाभ मिळतो.
- कायमचे किंवा आंशिक अपंगत्व: अपघातामुळे कायमचे किंवा आंशिक अपंगत्व आल्यास, विमाधारक कारागिराला अपंगत्वाच्या प्रमाणात एकरकमी रक्कम मिळते.
- शिष्यवृत्ती समर्थन: ही योजना औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (ITI) अभ्यासक्रम शिकणाऱ्यांसह इयत्ता 9 वी ते 12 वी मध्ये शिकणाऱ्या विमाधारक कारागिरांच्या मुलांना शिष्यवृत्ती सहाय्य प्रदान करते.
- अनुदानित प्रीमियम्स: या योजनेत अत्यंत किफायतशीर प्रीमियम्स आहेत, ज्यामुळे ती खादी कारागिरांच्या विस्तृत श्रेणीसाठी प्रवेशयोग्य बनते. प्रीमियम द्वारे अनुदानित आहे:
- कारागीर योगदान: नाममात्र वार्षिक योगदान रु. 12.50 विमाधारक कारागिराने बनवले आहे.
- खादी संस्थेचे योगदान: कारागीर ज्या खादी संस्थेशी संबंधित आहे त्याचे योगदान रु. 25 वार्षिक.
- KVIC योगदान: KVIC चे योगदान रु. 12.50 प्रति कारागीर वार्षिक.
- सामाजिक सुरक्षा निधी: LIC रु.50 प्रत्येक विमाधारक कारागिरासाठी सामाजिक सुरक्षा निधीतून .
जनश्री विमा योजनेची उद्दिष्टे
खादी कारीगर Janshree Bima Yojana ची प्राथमिक उद्दिष्टे खालीलप्रमाणे सारांशित करता येतील.
- खादी कारागिरांना-कातकरी आणि विणकरांना-मृत्यू किंवा असमर्थता यासारख्या अनपेक्षित घटनांमध्ये आर्थिक सुरक्षा देणे .
- कठीण काळात या कारागिरांच्या आणि त्यांच्या कुटुंबियांच्या कल्याणाची हमी देण्यासाठी सुरक्षा जाळी प्रदान करणे .
- मृत्यू किंवा अक्षमतेच्या बाबतीत आर्थिक सहाय्य देऊन, तुम्ही खादी कारागीरांना भेडसावणाऱ्या आर्थिक जोखमींना तोंड देऊ शकता.
- त्यांना त्यांचे कार्य पार पाडण्यासाठी आवश्यक असलेला आत्मविश्वास आणि सुरक्षितता देणे .
- हा कार्यक्रम अप्रत्यक्षपणे खादी कामगार आणि त्यांच्या कुटुंबियांना अक्षमता किंवा मृत्यूशी संबंधित आर्थिक जोखीम कमी करून मदत करतो.
- हे खादी उद्योगाच्या एकूणच टिकाऊपणाला समर्थन देते.
- विमा उतरवलेल्या कारागिरांच्या मुलांना त्यांचे शिक्षण पुढे नेण्यासाठी शिष्यवृत्तीची संधी देणे आणि कदाचित त्यांच्या भविष्यातील संभावना वाढवणे .
Janshree Bima Yojana फायदे
मृत्यू लाभ:
- नैसर्गिक मृत्यू: कारागिराचा नैसर्गिक मृत्यू झाल्यास, लाभार्थ्याला एकरकमी रु. 20,000.
- अपघाती मृत्यू: जर विमाधारक कारागीर अपघातामुळे मरण पावला, तर लाभार्थीला रु50,000..ची जास्त रक्कम मिळते.
अपंगत्व लाभ:
- परमनंट टोटल डिसॅबिलिटी (पीटीडी): जर कारागिराला अपघातामुळे कायमचे पूर्ण अपंगत्व आले, तर त्यांना एकरकमी रु. 50,000.
- कायमस्वरूपी आंशिक अपंगत्व (PPD): अपघातामुळे निर्माण झालेल्या कायमस्वरूपी आंशिक अपंगत्वाच्या प्रमाणात अवलंबून, विमाधारक कारागिराला PTD लाभाच्या आधारे प्रमाणानुसार रक्कम मिळते.
शैक्षणिक समर्थन:
- ही योजना इयत्ता 9 वी ते 12 वी किंवा ITI अभ्यासक्रमांमध्ये शिक्षण घेत असलेल्या विमाधारक कारागिरांच्या मुलांना आर्थिक मदत देते. प्रत्येक मुलाला रु.ची शिष्यवृत्ती मिळते. 600 प्रति सेमिस्टर (रु. 300 प्रति तिमाही), प्रति कुटुंब जास्तीत जास्त दोन मुले पात्र आहेत.
अतिरिक्त फायदे:
- अत्यंत किफायतशीर प्रीमियम: Janshree Bima Yojana या योजनेत अनुदानित प्रीमियम्स आहेत, ज्यामुळे ती खादी कारागिरांच्या विस्तृत श्रेणीसाठी प्रवेशयोग्य बनते.
- सामाजिक सुरक्षा: ही योजना खादी कारागीर आणि त्यांच्या कुटुंबीयांचे गरजेच्या वेळी कल्याण सुनिश्चित करून एक महत्त्वपूर्ण सुरक्षा जाळी म्हणून काम करते.
- सशक्तीकरण: अनपेक्षित परिस्थितीत आर्थिक सुरक्षा प्रदान करून, योजना खादी कारागिरांना त्यांचे काम अधिक आत्मविश्वासाने सुरू ठेवण्यास सक्षम करते.
जनश्री विमा योजनेसाठी पात्रता निकष
खादी कारीगर Janshree Bima Yojana साठी पात्र होण्यासाठी, एखाद्या व्यक्तीने खालील निकष पूर्ण केले पाहिजेत:
- व्यवसाय: मान्यताप्राप्त खादी संस्थेशी संबंधित नोंदणीकृत खादी कारागीर (स्पिनर किंवा विणकर) असणे आवश्यक आहे .
- वय: १८ ते ५९ वयोगटातील.
- आरोग्य: पूर्व-अस्तित्वात असलेल्या कोणत्याही वैद्यकीय परिस्थितीशिवाय चांगले आरोग्य ठेवा.
अर्ज प्रक्रिया
खादी कारीगर जनश्री विमा योजनेसाठी अर्ज प्रक्रियेचा ब्रेकडाउन येथे आहे:
खादी संस्थेशी संपर्क साधा:
- कारागीर ज्या खादी संस्थेशी संबंधित आहे त्याच्याशी संपर्क साधणे ही पहिली पायरी आहे. ही संस्था एक सोसायटी, उत्पादन युनिट किंवा खादीचे उत्पादन करणारी कोणतीही मान्यताप्राप्त संस्था असू शकते. कारागिराने खादी कारीगर जनश्री विमा योजनेसाठी साइन अप करण्याची त्यांची इच्छा दर्शविली पाहिजे.
फॉर्म मिळवा :
- कारागिराला योजनेसाठी आवश्यक अर्ज खादी संस्थेकडून मिळेल. हा फॉर्म ऑनलाइन किंवा संस्थेने वितरीत केलेल्या हार्ड आवृत्त्यांद्वारे प्रवेश केला जाऊ शकतो.
फॉर्म भरणे आणि सबमिट करणे:
- सर्व माहिती योग्य आणि सर्वसमावेशक असल्याची खात्री करून, कारागिराने अर्जाचा फॉर्म पूर्णपणे पूर्ण केलेला असणे आवश्यक आहे. एकदा भरल्यानंतर, त्यांनी फॉर्म, इतर कोणत्याही कागदपत्रांसह, खादी संस्थेकडे परत केला पाहिजे.
आवश्यक कागदपत्रे:
विशिष्ट आवश्यकता भिन्न असू शकतात, परंतु आवश्यक असलेल्या सामान्य दस्तऐवजांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- * वयाचा पुरावा (उदा. आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र)
- * उत्पन्नाचा पुरावा (उदा. उत्पन्नाचा दाखला)
- * व्यवसायाचा पुरावा (उदा. खादी संस्थेने जारी केलेले प्रमाणपत्र)
- * आधार कार्ड (शक्यतो बँक खात्याशी लिंक केलेले)
- * बँक तपशील (संभाव्य लाभ प्राप्त करण्यासाठी खाते तपशील)
प्रीमियम पेमेंट:
- अर्ज आणि कागदपत्रांची पडताळणी केल्यावर, कारागिराला वार्षिक प्रीमियम रक्कम (सध्या रु. 12.50) बद्दल माहिती दिली जाईल. त्यांची नोंदणी अंतिम करण्यासाठी त्यांना हा अनुदानित प्रीमियम खादी संस्थेला भरावा लागेल.
अतिरिक्त गुण:
- खादी संस्थेतील संबंधित अधिकाऱ्यांकडे अर्ज प्रक्रियेबाबत कोणत्याही शंका किंवा प्रश्नांचे स्पष्टीकरण देण्याची शिफारस केली जाते.
- खादी संस्था नावनोंदणी प्रक्रिया सुलभ करण्यात आणि सर्व आवश्यक पावले पाळली जातील याची खात्री करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
महत्त्वाची संसाधने:
- खादी कारीगर Janshree Bima Yojana ची अधिकृत वेबसाइट कदाचित सहज उपलब्ध नसली तरी, तुम्ही खालील संसाधनांद्वारे संबंधित माहिती मिळवू शकता:
- एमएसएमई मंत्रालय: https://my.msme.gov.in/MyMsmeMob/MsmeScheme/Pages/1_3_1.html
- खादी आणि ग्रामोद्योग आयोग (KVIC): https://www.kvic.gov.in/
- India.gov.in पोर्टल: https://my.msme.gov.in/MyMsmeMob/MsmeScheme/Pages/1_3_1.html
नित्कर्ष :
खादी कलाकारांना मदत करण्यासाठी भारत सरकारचे समर्पण खादी कारीगर Janshree Bima Yojana द्वारे दिसून येते. हा कार्यक्रम अमूल्य आर्थिक सुरक्षा आणि शिष्यवृत्ती संधी प्रदान करून या लोकांचे आणि त्यांच्या कुटुंबांचे सामान्य कल्याण मोठ्या प्रमाणात वाढवतो. हा कार्यक्रम खादी कारागिरांना अधिक सुरक्षितता आणि मनःशांती देतो जेणेकरुन ते अनपेक्षित परिस्थितींविरूद्ध सुरक्षा जाळी म्हणून काम करून त्यांचा व्यवसाय चालू ठेवू शकतात.
या ब्लॉग पोस्टचा उद्देश खादी कारीगर Janshree Bima Yojana चे सर्वसमावेशक विहंगावलोकन प्रदान करण्याचा आहे. योजनेची वैशिष्ट्ये, पात्रता निकष, फायदे, अर्ज प्रक्रिया आणि इतर संबंधित तपशीलांचा अभ्यास करते. अशी आशा आहे की ही माहिती खादी कारागिरांना त्यांच्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी आणि त्यांच्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी ही फायदेशीर योजना समजून घेण्यास आणि त्याचा लाभ घेण्यास सक्षम करेल.
मित्रांनो, तुम्हाला Janshree Bima Yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. Janshree Bima Yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ) :
प्रश्न: Janshree Bima Yojana साठी कोण पात्र आहे?
उत्तर: मान्यताप्राप्त खादी संस्थेशी संबंधित नोंदणीकृत खादी कारागीर (स्पिनर आणि विणकर) आणि 18 ते 59 वर्षे वयोगटातील व्यक्ती पात्र आहेत.
प्रश्न: योजनेसाठी उत्पन्नाचे निकष काय आहेत?
उत्तर: जरी सुरुवातीच्या योजनेत दारिद्र्यरेषेखालील किंवा किरकोळ वरच्या कारागिरांवर लक्ष केंद्रित केले गेले असले तरी, विशिष्ट उत्पन्नाचे निकष सध्या काटेकोरपणे लागू केले जाऊ शकत नाहीत.
प्रश्न: मृत्यू लाभाची रक्कम काय आहे?
उत्तर: नैसर्गिक मृत्यू: रु. 20,000
अपघाती मृत्यू: रु. 50,000
प्रश्न: अपंगत्वाचे फायदे काय आहेत?
उत्तर: कायमस्वरूपी एकूण अपंगत्व (पीटीडी): रु. 50,000
कायमस्वरूपी आंशिक अपंगत्व (PPD): अपंगत्वाच्या तीव्रतेवर आधारित प्रमाणात रक्कम, कमाल रु. 25,000.
प्रश्न: मुलांच्या शिक्षणासाठी शिष्यवृत्तीची रक्कम किती आहे?
उत्तर: रु. इयत्ता 9 वी ते 12 वी किंवा ITI अभ्यासक्रमात शिकणाऱ्या जास्तीत जास्त दोन मुलांसाठी 600 प्रति सेमिस्टर (रु. 300 प्रति तिमाही).
प्रश्न: Janshree Bima Yojana साठी वार्षिक प्रीमियम किती आहे?
उत्तर: कारागीर केवळ रु.चे योगदान देऊन प्रीमियम अत्यंत अनुदानित आहे. 12.50 वार्षिक.
प्रश्न: मला योजनेसाठी अर्ज कोठे मिळेल?
उत्तर: अर्जाचे फॉर्म सामान्यतः कारागीर संबंधित असलेल्या खादी संस्थेमार्फत उपलब्ध असतात. ते अधिकृत सरकारी पोर्टलद्वारे ऑनलाइन देखील उपलब्ध असू शकतात.
प्रश्न: अर्ज करण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
उत्तर: आवश्यक असलेल्या सामान्य कागदपत्रांमध्ये वय, उत्पन्न, व्यवसाय, आधार कार्ड आणि बँक तपशील यांचा पुरावा समाविष्ट असतो. विशिष्ट आवश्यकता भिन्न असू शकतात, त्यामुळे खादी संस्थेकडे स्पष्टीकरण देणे चांगले.
प्रश्न: Janshree Bima Yojana योजनेचे व्यवस्थापन कोण करते?
उत्तर: ही योजना खादी आणि ग्रामोद्योग आयोग (KVIC), भारत सरकार आणि भारतीय जीवन विमा महामंडळ (LIC) यांच्यातील संयुक्त उपक्रम आहे.
प्रश्न: मला योजनेची नवीनतम माहिती कोठे मिळेल?
उत्तर: KKJBY साठी समर्पित वेबसाइट कदाचित सहज उपलब्ध नसली तरी, तुम्ही KVIC (kvic.gov.in), MSME मंत्रालय (my.msme.gov.in) किंवा India.gov च्या वेबसाइटद्वारे संबंधित तपशीलांमध्ये प्रवेश करू शकता. पोर्टल मध्ये.