Pm Kusum Solar Yojana 2025 / जाणून घ्या प्रधानमंत्री कुसुम योजना बद्दल संपूर्ण माहिती.

Pm Kusum Solar Yojana  – भारत सरकार शेतकऱ्यांसाठी अनेक योजना आणते. या योजनांमुळे शेतकऱ्यांचे जीवन चांगले होते. प्रधानमंत्री कुसुम योजना (Pm Kusum Solar Yojana) ही एक महत्त्वाची योजना आहे. ही योजना 2019 मध्ये सुरू झाली. याचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना मदत करणे आहे. 2025 पर्यंत या योजनेत काही बदल झाले आहेत. आपण Pm Kusum Solar Yojana बद्दल सविस्तर माहिती घेऊया.

कुसुम (KUSUM) या शब्दाचा एक अर्थ आहे. K म्हणजे किसान ऊर्जा सुरक्षा (Kisan Urja Suraksha). U म्हणजे उत्थान महाभियान (Utthan Mahabhiyan). S म्हणजे सुरक्षा (Suraksha). U म्हणजे आणि (Aur). M म्हणजे महाभियान (Mahabhiyan). म्हणजेच, किसान ऊर्जा सुरक्षा आणि उत्थान महाभियान. Pm Kusum Solar Yojana चा उद्देश शेतकऱ्यांना ऊर्जा सुरक्षा देणे आणि त्यांचे उत्पन्न वाढवणे आहे.

Pm Kusum Solar Yojana 2025 ही भारत सरकारची शेतकऱ्यांसाठी असलेली एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे, त्यांना सिंचनासाठी मदत करणे आणि सौर ऊर्जेच्या वापराला प्रोत्साहन देणे आहे. 2019 मध्ये सुरू झालेल्या या योजनेत 2025 पर्यंत अनेक बदल करण्यात आले आहेत, जसे की आर्थिक मदतीत वाढ, अर्ज प्रक्रिया सुलभ करणे आणि नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर करणे. या योजनेत तीन मुख्य घटक आहेत – शेतकऱ्यांच्या जमिनीवर सौर ऊर्जा प्रकल्प उभारणे, सौर कृषी पंप बसवण्यासाठी मदत करणे आणिExisting पंपांचे सौर ऊर्जेत रूपांतरण करणे. यामुळे शेतकरी स्वतः वीज तयार करू शकतात, सिंचनाचा खर्च कमी करू शकतात आणि अतिरिक्त वीज विकून पैसे कमवू शकतात, ज्यामुळे ते अधिक आत्मनिर्भर आणि समृद्ध बनतात.

image credit – x.com

Pm Kusum Solar Yojana काय आहे ?

कुसुम योजनेचे प्राथमिक उद्दिष्ट शेतकऱ्यांना सौरऊर्जेवर चालणारे सिंचन पंप पुरवणे हे आहे. या योजनेअंतर्गत केंद्र सरकार आणि  राज्य सरकार 3 कोटी पेट्रोल आणि डिझेल सिंचन पंपांचे सौर ऊर्जा पंपांमध्ये परिवर्तित  करणार आहेत. या कुसुम उपक्रमांतर्गत, जे शेतकरी पूर्वी सिंचन पंपांना वीज देण्यासाठी इंधन किंवा पेट्रोल वापरत होते ते आता सौरऊर्जेचा वापर करतील.या योजनेच्या पहिल्या  टप्प्यात देशभरातील १.७५ लाख इंधन आणि पेट्रोल केंद्रांवर सौर पॅनेलचा वापर केला जाईल.

कुसुम योजनेंतर्गत येत्या दहा वर्षांत 17.5 लाख डिझेल पंप आणि 3 कोटी कृषी पंपांचे सौर पंपांमध्ये रूपांतर करण्याचे राज्य सरकारचे उद्दिष्ट आहे. राज्याच्या  शेतकऱ्यांसाठी हि एक आवश्यक योजना आहे.सरकारने सुरुवातीच्या बजेटमध्ये  50 हजार कोटी रुपयांची राज्यातील शेतकऱ्यांच्या शेतात सौर पंप उभारण्यासाठी आणि सौर उत्पादनांना प्रोत्साहन देण्यासाठी तरतूद केली गेली आहे . 2020-21 च्या अर्थसंकल्पात या उपक्रमांतर्गत राज्यातील 20 लाख शेतकऱ्यांना सौरपंप बांधण्यासाठी मदत मिळणार आहे.

Pm Kusum Solar Yojana चे उद्दिष्ट

तुम्हाला माहिती आहे की, अनेक भारतीय राज्यांमध्ये दुष्काळ पडतो. दुष्काळामुळे तेथील शेतकऱ्यांच्या शेतीचे नुकसान होते . हे लक्षात घेऊन केंद्र सरकारने PM कुसुम योजना 2023 लाँच केली. देशातील शेतकऱ्यांना मोफत वीज देणे हे या योजनेचे  प्राथमिक उद्दिष्ट आहे.या योजनेचा  एक भाग म्हणून शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी सौर पॅनेल दिले जातात, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या शेतात पुरेसे पाणी देता येते. कुसुम योजना 2023 मधून शेतकऱ्यांना दुप्पट नफा होईल आणि त्यांच्या उत्पन्नातही सुधारणा होईल. दुसरे, जर शेतकऱ्यांनी अधिक ऊर्जा निर्माण केली आणि ती ग्रीडमध्ये पुरवली. त्यामुळे त्यांना किंमतही मिळेल.

image credit – x.com

Pm Kusum Solar Yojana चे घटक

Pm Kusum Solar Yojana त मुख्यत्वे तीन घटक आहेत:

घटक अ: या घटकांतर्गत, 10,000 मेगावॅट (MW) क्षमतेचे विकेंद्रीकृत सौर ऊर्जा प्रकल्प (Decentralized Solar Power Plants) शेतकऱ्यांच्या जमिनीवर किंवा पडीक जमिनीवर उभारले जातील. हे प्रकल्प 500 किलोवॅट (kW) ते 2 मेगावॅट क्षमतेचे असतील. वीज वितरण कंपन्या (DISCOMs) ही वीज खरेदी करतील. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीतून नियमित उत्पन्न मिळेल.

घटक ब: या घटकांतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतात सौर ऊर्जा आधारित कृषी पंप (Solar Powered Agriculture Pumps) बसवण्यासाठी आर्थिक मदत दिली जाईल. हे पंप 7.5 हॉर्सपॉवर (HP) पर्यंत क्षमतेचे असू शकतात. यामुळे शेतकरी डिझेल पंपांवर अवलंबून राहणार नाहीत आणि त्यांना सिंचनासाठी स्वस्त वीज मिळेल.

घटक क: या घटकांतर्गत, जे शेतकरी त्यांच्या जमिनीवर आधीच ग्रीड-कनेक्टेड कृषी पंप (Grid-Connected Agriculture Pumps) वापरत आहेत, त्यांना सौर ऊर्जेचा वापर करण्यासाठी प्रोत्साहन दिले जाईल. त्यांच्याExisting पंपांचे सौर ऊर्जेमध्ये रूपांतरण केले जाईल. यामुळे ते स्वतःच्या गरजेची वीज तयार करू शकतील आणि अतिरिक्त वीज ग्रीडला विकू शकतील.

कुसुम योजनेचे लाभार्थी

• शेतकरी
• शेतकऱ्यांचा गट
• सहकारी संस्था
• पंचायत
• शेतकरी उत्पादक संघटना
• पाणी ग्राहक संघटना

Pm Kusum Solar Yojana चे फायदे

• देशातील सर्व शेतकरी या योजनेचा  लाभ घेऊ शकतात.
• सौर सिंचन पंप सवलतीच्या दरात उपलब्ध आहेत.
• दहा लाख ग्रीड-कनेक्टेड कृषी पंपांचे सौरीकरण.
• कुसुम योजना 2023 च्या पहिल्या टप्प्यात, 17.5 लाख डिझेलवर चालणारे सिंचन पंप सौर उर्जेवर रूपांतरित केले जातील. परिणामी, इंधनाचा वापर कमी होईल.
• शेतात सिंचन करणारे पंप आता सौरऊर्जेवर चालतील, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक कार्यक्षमतेने शेती करण्यास मदत होईल.
• या प्रणालीमुळे मेगावॅट अतिरिक्त वीजनिर्मिती होणार आहे.
• या उपक्रमांतर्गत, राष्ट्रीय सरकार शेतकऱ्यांना सौर पॅनेलच्या स्थापनेसाठी 60% आर्थिक मदत देऊ करेल, तर बँक 30% क्रेडिट सहाय्य देईल, फक्त 10% शेतकरी जबाबदार आहेत.
• कुसुम योजनेचा ऊर्जेचा मर्यादित वापर असलेल्या दुष्काळग्रस्त भागातील शेतकऱ्यांना फायदा होईल.
• सोलर प्लांट बसवल्यास २४ तास वीज मिळेल. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीला सोयीस्करपणे पाणी देता येते.
• शेतकरी सौर पॅनेलद्वारे निर्माण होणारी अतिरिक्त वीज सरकारी किंवा गैर-सरकारी विद्युत संस्थांना विकू शकतो, ज्यासाठी शेतकऱ्याला दरमहा 6000 रुपये मिळू शकतात.
• कुसुम प्रकल्पांतर्गत जे काही सौर पॅनेल बांधले आहेत ते निर्जन जमिनीवर बसवले जातील, ज्यामुळे ओसाड क्षेत्राचा वापर करता येईल आणि रोख उत्पन्न मिळेल.
• शेतकरी त्यांच्या पडीक जमिनीवर सौर ऊर्जा प्रकल्प लावू शकतात आणि त्यातून पैसे कमवू शकतात.

Pm Kusum Solar Yojana 2025 पर्यंत योजनेत झालेले बदल

2019 मध्ये सुरू झालेल्या या योजनेत 2025 पर्यंत काही महत्त्वाचे बदल झाले आहेत. हे बदल शेतकऱ्यांसाठी अधिक फायदेशीर ठरतील.

1. लक्ष्य वाढवणे: सुरुवातीला या योजनेचे लक्ष्य कमी होते. आता 2025 पर्यंत सरकारने या योजनेचे लक्ष्य वाढवले आहे. आता जास्त शेतकऱ्यांना याचा लाभ घेता येणार आहे.
2. आर्थिक मदतीत वाढ: सौर ऊर्जा उपकरणे बसवण्यासाठी सरकार शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत करते. 2025 मध्ये या मदतीत वाढ करण्यात आली आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांवरील आर्थिक भार कमी होईल.
3. अर्ज प्रक्रिया सोपी: योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया आता अधिक सोपी करण्यात आली आहे. शेतकरी आता ऑनलाइन पद्धतीने सहज अर्ज करू शकतात. यासाठी सरकारने एक विशेष पोर्टल सुरू केले आहे.
4. तंत्रज्ञानाचा वापर: नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर करून सौर ऊर्जा उपकरणे अधिक कार्यक्षम बनवण्यात आली आहेत. यामुळे शेतकऱ्यांना जास्त फायदा होईल.
5. ग्रामीण भागावर लक्ष: 2025 मध्ये या योजनेत ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांवर जास्त लक्ष केंद्रित केले जात आहे. जे गरीब आणि गरजू शेतकरी आहेत, त्यांना प्राधान्य दिले जात आहे.

कुसुम योजनेची पात्रता

• उमेदवार भारतातील कायमचा रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
• कुसुम योजनेअंतर्गत, उमेदवार 0.5 मेगावॅट ते 2 मेगावॅट क्षमतेच्या सौरऊर्जा सुविधांसाठी अर्ज करू शकतात.
• अर्जदार त्याच्या जमिनीच्या प्रमाणात 2 मेगावॅट क्षमतेची किंवा वितरण कंपनीने निर्दिष्ट केलेल्या क्षमतेची (जे लहान असेल) मागणी करू शकतो.
• प्रत्येक मेगावॅटसाठी सुमारे दोन हेक्टर जमीन लागेल.
• या व्यवस्थेअंतर्गत, प्रकल्पाच्या स्वतःच्या गुंतवणुकीसाठी कोणत्याही आर्थिक पात्रतेची आवश्यकता नाही.
• अर्जदार विकासकामार्फत प्रकल्प विकसित करत असल्यास, विकासकाची निव्वळ संपत्ती 1 कोटी रुपये प्रति मेगावॅट असणे आवश्यक आहे.

महत्वाची कागदपत्रे

• आधार कार्ड
• शिधापत्रिका
• नोंदणीची प्रत
• अधिकृतता पत्र
• जमीन कराराची प्रत
• चार्टर्ड अकाउंटंटने दिलेले नेट वर्थ प्रमाणपत्र (प्रकल्प विकासकामार्फत विकसित झाल्यास)
• मोबाईल नंबर
• बँक खाते विवरण
• पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र

महाराष्ट्र कुसुम योजनेअंतर्गत अर्ज करण्याची प्रक्रिया

• प्रथम, महाराष्ट्र कुसुम योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.

•  तुमच्यासमोर होम पेज  दिसेल.
• मुख्यपृष्ठावर, कुसुम योजनेसाठी अर्ज करण्याचा पर्याय निवडा.
• यानंतर, अर्जाचा फॉर्म तुमच्या समोर येईल.
• आपण या फॉर्ममध्ये आवश्यक असलेली सर्व माहिती प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे.
• आता तुम्हाला सर्व आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करणे आवश्यक आहे.
• त्यानंतर सबमिट पर्याय निवडा.
• अशा प्रकारे, तुम्ही महाराष्ट्र कुसुम योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यास पात्र असाल.

Pm Kusum Solar Yojana च्या नावाखाली फसव्या वेबसाइट्सपासून सावध राहा

मंत्रालयाला असे आढळून आले आहे की अनेक बनावट वेबसाइट्स आणि मोबाईल अॅप्लिकेशन्स अर्जदारांना सौर पंप बसवण्यासाठी नोंदणी शुल्क आणि पंपाच्या किंमतीसह प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा आणि उत्थान महाभियान (प्रधानमंत्री) च्या नावाने ऑनलाइन अर्ज भरण्यास सांगत आहेत. -कुसुम योजना). ऑनलाइन पेमेंटची विनंती करत आहे. यापैकी काही फसव्या वेबसाइटची डोमेन नावे *.org, *.in, किंवा *.com ने समाप्त होतात, जसे की www.kusumyojanaonline.in.net, www.pmkisankusumyojana.co.in, www.onlinekusamyojana.org.in, www. .pmkisankusumyojana.com, आणि इतर अनेक.

परिणामी, प्रधानमंत्री-कुसुम योजनेसाठी नोंदणी करणार्‍या सर्व शेतकर्‍यांना आवाहन करण्यात आले आहे की त्यांनी बोगस वेबसाइट्सना भेट देणे आणि कोणतेही पेमेंट करणे टाळावे. प्रधानमंत्री-कुसुम योजना राज्य सरकारच्या विभागांद्वारे राबविण्यात येत आहे.

Pm Kusum Solar Yojana बद्दल अधिक माहितीसाठी, नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालयाच्या (MNRE) अधिकृत वेबसाइट www.mnre.gov.in वर जा किंवा टोल-फ्री नंबर 1800-180-3333 वर कॉल करा.

सावध रहा आणि फसवणूक टाळा.

मित्रांनो, तुम्हाला pm kusum solar yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता pm kusum solar yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/  या वेबसाइटला भेट देत रहा.

FAQ

केंद्र सरकारच्या इतर योजना