Drone Didi Yojana भारत सरकारने महिला सशक्तीकरण आणि शेतीतील आधुनिकतेला चालना देण्यासाठी ‘नमो Drone Didi Yojana ‘ सुरू केली आहे. या योजनेद्वारे ग्रामीण भागातील महिलांना ड्रोन प्रशिक्षण, ड्रोन मालकी, आणि शेतीसाठी त्याचा वापर करण्याची संधी दिली जात आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली ही योजना सुरू करण्यात आली असून ती महिला सशक्तीकरण, आधुनिक शेती, आणि डिजिटल इंडिया यांची जोड आहे.
केंद्रीय माहिती आणि प्रसारण मंत्री अनुराग ठाकूर यांच्या मते, ‘Drone Didi Yojana’ अंतर्गत सुमारे दहा ते पंधरा गावांचा एक गट स्थापन केला जाईल जिथे ड्रोन उडविण्यासाठी एका महिला पायलटला नियुक्त केले जाईल. या कार्यक्रमांतर्गत एका महिलेची “ड्रोन सखी” म्हणून निवड केली जाईल आणि तिला १५ दिवसांचे प्रशिक्षण मिळेल. याव्यतिरिक्त, महिला पायलटला मासिक १५००० रुपये वेतन मिळेल.
या कार्यक्रमाचे प्रशिक्षण दोन विभागात विभागले जाईल. प्रथम, महिला बचत गटातील सदस्याला पाच दिवसांचा ड्रोन पायलट कोर्स मिळेल. त्यानंतर, त्यांना कृषी कीटकनाशके आणि पोषक तत्वांवर दहा दिवसांचा कोर्स मिळेल जेणेकरून त्यांना संपूर्ण प्रक्रिया सहजपणे समजेल.
नमो ड्रोन दीदी योजना म्हणजे काय?
Drone Didi Yojana ही केंद्र सरकारची एक अभिनव योजना आहे ज्यामध्ये महिलांना कृषी क्षेत्रात ड्रोन तंत्रज्ञान वापरण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते. नमो ड्रोन दीदी योजना ही ग्रामीण भागातील महिला SHG गटांना कृषी सेवेसाठी ड्रोन पुरवण्याची योजना आहे. या योजनेंतर्गत महिलांना प्रशिक्षण देऊन त्यांना ड्रोनद्वारे शेतकऱ्यांना उर्वरक व कीटकनाशक फवारणीसाठी सेवा देता येईल. यामुळे महिलांना नव्या व्यवसायिक संधी मिळतील आणि शेती अधिक वैज्ञानिक व तांत्रिक होईल.या योजनेअंतर्गत महिलांना:
- ड्रोन चालवण्याचे प्रशिक्षण दिले जाते,
- ड्रोन खरेदीसाठी आर्थिक मदत दिली जाते,
- शेतीमध्ये ड्रोनचा वापर करून उत्पन्न वाढवण्याची संधी मिळते.
या योजनेमुळे महिलांना स्वावलंबी बनण्यास मदत होते आणि कृषी क्षेत्रात आधुनिकता आणता येते.
नमो ड्रोन दीदी योजनेचे उद्दिष्ट
- ग्रामीण महिलांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे.
- शेतीमध्ये ड्रोनसारखे स्मार्ट उपकरणे वापरण्याचा प्रसार करणे.
- महिलांना आत्मनिर्भर बनवणे आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारणे.
- जागतिक स्तरावर भारतातील शेतीला तंत्रज्ञानाशी जोडणे.
Drone Didi Yojana चे फायदे
फायदे | वर्णन |
---|---|
✅ महिलांना प्रशिक्षण | ग्रामीण भागातील महिलांना मोफत किंवा सबसिडीवर ड्रोन प्रशिक्षण दिले जाते. |
✅ ड्रोन खरेदीसाठी मदत | सरकारकडून ड्रोन खरेदीसाठी आर्थिक सहाय्य दिले जाते. |
✅ शेतीतील आधुनिकता | ड्रोनच्या साहाय्याने खत, कीटकनाशक फवारणी, पिकांचे निरीक्षण करता येते. |
✅ उत्पन्नवाढ | ड्रोन सेवा देऊन महिला दररोज/महिन्याला उत्पन्न मिळवू शकतात. |
✅ सन्मान व प्रतिष्ठा | ‘ड्रोन दीदी’ म्हणून ओळख निर्माण होते. |
पात्रता (Eligibility)
- अर्जदार महिला असावी.
- भारताची नागरिक असावी.
- वय: किमान 18 वर्ष.
- ग्रामीण भागातील राहिवासी असणे आवश्यक.
- शारीरिक व मानसिकदृष्ट्या सक्षम असणे आवश्यक.
- प्राथमिक शिक्षण झालेले असणे फायदेशीर.

नमो ड्रोन दीदी योजनेच्या वैशिष्ट्यांचा आढावा
1. प्रशिक्षण
- प्रत्येक SHG गटातून एका महिलेला 15 दिवसांचे प्रशिक्षण दिले जाईल.
- यात 5 दिवसांचे ड्रोन पायलट प्रशिक्षण व 10 दिवस कृषी क्षेत्रासाठी पोषणद्रव्य व कीटकनाशक फवारणीसाठी प्रशिक्षण दिले जाईल.
- दुसऱ्या एका सदस्याला ड्रोन सहाय्यक म्हणून प्रशिक्षित केले जाईल.
2. ड्रोन पॅकेज
- ड्रोनसोबत संपूर्ण पॅकेज मिळणार आहे: स्प्रे असेंब्ली, बॅटरी सेट, चार्जर, पीएच मीटर, अॅनिमोमीटर, कॅरी बॅग, कॅमेरा इ. उपकरणांचा समावेश.
- अतिरिक्त चार बॅटऱ्या आणि नॉझल सेट दिले जातील.
3. निगराणी आणि अंमलबजावणी
- राज्य सरकार व केंद्र सरकारचे विविध विभाग या योजनेची अंमलबजावणी करणार आहेत.
- ड्रोन पोर्टल नावाच्या डिजिटल प्लॅटफॉर्मवरून संपूर्ण कामकाज ट्रॅक केले जाईल.
4. कार्यन्वयन एजन्सी
- संबंधित राज्यांतील प्रमुख उर्वरक कंपन्या (LFCs) कार्यान्वयनाची जबाबदारी पार पाडतील.
- LFC पारदर्शक पद्धतीने ड्रोन खरेदी करतील आणि ते SHG किंवा CLF च्या मालकीचे असतील.

अर्ज कसा करावा? (Application Process)
- Drone Didi Yojana अंतर्गत, सरकार-नियुक्त जिल्हा समिती पात्र महिला बचत गटांची निवड करेल आणि त्यांची निवड करेल.
- नमो ड्रोन दीदी योजना फक्त नोंदणीकृत महिला बचत गटांसाठी (SHG) उपलब्ध आहे.
- जिल्हा समिती महिला बचत गटांची सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीनुसार त्यांची कामगिरी लक्षात घेऊन त्यांची निवड करेल.
- जिल्हा समिती निवडलेल्या महिला बचत गटांची यादी तयार करेल आणि बचत गटांच्या प्रमुखांना निर्णयाची सूचना दिली जाईल.
- नमो ड्रोन दीदी योजनेअंतर्गत, विशिष्ट बचत गटांच्या सर्व महिला सदस्यांना ड्रोन ऑपरेशन आणि इतर तांत्रिक बाबींचे प्रशिक्षण दिले जाईल.
- प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यानंतरच नमो ड्रोन दीदी योजनेअंतर्गत ड्रोन खरेदीसाठी कर्ज आणि अनुदान दिले जाऊ शकते.
- शेतीसाठी, महिला बचत गट स्थानिक शेतकऱ्यांना ड्रोन भाड्याने देऊ शकतात, ज्यामुळे त्यांच्या कुटुंबांना अतिरिक्त उत्पन्न मिळू शकते.
- लाभार्थी महिला त्यांच्या जवळच्या प्रधानमंत्री किसान समृद्धी केंद्र किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयाशी संपर्क साधून नमो ड्रोन दीदी योजनेबद्दल अधिक माहिती मिळवू शकतात.
आवश्यक कागदपत्रे (Documents Required)
- आधार कार्ड
- रहिवासी प्रमाणपत्र
- शिक्षण प्रमाणपत्र
- महिला बचत गट सदस्यत्व प्रमाणपत्र (असल्यास)
- पासपोर्ट साइज फोटो
- बँक खाते तपशील
ड्रोन प्रशिक्षणात काय शिकवले जाते?
- ड्रोनचे बेसिक ज्ञान
- ड्रोन उडवण्याचे प्रशिक्षण
- ड्रोनद्वारे खत आणि कीटकनाशक फवारणी
- ड्रोन मॅपिंग आणि पिकांचे निरीक्षण
- देखभाल आणि दुरुस्ती

योजना कधीपासून सुरू आहे?
‘नमो ड्रोन दीदी योजना’ ची घोषणा 2023 मध्ये झाली असून 2024 पासून देशभरात अंमलबजावणी सुरु आहे. आतापर्यंत हजारो महिलांना या योजनेचा लाभ मिळाला आहे.
Drone Didi Yojana अंतर्गत मिळणारी आर्थिक मदत
- ड्रोन खरेदीसाठी 80% सबसिडी किंवा ₹8 ते ₹10 लाख पर्यंत सहाय्य.
- प्रशिक्षण मोफत किंवा अत्यल्प शुल्कात.
- केंद्र सरकार + राज्य सरकार कडून मिळून सहकार्य.
महिला बचत गटासाठी विशेष संधी
महिला बचत गटाला एकत्रितपणे ड्रोन खरेदी करता येतो. हे गट मग गावात ड्रोन सेवा देऊन उत्पन्न मिळवू शकतात. या गटांना सरकारकडून 80% सबसिडी दिली जाते.

Drone Didi Yojana 2025 मध्ये महत्त्व
- डिजिटल इंडिया आणि आत्मनिर्भर भारत योजनेशी जोडलेली.
- कृषी क्षेत्रात क्रांतीकारक बदल.
- ग्रामीण महिलांचा आत्मविश्वास वाढवणारी योजना.
- रोजगार निर्मितीला चालना.
योजनेबद्दल वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
नमो ड्रोन दीदी योजना काय आहे?
उत्तर: ही योजना महिला स्वयं सहायता समूहांना (SHG) ड्रोन उपलब्ध करून देण्यासाठी सुरू करण्यात आली आहे, ज्यांचा उपयोग कृषी कामांसाठी, उर्वरक आणि कीटकनाशक फवारणीसाठी केला जाईल.
Drone Didi Yojana चा उद्देश काय आहे?
सरकारकडून किती आर्थिक मदत मिळते?
उत्तर: महिला SHG ला ड्रोन खरेदीसाठी 80% अनुदान किंवा जास्तीत जास्त 8 लाख रुपयांची मदत दिली जाते.
ड्रोन प्रशिक्षणासाठी किती दिवस लागतात?
उत्तर: महिला ड्रोन पायलटला 15 दिवसांचे प्रशिक्षण दिले जाते – यामध्ये 5 दिवस ड्रोन उड्डाण प्रशिक्षण व 10 दिवस कृषी वापरासाठी विशेष प्रशिक्षण समाविष्ट आहे.
महिला पायलटला दरमहा किती मानधन मिळते?
उत्तर: प्रशिक्षित महिला ड्रोन पायलटला दरमहा सुमारे ₹15,000 मानधन दिले जाते.
निष्कर्ष
‘नमो Drone Didi Yojana ‘ ही ग्रामीण महिलांसाठी एक सुवर्णसंधी आहे. आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या माध्यमातून स्वयंपूर्णता, रोजगार, आणि शेतीतील प्रगती साधण्याचा मार्ग या योजनेने खुला केला आहे. यामध्ये सहभागी होऊन तुमचं भवितव्य बदला आणि आधुनिक शेतीत नवा अध्याय लिहा.
मित्रांनो, तुम्हाला Drone Didi Yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता.Drone Didi Yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता.मित्रांनो,अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
तुमच्या गावातील महिलांपर्यंत ही माहिती पोहोचवा आणि त्यांना योजनेचा लाभ घेण्यास मदत करा.