One Nation One Ration Card – “One Nation One Ration Card” म्हणजेच एक देश, एक रेशन कार्ड ही भारत सरकारची महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेचा उद्देश असा आहे की देशातील कोणताही नागरिक कुठल्याही राज्यात राहत असतानाही त्याच्या रेशन कार्डवर सवलतीच्या दरात अन्नधान्य घेऊ शकेल. विशेषतः स्थलांतरित कामगारांसाठी ही योजना खूप फायदेशीर आहे.
One Nation One Ration Card 2020 मध्ये सुरू झाली होती आणि 2025 मध्ये ती अधिक प्रगत व प्रभावी रूपात अंमलात आणली जात आहे. आता सर्व राज्यांमध्ये हि योजना पूर्णपणे लागू झाली आहे.
वन नेशन वन रेशन कार्ड योजनेअंतर्गत देशातील कोणत्याही राज्यातील पीडीएस रेशन दुकानांमधून कोणत्याही ठिकाणचे नागरिक रेशन कार्ड वापरून रेशन मिळवू शकतील. सार्वजनिक वितरण आणि केंद्रीय अन्न मंत्री रामविलास पासवान यांनी ही घोषणा केली. देशातील नागरिकांना या योजनेअंतर्गत कोणत्याही राज्याच्या PDS आउटलेटमधून रेशनचे वाटप घेण्याचे पूर्ण स्वातंत्र्य असेल. 2023 मध्ये देशातील प्रत्येक व्यक्तीला एक देश एक रेशन कार्ड योजनेद्वारे मदत मिळेल. या कार्यक्रमाची ओळख सर्व रहिवाशांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरेल.
One Nation One Ration Card Scheme काय आहे ?
राष्ट्रीय शिधापत्रिका वापरल्याने, स्थलांतरित कामगार आणि त्यांच्या कुटुंबियांना सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) मधून देशातील कोणत्याही रेशन दुकानांमधून लाभ मिळू शकतील.2019 मध्ये, ग्राहक व्यवहार, अन्न आणि सार्वजनिक वितरण मंत्रालयाने चार राज्यांमध्ये एक चाचणी कार्यक्रम म्हणून वन नेशन वन रेशन कार्ड योजना सुरू केली. 1 जानेवारी 2020 रोजी बारा नवीन राज्यांना प्रवेश देण्यात आला. केंद्र सरकारच्या आकडेवारीनुसार, सुमारे 86% NFSA प्राप्तकर्त्यांनी वन नेशन वन रेशन कार्ड कार्यक्रमात नोंदणी केली होती.

वन नेशन वन रेशन कार्ड योजनेचे उद्दीष्ट
- एक राष्ट्र एक शिधापत्रिका योजनेचे उद्दिष्ट देशातील सततचा भ्रष्टाचार तसेच बोगस शिधापत्रिका यांना आळा घालण्यात मदत करणे हे आहे.
- योजनेच्या परिचयानंतर, एखाद्या व्यक्तीला जागा बदलताना रेशन मिळवताना कोणतीही समस्या येणार नाही.
- स्थलांतरित कामगारांसाठी या One Nation One Ration Card चे अधिक फायदे होतील. या लोकांसाठी संपूर्ण अन्न सुरक्षा असेल.
- या योजनेचा अधिकाधिक लोकांना लाभ घेता यावा यासाठी केंद्र सरकारला ही योजना देशातील विविध राज्यांमध्ये लवकरात लवकर सुरू केली.
फायदे | वर्णन |
---|---|
🔄 पोर्टेबिलिटी | कोणत्याही राज्यात रेशन मिळते |
👥 स्थलांतरित मजुरांना मदत | स्थलांतरित मजूरांना त्यांच्या मूळ राज्याचा आधार मिळतो |
📱 डिजिटल प्रणाली | आधार व OTP द्वारे ओळख व प्रमाणीकरण |
🛍️ अन्नधान्याची उपलब्धता | स्वस्त दरात अन्नधान्य – गहू, तांदूळ, डाळी |
🔐 पारदर्शकता | आधार-लिंक रेशनमुळे गैरवापर कमी |
One Nation One Ration Card Scheme चे फायदे
- जून 2020 पासून, देशातील प्रत्येकजण या योजने अंतर्गत लाभ मिळवण्यास पात्र आहे.
- एक देश एक रेशन कार्ड कार्यक्रमाचे फायदे वंचित लोकांना उपलब्ध आहेत जे कामाच्या शोधात राज्यांमधून प्रवास करतात.
- प्रत्येक ग्राहक त्याच्या रेशनकार्डचा वापर करून कोणत्याही PDS दुकानातून अन्नधान्याचा भाग सहज आणि उघडपणे खरेदी करू शकतो.
- आंध्र प्रदेश, गुजरात, कर्नाटक, राजस्थान, हरियाणा, झारखंड, केरळ, त्रिपुरा, तेलंगणा, महाराष्ट्र इत्यादींसह देशातील अनेक राज्ये PDS प्रणालीचे एकात्मिक प्रशासन अतिशय वेगाने सुरू करत आहेत.

वन नेशन, वन रेशन कार्डचे स्वरूप
राष्ट्रीय गतिशीलता सुनिश्चित करण्यासाठी केंद्र सरकारने विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना रेशन कार्ड जारी करण्यासाठी एक संरचना प्रदान केली आहे. One Nation One Ration Card योजनेअंतर्गत, या पॅटर्नचा वापर करून सर्व राज्यांनी रेशन कार्ड जारी केले पाहिजेत. वन नेशन, वन रेशन कार्ड फॉरमॅटची काही वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत.
- नवीन शिधापत्रिका आवश्यक असलेली किमान माहिती प्रदान करेल, परंतु आवश्यक असल्यास राज्य सरकार आणखी जोडू शकते.
- हिंदी आणि इंग्रजी शिधापत्रिका उपलब्ध आहेत. याशिवाय मातृभाषेत रेशनकार्डही देता येतील.
- 10-अंकी शिधापत्रिका क्रमांक वन नेशन वन रेशन कार्ड ऑनलाइन फॉर्ममध्ये समाविष्ट केला जाईल. या दहा अंकी शिधापत्रिका क्रमांकाच्या पहिल्या दोन अंकांमध्ये राज्य कोड दिसतो आणि पुढील दोन अंकांमध्ये रेशनकार्ड क्रमांक दिसतो.
- या चार क्रमांकांव्यतिरिक्त, प्रत्येक घरातील सदस्याला एक अद्वितीय ओळखपत्र देण्यासाठी रेशनकार्ड क्रमांकामध्ये आणखी दोन अंक जोडले जातील.
📊 2025 मधील अपडेट
- मोबाईल अॅपद्वारे रेशन ट्रॅकिंग सुविधा सुरू.
- बायोमेट्रिक ओळख अनिवार्य.
- काही राज्यांमध्ये e-Ration card प्रणाली लागू.
- वन नेशन वन रेशन कार्ड योजना मोबाइल अॅप लवकरच लॉंच होणार.
वन नेशन वन रेशन कार्ड योजना निवड प्रक्रिया
आपणा सर्वांना माहिती आहे की, दोन प्रकारचे रेशन कार्ड आहेत जे राज्य सरकार जारी करतात: APL रेशन कार्ड आणि BPL रेशन कार्ड. लोकांना त्यांच्या उत्पन्नानुसार एपीएल आणि बीपीएल शिधापत्रिका दिली जातात. त्याचप्रमाणे, हे वन नेशन वन रेशन कार्ड निवड प्रक्रियेसाठी आधार म्हणून काम करेल. या पोस्टद्वारे, आम्ही तुम्हाला एपीएल रेशनकार्डसाठी कोण पात्र आहे आणि बीपीएलसाठी कोण पात्र आहे यासंबंधीचे सर्व तपशील प्रदान करू.
- APL कार्ड : फेडरल दारिद्र्य पातळीपेक्षा जास्त कमाई करणाऱ्या व्यक्तींना या गटात कायम ठेवले जाते. या व्यक्तींना एपीएल शिधापत्रिका मिळते. जर ते आर्थिकदृष्ट्या सक्षम असतील तर त्यांनी APL रेशन कार्डसाठी अर्ज करणे आवश्यक आहे.
- BPL कार्ड : देशातील गरिबी पातळीपेक्षा कमी उत्पन्न असलेल्या व्यक्ती या गटात आहेत. अशा व्यक्तींना बीपीएल शिधापत्रिका दिली जाते. जर तुम्ही दारिद्र्यरेषेखालील असल्याचे मानले जात असेल तर त्यांना बीपीएल शिधापत्रिकेसाठी अर्ज करणे आवश्यक आहे.
One Nation One Ration Card अर्ज प्रक्रिया :
देशातील कोणत्याही शिधापत्रिकाधारकाला वन कंट्री वन रेशन कार्ड योजनेअंतर्गत कोणत्याही प्रकारचा ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन अर्ज करण्याची आवश्यकता नाही. उपलब्ध आकडेवारीनुसार सर्व राज्य आणि केंद्र सरकार स्वत: लाभार्थींच्या शिधापत्रिकांची आधार कार्ड फोनवर पडताळणी करतात. लिंक करेल. यानंतर, एकात्मिक व्यवस्थापन सार्वजनिक वितरण प्रणाली अंतर्गत डेटा उपलब्ध करून देईल. ज्याद्वारे सर्व पात्र नागरिक देशाच्या कोणत्याही कानाकोपऱ्यातून त्यांचा रेशन घेऊ शकतील
वन नेशन, वन रेशन कार्डसाठी राज्यांचा समावेश
केंद्र सरकार आधार-रेशन कार्ड लिंकेज प्रक्रिया देखील सुरू करत आहे. या कार्यक्रमांतर्गत ज्या राज्यांमध्ये अर्ज सादर केले जाऊ शकतात त्यांची यादी अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. देशातील नागरिक आता आधारचा वापर करून ऑनलाइन अर्ज प्रक्रियेची पडताळणी करू शकतात. कार्यक्रमाच्या सर्वसमावेशक तपशीलांसाठी, कोणीही आता एकात्मिक वितरण सार्वजनिक वितरण प्रणाली (IMPDS) ला ऑनलाइन भेट देऊ शकतो आणि या सर्व राज्यांची यादी पाहू शकतो.एक देश एक रेशन योजनेत समाविष्ट असलेल्या राज्यांची यादी पाहण्यासाठी खाली सूचीबद्ध केलेली प्रक्रिया राष्ट्राच्या इच्छुक लाभार्थ्यांनी वापरली पाहिजे.
- तुम्ही प्रथम एकात्मिक वितरण सार्वजनिक वितरण प्रणालीच्या अधिकृत वेबसाइटला (IMPDS) भेट दिली पाहिजे. अधिकृत वेबसाइटवर प्रवेश केल्यानंतर आपल्याला मुख्य पृष्ठासह सादर केले जाईल.
- सर्व राज्यांची यादी या मुख्य पृष्ठावर उपलब्ध आहे.

One Nation One Ration Card लागू करणाऱ्या राज्यांची यादी
- आंध्र प्रदेश
- अरुणाचल प्रदेश
- बिहार
- चंडीगढ़
- दमन एंड दिउ
- गोवा
- गुजरात
- हरियाणा
- हिमाचल प्रदेश
- जम्मू एंड कश्मीर
- झारखंड
- कर्नाटका
- केरला
- लक्षदीप
- लेह लद्दाख
- मध्य प्रदेश
- महाराष्ट्र
- मणिपुर
- मिजोरम
- नागालैंड
- उड़ीसा
- पुडुचेरी
- पंजाब
- राजस्थान
- सिक्किम
- तमिल नाडु
- तेलंगाना
- त्रिपुरा
- उत्तर प्रदेश
- उत्तराखंड
एक राष्ट्र, एक रेशन कार्डसाठी मोबाइल ॲप
सरकार आता एक देश एक रेशन कार्ड अंतर्गत एक मेरा रेशन मोबाईल ॲप सादर करणार आहे. रोजगारासाठी दुसऱ्या राज्यात जाणारे सर्व नागरिक या ॲपचा वापर करून रेशन मिळवू शकतील. या ॲपची काही वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत.
- हे ॲप तुम्हाला सर्वात जवळचे रेशन दुकान शोधू देते.
- या ॲपद्वारे, लाभार्थी त्यांच्या अन्नधान्याच्या हक्काची माहिती मिळवू शकतात.
- अलीकडील व्यवहारांशी संबंधित माहिती मेरा राशन मोबाइल ॲपद्वारे देखील मिळवता येते.
- या ॲपद्वारे तुम्ही आधार सीडिंगशी संबंधित माहिती देखील मिळवू शकता.
- याव्यतिरिक्त, तुम्ही मेरा राशन स्मार्टफोन ॲप वापरून शिफारसी आणि अभिप्राय देऊ शकता.
- अर्जदाराला हिंदी किंवा इंग्रजीमध्ये अर्ज पूर्ण करण्याचा पर्याय आहे.

मेरा राशन मोबाईल ऍप्लिकेशन कसे डाउनलोड कराल ?
- तुम्ही आधी तुमच्या स्मार्टफोनवर Google Play Store उघडले पाहिजे.
- तुम्ही आता शोध फील्डमध्ये माझे रेशन ॲप टाइप करणे आवश्यक आहे.
- त्यानंतर तुम्हाला शोध पर्याय निवडण्याची आवश्यकता असेल.
- एक यादी आता तुमच्या समोर येईल.
- या सूचीच्या शीर्षस्थानी असलेल्या निवडीवर क्लिक करणे आवश्यक आहे.
- तुम्ही आता इन्स्टॉल पर्याय निवडणे आवश्यक आहे.
- तुम्ही इन्स्टॉल पर्याय निवडताच तुमचा फोन मेरा राशन मोबाईल ॲप डाउनलोड करण्यास सुरवात करेल.
तुमचे आधार कार्ड तुमच्या शिधापत्रिकेशी कसे लिंक करावे
- तुम्ही प्रथम भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरणाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट दिली पाहिजे.
- मुख्य स्क्रीन आता तुमच्या समोर येईल.
- तुम्हाला होम पेजवर स्टार्ट नाऊ पर्याय निवडणे आवश्यक आहे.
- तुम्हाला पुढे तुमचा पत्ता इनपुट करावा लागेल.
- तुम्ही आता रेशन कार्ड बेनिफिट पर्याय निवडणे आवश्यक आहे.
- तुम्हाला पुढे तुमचा ईमेल ॲड्रेस, मोबाईल नंबर, रेशन कार्ड नंबर आणि आधार कार्ड नंबर द्यावा लागेल.
- तुम्ही नोंदणी केलेल्या फोन नंबरवर आता तुम्हाला एक OTP मिळेल.
- हा OTP OTP बॉक्समध्ये टाकणे आवश्यक आहे.
- “प्रक्रिया पूर्ण” सूचना आता तुमच्या स्क्रीनवर दिसली पाहिजे. अशाप्रकारे तुम्ही तुमचे रेशन कार्ड आधारशी जोडू शकता.
नित्कर्ष :
अजूनही काही अडथळे पार करायचे असले तरी, One Nation One Ration Card हे भारताच्या PDS सुधारणा आणि अन्न सुरक्षेसाठी योग्य दिशेने एक मोठे पाऊल आहे. या महत्त्वाकांक्षी योजनेचे उद्दिष्ट व्यक्तींना सक्षम करणे, सरकारी कार्यपद्धती सुव्यवस्थित करणे आणि अन्न सुरक्षेसाठी समस्यांचे निराकरण करून, पायाभूत सुविधा निर्माण करून आणि जनजागृती करणे हे आहे.
मित्रांनो, तुम्हाला One Nation One Ration Card Scheme बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. One Nation One Ration Card Scheme लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता.
मित्रांनो,अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
Frequently Asked Questions (FAQs):
One Nation One Ration Card साठी कोण पात्र आहे?
वैध शिधापत्रिका किंवा आधार कार्ड असलेले सर्व विद्यमान NFSA लाभार्थी.
मी One Nation One Ration Card अंतर्गत माझे रेशन कसे मिळवू शकतो?
देशभरातील कोणत्याही FPS वर तुमचे रेशन कार्ड किंवा आधार कार्ड सादर करा.
मी दुसऱ्या राज्यात स्थलांतर केल्यास काय होईल?
तुम्ही तुमच्या विद्यमान हक्कांचा वापर करून नवीन राज्यात कोणत्याही FPS वर तुमचे रेशन मिळवू शकता.
One Nation One Ration Card वापरण्यासाठी काही शुल्क आहे का?
नाही, ONORC वापरण्यासाठी कोणतेही अतिरिक्त शुल्क नाही.
डेटा गोपनीयतेबद्दल काय चिंता आहेत?
सरकार सुरक्षित डेटा स्टोरेज आणि गोपनीयता कायद्यांचे पालन करण्याचे आश्वासन देते.
One Nation One Ration Card योजना वापरण्यासाठी आधार आवश्यक आहे का?
होय, आधार लिंक करणे आवश्यक आहे.