Paramparagat Krishi Vikas Yojana: भारत हा कृषिप्रधान देश असून, आपल्या देशातील मोठ्या प्रमाणावर शेतकरी आपल्या उपजीविकेसाठी शेतीवर अवलंबून आहेत. मात्र, वाढत्या रासायनिक खतांच्या वापरामुळे जमिनीची गुणवत्ता दिवसेंदिवस कमी होत आहे. याच समस्येवर उपाय म्हणून भारत सरकारने परंपरागत कृषि विकास योजना (Paramparagat Krishi Vikas Yojana) सुरू केली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेतीकडे वळवणे आणि त्यांच्या उत्पादन खर्चात कपात करून उत्पन्न वाढवणे आहे.
परंपरागत कृषि विकास योजना म्हणजे काय?
Paramparagat Krishi Vikas Yojana (PKVY) ही केंद्र सरकारद्वारे सुरू केलेली योजना आहे. सन 2015 मध्ये ही योजना प्रथमच लागू करण्यात आली. या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे शेतकऱ्यांना रासायनिक खतांपासून दूर ठेवून नैसर्गिक आणि सेंद्रिय पद्धतीने शेती करण्यास प्रोत्साहन देणे.
सरकार शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेतीसाठी आर्थिक सहाय्य देते. यामुळे शेतीच्या उत्पादन खर्चात घट होते आणि आरोग्यासाठी सुरक्षित व पोषणमूल्यांनी भरलेली उत्पादने बाजारात येतात.
परंपरागत कृषि विकास योजनेचे उद्दिष्ट
Paramparagat Krishi Vikas Yojana द्वारे केंद्र सरकारने खालील उद्दिष्टे निश्चित केली आहेत:
- सेंद्रिय शेतीचे महत्त्व समजावून सांगणे आणि प्रचार व प्रसार करणे.
- जमिनीतील सेंद्रिय घटकांचे प्रमाण वाढवणे.
- रासायनिक खतांचा आणि कीटकनाशकांचा वापर कमी करणे.
- पर्यावरण-स्नेही शेतीचे तंत्रज्ञान शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवणे.
- शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे.
- निरोगी व विषमुक्त अन्न उत्पादनाला चालना देणे.
Paramparagat Krishi Vikas Yojana च्या प्रमुख वैशिष्ट्यांवर एक नजर
| घटक | माहिती |
|---|---|
| योजनेचे नाव | परंपरागत कृषि विकास योजना 2025 |
| सुरुवात | सन 2015 |
| चालवणारा विभाग | कृषी आणि सहकारिता विभाग |
| लाभार्थी | भारतातील शेतकरी |
| उद्दिष्ट | सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन |
| आर्थिक सहाय्य | प्रतिहेक्टेअर ₹50,000 |
| अर्ज प्रक्रिया | ऑनलाइन |
शेतकऱ्यांना या योजनेचा कसा फायदा होतो?
परंपरागत कृषि विकास योजनेच्या मदतीने शेतकऱ्यांना खालीलप्रमाणे फायदा होतो:
- उत्पादन खर्चात घट
रासायनिक खते व कीटकनाशकांवर होणारा खर्च कमी होतो. - जमिनीची सुपीकता वाढते
सेंद्रिय शेतीमुळे जमिनीतील सूक्ष्मजीवसृष्टी सुधारते आणि दीर्घकाळ टिकणारी सुपीकता मिळते. - शेती उत्पादनाची गुणवत्ता सुधारते
जैविक उत्पादने आरोग्यासाठी सुरक्षित असतात आणि बाजारात त्यांना चांगला दर मिळतो. - पर्यावरण संरक्षण
रसायनांचा कमी वापर झाल्यामुळे जमिनीचे व जलस्रोतांचे प्रदूषण कमी होते.
Paramparagat Krishi Vikas Yojana साठी पात्रता निकष
- अर्जदार हा भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.
- अर्जदार शेतकरी असावा.
- अर्जदाराचे वय 18 वर्षांपेक्षा जास्त असावे.
- शेतीसाठी स्वतःच्या नावावर जमीन असणे आवश्यक आहे.
- आधार क्रमांक, बँक खाते आणि मोबाईल क्रमांक लिंक असणे बंधनकारक आहे.
परंपरागत कृषि विकास योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- रहिवासी प्रमाणपत्र
- शेती मालकीचे दस्तावेज
- बँक पासबुक
- पासपोर्ट साईझ फोटो
- मोबाईल क्रमांक
परंपरागत कृषि विकास योजनेत मिळणारी आर्थिक मदत
या योजनेअंतर्गत सरकार शेतकऱ्यांना प्रतिहेक्टेअर ₹50,000 आर्थिक सहाय्य देते, जी पुढीलप्रमाणे वितरित होते:
- जैविक खते, कीटकनाशके, बियाणे खरेदीसाठी मदत.
- सेंद्रिय शेती प्रशिक्षणासाठी अनुदान.
- उत्पादन विक्री व ब्रँडिंगसाठी सपोर्ट.
- शेतकरी गटासाठी क्लस्टर फॉर्मेशन व मार्केट लिंकिंग.
Paramparagat Krishi Vikas Yojana अंतर्गत अर्ज कसा करावा?
पारंपारिक कृषी विकास योजनेअंतर्गत अर्ज सादर करण्यासाठी खालील ऑनलाइन प्रक्रिया पाळावी लागेल.
- तुम्हाला प्रथम कृषी आणि सहकार विभागाच्या वेबसाइटवर जावे लागेल.
- त्यानंतर वेबसाइटचे मुख्य पृष्ठ तुमच्यासमोर येईल.
- तुम्हाला होम पेजवर दिसणाऱ्या वैयक्तिक शेतकरी पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- क्लिक केल्यानंतर दिसणाऱ्या नवीन पृष्ठावर तुम्हाला विनंती केलेली माहिती इनपुट करावी लागेल.
- त्यानंतर तुम्हाला तुमचा पासवर्ड आणि वापरकर्ता आयडी इनपुट करावा लागेल.
- लॉग इन करण्यासाठी तुम्हाला आता तुमचा वापरकर्ता आयडी आणि पासवर्ड वापरावा लागेल.
- लॉग इन केल्यानंतर तुम्हाला तळाशी असलेला नोंदणी पर्याय निवडावा लागेल.
- क्लिक केल्यानंतर तुमच्या समोर नोंदणी फॉर्म दिसेल.
- जिथे तुम्हाला लॉग इन करावे लागेल आणि विनंती केलेली माहिती प्रविष्ट करावी लागेल.
- यानंतर, योजनेचा डॅशबोर्ड तुमच्या समोर येईल; तुम्हाला “अर्ज करा” बटणावर क्लिक करावे लागेल.
- तुम्ही क्लिक केल्यावर पारंपारिक कृषी विकास योजनेचा अर्ज फॉर्म दिसेल.
- आता तुम्ही हा फॉर्म काळजीपूर्वक वाचला पाहिजे आणि सर्व आवश्यक माहितीसह तो भरला पाहिजे.
- त्यानंतर तुम्हाला प्रत्येक आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करावी लागतील.
- शेवटी, तुम्हाला “सबमिट करा” पर्याय निवडावा लागेल.
- क्लिक केल्यानंतर दिसणारी अर्ज स्लिप तुम्हाला डाउनलोड आणि प्रिंट करावी लागेल. आणि भविष्यासाठी ती जतन करावी लागेल.
- पारंपारिक कृषी विकास योजनेसाठी तुम्ही या पद्धतीने ऑनलाइन अर्ज करू शकता.
सेंद्रिय शेतीचे फायदे
- आरोग्यासाठी फायदेशीर अन्न.
- जमिनीतील पाण्याचे धारणक्षमता वाढते.
- जमिनीची सुपीकता टिकवून ठेवली जाते.
- रासायनिक खतांपासून बचाव होतो.
- नैसर्गिक संसाधनांचे जतन.
परंपरागत कृषि विकास योजना लॉगिन प्रक्रिया
- तुम्हाला प्रथम पारंपारिक कृषी विकास योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
- त्यानंतर वेबसाइटचे मुख्य पृष्ठ तुमच्यासमोर येईल.
- तुम्हाला होम पेजवर दिसणाऱ्या लॉगिन पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- क्लिक केल्यानंतर लॉगिन पृष्ठ तुमच्यासमोर येईल.
- लॉगिन स्क्रीनच्या रोल भागात, तुम्हाला वैयक्तिक शेतकरी निवडावे लागेल.
- त्यानंतर तुम्हाला तुमचा पासवर्ड आणि वापरकर्ता आयडी इनपुट करावा लागेल.
- यानंतर, तुम्हाला लॉगिन पर्याय निवडावा लागेल आणि कॅप्चा कोड प्रविष्ट करावा लागेल.
- पारंपारिक कृषी विकास योजनेत आता तुम्ही लॉग इन व्हाल.
- तुम्ही अशा प्रकारे पारंपारिक कृषी विकास योजनेत जलद लॉग इन करू शकता.
Paramparagat Krishi Vikas Yojana संबंधी हेल्पलाइन
जर तुमच्या अर्जात काही अडचण येत असेल तर खालील हेल्पलाइनवर संपर्क करा:
📞 91 120 2764906 / 91 120 2764212
निष्कर्ष
Paramparagat Krishi Vikas Yojana ही भारतातील शेतकऱ्यांसाठी अतिशय उपयुक्त योजना आहे. यामध्ये शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेती करण्यासाठी आर्थिक मदत आणि मार्गदर्शन दिले जाते. शेतकरी योजनेचा लाभ घेऊन केवळ उत्पादन खर्च कमी करू शकतातच, पण पर्यावरण आणि आरोग्यासाठी सुरक्षित पद्धतीने शेती देखील करू शकतात.
मित्रांनो, तुम्हाला Paramparagat Krishi Vikas Yojana बद्दल दिलेली माहिती कशी वाटली? तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. Paramparagat Krishi Vikas Yojana लेखाबाबत तुमच्या काही सूचना असतील तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून सांगू शकता. मित्रांनो, अशा सरकारी योजनांशी संबंधित अपडेट माहिती मिळवण्यासाठी आमच्या https://yojanaparichay.com/ या वेबसाइटला भेट देत रहा.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ) :
परंपरागत कृषि विकास योजना म्हणजे काय आहे?
उत्तर: परंपरागत कृषि विकास योजना ही भारत सरकारच्या कृषी आणि सहकारिता विभागाने सुरू केलेली योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेतीकडे वळवणे, उत्पादन खर्च कमी करणे आणि शाश्वत शेतीस प्रोत्साहन देणे आहे.
परंपरागत कृषि विकास योजनेअंतर्गत किती आर्थिक मदत मिळते?
उत्तर: या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेतीसाठी प्रतिहेक्टेअर ₹50,000 पर्यंत आर्थिक सहाय्य तीन वर्षांसाठी दिले जाते. या सहाय्याचा वापर सेंद्रिय खत, कीटकनाशक, बीज खरेदी, प्रशिक्षण व विपणनासाठी केला जातो.
परंपरागत कृषि विकास योजनेचा मुख्य उद्देश काय आहे?
उत्तर: शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेतीसाठी प्रोत्साहन देणे, त्यांच्या उत्पादन खर्चात घट करणे, रासायनिक खतांवरील अवलंबित्व कमी करणे आणि पर्यावरणस्नेही शेतीप्रणालीला चालना देणे हा योजनेचा मुख्य उद्देश आहे.
परंपरागत कृषि विकास योजनेत आर्थिक मदत कशी वितरित केली जाते?
उत्तर: अर्ज मान्य झाल्यानंतर आर्थिक सहाय्य थेट शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात DBT (Direct Benefit Transfer) पद्धतीने जमा केले जाते.